آداب و رسوم کرمانی ها درایام محرم 

به گزارش جام جم آنلاین کرمان‌؛امسال نیز اگر چه به دلیل ‌شیوع بیماری کرونا همانند سال گذشته مراسم عزاداری اباعبدالله حسین (ع)،با رعایت محدودیت ها و پروتکل های بهداشتی درحال برگزاری است،اما آداب ورسوم و آیین‌های ویژه‌ کرمانی ها که مختص ماه محرم فراموش نشده و سعی می شود با تغییراتی برخی از این آداب و رسوم در نقاط مختلف این استان برگزارشود.

با فرارسیدن ماه محرم فضای استان کرمان همانند دیگر نقاط ایران ماتم زده است و از چند روز قبل از آغاز این ماه پارچه‌ها و بیرق‌های سیاه بر سردر مغازه‌ها،خانه‌ها و در و دیوارشهرها نصب می‌شود و مردم هم باحضور در دسته‌جات عزاداری سینه‌زنی و زنجیرزنی، مراسم تعزیه و برگزاری مراسم و آداب و رسوم خاص خود، اخلاص و ارادتشان را به خاندان عصمت و طهارت ابراز می‌دارند.

در مکان‌های مذهبی و گوشه و کنار شهرها اشخاص مختلف اقدام به برپایی مجالس روضه‌خوانی و زیارت عاشورا می‌کنند و در مبادی ورودی هر محله یا جلوی مغازه‌ها و منازل بشکه‌های شربت و آب توسط ارادتمندان به اباعبدالله قرار داده می‌شود تا به یاد لب‌های تشنه یگانه مظلوم عالم از عابران پذیرایی شود.

 

در بیشتر شهرها و روستاهای کرمان مرسوم است که از اول تا هفتم ماه محرم آش بلغور و شله‌زردی به نام عاشوری به یاد فوت یکی از افراد هر خانواده یا طایفه پخته و در بین مردم و همسایه‌ها توزیع می‌شود.

 

انتخاب روز و زمان پخت عاشوری همگی به مدت زمان فوت عزیز از دست رفته بستگی دارد،به گونه ای که اگر از فوت وی،مدت کوتاهی گذشته باشد، عاشوری در روزهای اول محرم پخته می‌شود و اگر از زمان درگذشت وی مدت طولانی گذشته باشد پخت و توزیع عاشوری را در ایام بعد نیز جایز می‌دانند.

 

پخت آبگوشت حسینی برای پذیرایی از عزاداران امام حسین(ع) از دیگر آداب و رسوم مردم کرمان در ماه محرم است.

این آبگوشت نذری که بوی بسیار مطبوعی دارد و فقط مخصوص استان کرمان است شامل: گوشت بره،حبوباتی از قبیل نخود و لوبیا،سبزیجات خشک شده از قبیل ترخون،شنبلیله و ادویه‌هایی از قبیل زردچوبه،دارچین، زعفران، فلفل، رب گوجه‌فرنگی،پیاز، تکه‌های خشک شده میوه‌جات و چربی گوشت گوسفند است که بعد از پخت به وسیله پیمانه‌هایی داخل ظروف مسی ریخته ودر بین شرکت کنند گان در مجالس عزاداری توزیع می‌شود.

آنها نیز آبگوشت رابا نان محلی که مخصوص این روزها است مخلوط کرده ومی‌خورند و با بکاربردن کلمات التماس دعا و اجر شما با امام حسین (ع) محل برگزاری مراسم عزاداری را ترک می‌کنند.

در گذشته قبل از آغاز ماه محرم مردان و زنان کرمان حنا می‌بستند و در طول ایام این ماه برای آگاه کردن مردم از برگزاری مراسم عزاداری چاوشی می‌خواندند و در روستاها بوق مخصوصی به صدا درمی‌آمد.

 

در ایام ماه محرم طی مراسمی به نام علم گردانی افراد معتمد هر محله علم‌هایی که از چوب و پارچه ساخته شده است را به درب منازل مردم می‌برند و نذورات آنها را برای برگزاری مراسم عزاداری جمع می‌کنند.

از دیگر رسوم مردم کرمان برگزاری مراسم چهل منبرون است که یکی از زیباترین و پر قدمت‌ترین رسوم کرمانی‌ها است که در شب‌های تاسوعا و عاشورا برگزار می‌شود.

در این مراسم شیفتگان خالص آل‌عبا با دردست داشتن شمع و معمولا با پاهای برهنه به چهل مجلس عزاداری،حسینیه یا مسجد سر می‌زنند و در هر یک از این مکان‌ها شمعی روشن می‌کنند.

همچنین در برخی از مناطق استان کرمان در روز سیزدهم ماه محرم مراسم(پرسه امام)اجرامی‌شودوگروهی به نام بنی‌اسد که صورت‌های خود را می‌پوشانند و بیل و کلنگ در دست دارند مراسم نمادین خاکسپاری شهدای کربلا را اجرا می‌کنند.

اجرای تعزیه خوانی 

 

در ایام ماه محرم گروه های تعزیه خوانی کرمان با اجرای مجالس تعزیه گوشه ای از مصائبی که بر اباعبدالله الحسین(ع)،خاندان و یارانش گذشت را برای مردم عزادار به نمایش می گذارند.

مجالس تعزیه معمولا شب ها و در حسینیه ها و تکایا برگزار می شود که همراه با سینه زنی و نوحه خوانی است و عزاداران بر سفره اطعام حسینی پذیرایی می شوند.

شبیه خوانی یا شبیه گردانی نیز از جمله مراسم خاص ماه محرم است که در روستاها و شهرهای استان کرمان برگزار می شود و صحنه های مهم وقایع روز عاشورا توسط بازیگران اجرا می شود.

 

یکی دیگر  از آیین‌های عزاداری در استان کرمان که پیشینه قدیمی دارد،سنت سنگ زنی روستای کهن شهرستان کوهبنان است.