فناوری‌ هایی که المپیک را جذاب‌تر کرد

در این دوره از مسابقات، سرویس پخش بازی‌ های المپیک، بیش از 9500 ساعت مسابقه را با بیشتر از 1000دوربین و 3600 میکروفن پوشش می‌دهد اما آنچه باعث می‌شود تا از پس پیچیدگی‌های پخش این حجم از مسابقات با کمترین اختلالی برآید، استفاده از فناوری‌های روز دنیاست. در ادامه با تعدادی از آنها بیشتر آشنا می‌شویم.

داده‌های زیست‌ سنجی

یک دست، کمان را نگاه داشته است و دست دیگر تا انتها زه کمان را کشیده. دست‌ها و تمام بدن در تمرکز کامل روی نقطه هدف هستند و قیافه درهم کشیده بازیکن هم گواهی بر این اتفاق است. در این حالت گرچه کماندار کاملا بی‌حرکت به‌نظر می‌رسند، هنوز تغییرات قابل سنجشی اندکی در بدن آنها اتفاق می‌افتد.

برای اولین مرتبه در تاریخ المپیک، این تغییرات کوچک با کمک حسگرهای سنجش ضربان قلب قابل مشاهده است، البته بدون آن‌که نیاز به اتصال حسگرها به بدن بازیکن باشد.

چهار دوربین در فاصله 1.2 متری روی صورت ورزشکار فوکوس می‌کنند و با تحلیل جزئی‌ترین تغییر در رنگ پوست که در پی انقباض رگ‌های خونی رخ می‌دهد، تغییر در ضربان قلب و افزایش آدرنالین را به‌هنگام پرتاب پیکان روی نمایشگر نشان می‌دهند!

هوش مصنوعی والیبالیست

در بازی‌ های والیبال امسال، شرکت ساعت‌ سازی اُمگا، از دوربین‌ های مجهز به فناوری بینایی ماشین
(Machine Vision) استفاده می‌کند تا نه فقط ورزشکاران، بلکه جابه‌جایی توپ را هم لحظه‌به‌لحظه زیر نظر داشته باشد.

در طول بازی، داده‌ها باید در کمتر از یک‌دهم ثانیه جمع‌آوری، پردازش و منتقل شوند تا اطلاعات مطابقت داشته باشد با آنچه بینندگان از نمایشگر تماشا می‌کنند اما قسمت چالش‌برانگیز ماجرا، ردیابی دقیق توپ در زمانی است که دوربین‌ها آن را نمی‌بینند و توپ با بدن ورزشکار پوشیده یا از قاب نمایشگر خارج می‌شود بنابراین نرم‌افزار باید مسیر غیب و ظاهر شدن دوباره توپ را پیش‌بینی و این مدت زمان را محاسبه کند تا هیچ داده‌ای را از دست ندهد. به ‌این ترتیب داوران الگوریتم دقیق شوت توپ و این‌که کدام گروه و کدام بازیکن دفاع روی تور و اسپک را اجرا کرده است زیر نظر خواهند داشت.

ربات‌ های المپیک

میرایتووا (Miraitowa) و سومیتی (Someity) دو ربات نماد خوش‌یمنی بازی‌های المپیک 2020 هستند که تا پیش از شروع همه‌گیری کرونا، وظیفه خوشامدگویی به تماشاگران را برعهده داشتند ولی حالا با نبود تماشاچیان، از ورزشکاران المپیک توکیو استقبال می‌کنند.

این ربات‌ها مجهز به چشم‌های دیجیتالی هستند تا بتوانند به تعاملات انسان‌ها واکنش نشان دهند. در کنار این ربات‌های سمبلیک، «ربات پشتیبان انسان» ساخت شرکت تویوتا نیز در مسابقات پرتاب حضور خواهد داشت.

این ربات می‌تواند به‌صورت خودکار جهت‌یابی و حرکت کند و محل فرود نیزه یا چکش - پرتاب چکش یکی از چهار ماده پرتابی در دو و میدانی است - را مشخص کند. به ‌این ترتیب و با توجه به همه‌گیری کرونا، افراد کمتری در زمان مسابقه حضور خواهند داشت و به ‌احتمال زیاد ربات‌ها مهارت‌های سریع‌تر و دقیق‌تری در تعیین محل فرود پرتابه نسبت ‌به انسان داشته باشند البته وظیفه دیگری که تا پیش از این برای این ربات‌ها درنظر گرفته شده بود و حالا با عالم‌گیری کرونا از دوش‌شان برداشته شده است، کمک به تماشگرانی بود که از ویلچر استفاده می‌کنند.

لباس‌ های خنک‌تر

با توجه به برگزاری بازی‌های المپیک در گرمای تابستان توکیو، شرکت رالف لورن فناوری جدیدی را در طراحی لباس ورزشکاران معرفی کرده است.

این محصول جدید، گرمای پوست ورزشکار را حس می‌کند سپس با سامانه‌ای پیچیده مشابه فناوری به‌کار رفته در سیستم خنک‌کننده پیشرفته‌ترین سیستم‌های رایانه‌ای جهان، گرما را در تمام بدن بازیکن پخش می‌کند.

بنابر ادعای این شرکت، ورزشکاران حتی در شدیدترین گرما هم به کمک این فناوری بلافاصله و برای مدت زیادی احساس خنکی خواهند کرد و این پوشیدنی، تجربه جدیدی از ورزش را در گرمای تابستان برایشان رقم می‌زند.

در مراسم افتتاحیه المپیک و پارالمپیک توکیو نیز پرچمداران گروه ایالات متحده این فناوری پوشیدنی مدرن را بر تن کرده بودند. به‌کارگیری فناوری‌های روز در دنیای ورزش این سوال را پررنگ‌تر می‌کند که تا چه ‌اندازه استفاده از فناوری‌ها در مسابقات ورزشی قابل‌قبول است تا رقابت عادلانه باشد.

از طرفی به‌دلیل نابرابری در دسترسی کشورهای در حال توسعه به دانش روز، فناوری‌ها و تجهیزاتی که عملکرد ورزشکار را ارتقا می‌دهد، با عنوان دوپینگ فناورانه (Technological doping) معروف هستند.

 قدم ‌به ‌قدم با دوندگان

در بازی‌های المپیک امسال، شرکت‌های اینتل و علی‌بابا با استفاده از هوش مصنوعی و بینایی ماشین، فناوری جدیدی را برای دنبال‌ کردن سه‌بعدی دوندگان در مسابقات دو و میدانی 100 متر، 200 متر، 400 متر و دوی 4 در 100 متر امدادی طراحی کرده‌اند.

در این فناوری که به‌نام 3DAT (سرواژه 3D Athlete Tracking) شناخته می‌شود، چهار دوربین در زمین مسابقه نصب شده‌اند تا تماشاگران با کمک این فناوری بتوانند عملکرد هر دونده و شکل رقابت دوندگان را با یکدیگر و در هر لحظه از زمان مسابقه به‌صورت زنده تماشا کنند. همچنین 3DAT جزئیات لحظه‌ای را که دونده به بیشترین سرعت خود رسیده است و تغییرات سرعت دونده را در طول مسابقه با کدهایی رنگی
نشان می‌دهد.

 پوشش پانوراما

احساس ‌بودن در ورزشگاه درحالی‌که از خانه، بازی‌های المپیک را تماشا می‌کنید به‌لطف فناوری‌های همه‌جانبه (immersive‌technology) به‌دست می‌آید. هزاران دوربین ‌4K‌  با سرعت بالای عکاسی پیاپی، در نقاطی حساب‌شده قرار گرفته‌اند تا به بهترین شکل حس نزدیکی به ورزشکاران و حضور در ورزشگاه را برای تماشاگران القا کنند.

این دوربین‌ها مراسم افتتاحیه و اختتامیه و همین‌طور تمام لحظه‌های بازی‌های بسکتبال، ژیمناستیک، دوومیدانی، دوچرخه‌سواری، گلف، اسکیت‌برد، سنگ‌نوردی و والیبال را از زوایای مختلف و 360 درجه ثبت می‌کنند.

به ‌این ترتیب، اپراتور دوربین می‌تواند در لحظات حساس و زمانی‌که ورزشکار یا توپ در هوا معلق هستند، حرکت را از زوایای مختلف ثبت کند و از نمای نزدیک به‌نمایش بگذارد. شاید برایتان جالب باشد کلیپ‌های بازپخش در کمتر از پنج ثانیه ساخته و برای پخش آماده می‌شود.

ریحانه رادی - دانش / روزنامه جام جم

منابع: deseret.com و Wired