نقش و نگار پر رنگ حصیر آبپخش

جام جم آنلاین بوشهر-محمدرضا برازجانی-خبرنگار

هزاران سال است که میراث ماندگار، ذوق سرشار و هنر آباء و اجدادی مردم سختکوش دیار نخل و آفتاب، نسل به نسل منتقل شده تا امروز فرزندان هنرمند، خوش‌ذوق و خلاق این دیار با تکیه بر دانش و مهارت ذاتی، نقش بی‌نظیری از طرح و رنگ را در ساخت و تولید انواع ظروف و مصنوعات حصیری خلق کنند و رشد و شکوفایی این صنعت را رقم بزنند؛ صنعتی که با معرفی آب‌پخش به‌عنوان «شهرملی حصیر و کپو» سودای حضور در بازارهای جهانی را درسر دارد.
دی‌ماه سال‌گذشته شهر آب‌پخش در شهرستان دشتستان، به‌عنوان شهرملی حصیر و کپو درمیان سایر نامزدهای این عنوان انتخاب و در مراسمی با حضور مسئولان ارشد استان بوشهر، گواهی و لوح‌زرین این افتخار تاریخی ازسوی وزیرمیراث فرهنگی اعطا شد.
وفور نخل‌های قامت برافراشته که سرسبزی‌شان ریشه در نهرهای پرآب «حاج محمدی» دارند، شهر آب‌پخش را به نگین سبز جنوب کشور و استان بوشهر تبدیل کرده‌است. این ظرفیت بی‌نظیر ثمرات شیرینی برای ساکنان این نقطه از سرزمین ایران به‌همراه داشته‌‌است؛ از خرمای مضافتی که سفره هر خانه‌ای را برکت می‌دهد  تا شیره پرخاصیتش که کام مصرف‌کننده‌اش را شیرین می‌کند.
علاوه براین، شاخ و برگ اضافی که در هرفصل از این نخلستان‌های انبوه جدا می‌شود، نه‌تنها به چالشی برای باغداران و نخل‌داران تبدیل نمی‌شود، بلکه با هنرمندی بانوان چیره‌دست آب‌پخشی، به‌عنوان مصنوعات دستی و حصیرهای پرنقش و نگار، راهی خانه‌های مردم استان و حتی نقاط مختلف کشور می‌شود تا زینت‌بخش منزل هنردوستان شود.

 ظرفیت‌های نگین سبز بوشهر

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان بوشهر در گفت‌وگو با جام جم با اشاره به مراحل کسب عنوان «شهرملی حصیر و کپو» و چشم‌انداز آینده این صنعت و برنامه‌های استان برای حمایت از فعالان و هنرمندان بومی می‌گوید: در شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی، پرونده شهرها و روستاهای متقاضی براساس شاخص‌ها و یک‌سری معیارهای استاندارد، مانند نوع تولید محصول در شهر یا روستا، دسترس‌پذیری مواد اولیه تولید و تعداد کارگاه‌های تولیدی، جمعیت شاغل دراین صنعت و همچنین سابقه تاریخی آن منطقه موردبررسی کارشناسان قرار می‌گیرد که خوشبختانه با مستندسازی‌های صورت گرفته، آب‌پخش توانست عنوان «شهر ملی حصیر و کپو» را کسب کند.
«لیلا رحیمی» می‌افزاید: آب‌پخش برای انتخاب به‌عنوان شهرملی حصیر و کپو، شهری کاملا برخوردار محسوب می‌شود. این شهر مملو از نخلستان‌هایی است که آن را تبدیل به نگین سبز استان کرده‌است. این موضوع سبب شده بافندگان و هنرمندان حصیرباف این شهر برای دسترسی به مواداولیه دغدغه‌ای نداشته باشند، زیرا مواداولیه باکیفیت و مرغوب در یک قدمی آنهاست.
وی اظهار می‌کند: همچنین این نکته را فراموش نکنیم که هنرمندان این رشته در آب‌پخش از ذوق سرشار و تبحر خاصی برخوردارند که در قیاس با دیگر نقاط، آنان را سرآمد این صنعت کرده‌است. برای مثال، در سال‌های‌ گذشته 2نشان ملی در حوزه صنایع‌دستی به هنرمندان این شهر تعلق گرفته بود که این مهم در به‌دست آمدن این موفقیت هم موثر واقع شد.

 مسئولان همت کنند

وی درباره گام بعدی برای توسعه این صنعت و همچنین معرفی بیشتر این شهر در سطح کشور، ادامه می‌دهد: تا این مرحله آنچه را که ما باید به‌عنوان متولی صنایع‌دستی استان، در سطح کشور انجام می‌دادیم به سرانجام رساندیم، اما از این به بعد باید مسئولان و مدیران شهری آب‌پخش پای کار بیایند و آستین همت بالا بزنند تا بیش‌از پیش شاهد دوام موفقیت‌ها و رونق چشمگیر این صنعت باشیم. 
رحیمی تاکید می‌کند: درحال‌حاضر لوح نشان ملی شهر حصیر و کپو به شهردار آب‌پخش اهدا شده‌است. از الزام‌هایی که باید در صدر برنامه‌های مدیران شهری قرارگیرد، یک مورد نصب تابلوی ورودی شهر آب‌پخش با عنوان «شهرملی حصیر و کپو» و دیگری طراحی و نصب نماد حصیر در مرکز شهر است.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان بوشهر اضافه می‌کند: در واقع همه مدیرانی که تقاضانامه را برای طرح در شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی صنایع‌دستی امضاء کرده‌اند، نسبت به انجام اقدام‌های لازم دراین حوزه متعهد شده‌اند و باید وظایف خود را انجام دهند. بنابراین انتظار داریم بستر مناسب را برای افزایش کارگاه‌ها و رونق کسب‌وکار حصیربافان باهدف جهانی شدن برند این شهر فراهم کنند. 

 راه‌اندازی خانه حصیر

اما بخش مهمی از دغدغه‌هایی که معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان، برای توسعه صنعت حصیربافی و مصنوعات دستی شهر آب‌پخش مطرح می‌کند، با بهره‌برداری از خانه حصیر تا حدودی رفع شده‌است. برای تحقق این رویداد مهم، همه مسئولان شهری و محلی پای کار آمدند تا این پایگاه اصلی تولید حصیر راه‌اندازی شود.
مدیر خانه حصیر آب‌پخش با بیان اینکه این خانه می‌تواند در آینده‌ای نزدیک و با همت مسئولان و صنعتگران، این شهر را به‌سوی جهانی‌شدن سوق دهد، به خبرنگار جام جم می‌گوید: خانه حصیر با مساحت اعیانی ۱۱٠مترمربع و عرصه ۵۰۰مترمربعی، با صرف هزینه‌ای درحدود 800میلیون تومان ساخته شده‌است.
«زهرا بازیار» می‌افزاید: براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، این خانه به ۵۶۰نفر از صنعتگران عضو خود خدمات ارائه می‌دهد و در کسب درآمد آنها نقش‌آفرین خواهد بود.
وی با بیان اینکه با ظرفیت ایجاد شده در منطقه آب‌پخش، بستر مناسب برای صادرات به کشورهای حوزه خلیج‌فارس و سایر بازارهای جهانی فراهم شده‌است، ادامه می‌دهد: درحال تولید 2هزار محصول حصیری برای کشور عراق هستیم که بافندگان از خردادماه تاکنون درحال تولید هستند و در محموله‌های مختلف، محصولات را ارسال می‌کنیم.

 لزوم برقراری پوشش بیمه‌ای

مدیر خانه حصیر آب‌پخش عنوان می‌کند: با همکاری معاونت صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی کارت شناسایی برای صنعتگران استان صادر شده و درحال‌حاضر به‌دنبال گرفتن تسهیلات و پوشش بیمه‌ای برای فعالان این عرصه هستیم. با توجه به اینکه بیشتر صنعتگران خانه حصیر زنان هستند و بافت محصولات حصیری سخت است و آسیب‌های جسمی به‌همراه دارد، این بیمه حداقل می‌تواند آنان را نسبت به آینده فعالیت دراین عرصه امیدوار کند. این درحالی‌است که هیچ‌یک از صنعتگران شهر زیرپوشش بیمه نیستند.
بازیار تأکید می‌کند: از مسئولان استان درخواست می‌کنم که برای تحقق پوشش بیمه‌ای صنعتگران آب‌پخش همکاری‌های لازم را داشته باشند.
مدیر خانه حصیر آب‌پخش اضافه می‌کند: علاوه‌ بر راه‌اندازی سامانه اینترنتی حصیر، 5طراح را به‌کار گرفته‌ایم تا طرح‌های مختلفی آماده کنند تا بتوانیم نوع  بافت‌ها را مدرن‌تر کنیم. برهمین اساس تاکنون 70نوع وسیله حصیری در طرح و رنگ‌های متنوع در خانه حصیر تولید شده‌است.