راه‌اندازی شبکه روس زبان و چشم‌انداز پیش ‌رو

راه‌اندازی شبکه تلویزیونی روس زبان - که از سال‌ها پیش مورد تاکید رئیس محترم سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته بود و اینک به مرحله نهایی خود نزدیک می‌شود- نشان از عزم جدی رسانه‌ملی برای تقویت بنیان‌های فرهنگی با حوزه بزرگ روس زبانان است.

هرچند شبکه رادیویی روس زبان سازمان صداوسیما، سال‌هاست در کنار ده‌ها شبکه رادیویی و تلویزیونی به زبان‌های زنده دنیا فعالیت می‌کند و مخاطبان بسیاری در روسیه و حوزه کشورهای روس زبان به خود جذب کرده است اما در دنیای پیچیده کنونی، راه‌اندازی شبکه‌های تلویزیونی و برقراری ارتباط تصویری با مخاطبان، اهمیتی شایان توجه دارد.

ضرورت ایجاد شبکه تلویزیونی روس زبان، گامی بلند در مسیر تحکیم و توسعه روابط با همسایگان شمالی است و در این گفتار کوتاه تنها به موارد مهمی از این ضرورت‌ها اشاره می‌شود.

ایران و روسیه روابطی دیرین و اشتراکات فراوان تاریخی، تمدنی و فرهنگی دارند و از آنجا که روابط فرهنگی، پیشران روابط در دیگر عرصه‌ها به شمار می‌رود، لذا راه‌اندازی شبکه روس زبان صداوسیما، به شناخت بیشتر دو ملت و در نتیجه توسعه، تحکیم و تعمیق روابط دوجانبه، به‌طور قابل توجهی کمک خواهد کرد.

نگاه به شرق و تقویت مناسبات با کشورهایی همچون چین و روسیه، راهبردی است که در سال‌های اخیر از سوی جمهوری اسلامی ایران پیگیری و مورد تاکید مقامات عالی‌رتبه کشورمان قرار گرفته است.

از این رو کشور روسیه که پس از اتحاد جماهیر شوروی، همواره خواهان مقابله با یکجانبه‌گرایی و انحصارطلبی آمریکا و موافق چندجانبه‌گرایی در جهان بوده است، می‌تواند شریکی قابل اعتماد برای ایران در این عرصه مهم و راهبردی باشد.

دیدگاه‌های نزدیک روسیه با جمهوری اسلامی ایران در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی و نیز منافع مشترک فراوان تهران و مسکو در سطح جهانی، ضرورت ترسیم و تبیین نقشه‌راه آینده را بیش از پیش ضروری کرده و این موضوع با راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی روس زبان می‌تواند بسیار سریع‌تر و آسان‌تر محقق شود.

حوزه روس زبانان، پهنه‌ای وسیع و جمعیتی حدود ۵۰۰ میلیون نفری را در جهان به خود اختصاص داده و زبان روسی یکی از پرتکلم‌ترین زبان‌های حال حاضر جهان است.

زبان روسی، زبان اصلی مردمان روسیه به‌عنوان پهناورترین کشور جهان با جمعیتی حدود ۱۵۰میلیون نفر، کشورهای جدا شده از اتحادجماهیر شوروی سابق با جمعیتی قریب به ۲۰۰میلیون نفر و نیز بیش از100میلیون نفر در کشورهای شرق اروپاست که به زبان روسی تکلم می‌کنند.

گستردگی سرزمینی و جمعیت بزرگ حوزه روس زبانان در سراسر جهان، از یک‌سو و ضرورت به اشتراک گذاشتن فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی با این حوزه وسیع، ایجاد شبکه تلویزیونی روس‌زبان در صداوسیما را ضرورتی انکارناپذیر می‌نماید.

حدود 13 قرن از ورود اسلام به روسیه سپری می‌شود و شهر تاریخی دربند در جمهوری داغستان، دروازه ورود اسلام به روسیه است.

دین مبین اسلام، دین اصلی بسیاری از کشورهای حوزه روس زبانان و دومین دین بزرگ در روسیه است و علاوه بر داغستان، جمهوری‌های بسیاری در منطقه قفقاز روسیه و نیز در تاتارستان، باشقیرستان، چچن و اینگوشیا پیرو دین اسلام هستند.

در حال حاضر حدود 30میلیون نفر از جمعیت روسیه را مسلمانان تشکیل می‌دهند و به گفته شیخ راویل عین‌الدین، مفتی اعظم مسلمانان و رئیس شورای مفتیان روسیه، طی 15سال آینده، یک سوم جمعیت روسیه را پیروان دین اسلام تشکیل خواهند داد بنابراین اسلام فصل مشترک ملت ایران با جمعیت عظیم مسلمانان روسی نیز به شمار می‌رود و همگرایی هرچه بیشتر با جمعیت کثیر مسلمانان و تقویت بنیان‌های دینی، نیازمند رسانه‌ای قدرتمند به زبان روسی است تا پاسخگوی خیل عظیم دوستداران و علاقه‌مندان به فرهنگ اصیل و اسلام ناب محمدی باشد.

گسترش روابط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و دفاعی با همسایگان، راهبردی کلیدی برای توسعه همکاری و همگرایی منطقه‌ای است و ایران با داشتن مرزهای آبی و خاکی طولانی با 15کشور، موقعیتی ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک دارد.

در این مسیر، تقویت همکاری با همسایگان شمالی و به‌ویژه روسیه، نقشی بی‌بدیل در رشد همکاری‌های همه جانبه از جمله در زمینه اقتصادی دارد.

ایران و روسیه به دلیل پیشبرد سیاست‌های مستقل و مقابله با یکجانبه‌گرایی و سلطه‌طلبی آمریکا و نیز به شکست کشاندن سیاست‌های کاخ‌سفید در منطقه، به‌ویژه همکاری مشترک در زمینه مقابله با تروریست‌های مورد حمایت آمریکا و غرب، مورد خشم و تحریم ظالمانه واشنگتن قرار گرفته‌اند، از این رو برای خنثی‌سازی آثار و پیامدهای تحریم از یک‌سو و وجود ظرفیت‌های فراوان اقتصادی، علمی و فناوری‌های روز و از همه مهم‌تر مرزهای مشترک، همکاری دو کشور نقش مهمی در بی‌اثر کردن این تحریم‌های آمریکا و غرب ایفا می‌کند.

در این شرایط، اراده رهبران دو کشور بر توسعه و تقویت هرچه بیشتر روابط در عرصه‌های مختلف و به‌ویژه در زمینه اقتصادی قرار گرفته است، اما به‌رغم عزم و اراده رهبران دو کشور، مناسبات اقتصادی ایران و روسیه هیچ‌گونه تناسبی با روابط دو کشور در دیگر عرصه‌ها ندارد.

برای ایجاد جهش در روابط اقتصادی، لازم است ضمن تکمیل زیرساخت‌های حیاتی در حمل‌ونقل زمینی، ریلی، دریایی و نیز رفع موانع گمرکی و بانکی، یک موضوع مهم دیگر نیز نقش‌آفرینی می‌کند و آن شناخت متقابل است.

در حال حاضر دو ملت و به‌ویژه تجار و بازرگانان در دو سوی دریای خزر، شناخت کافی و دقیق از نیازهای تجاری و اقتصادی دو طرف، بازارهای هدف، چگونگی ورود به بازارهای دو کشور و مشکلات و موانع تجارت و بازرگانی ندارند.

با ایجاد شبکه تلویزیونی روس زبان به‌عنوان یک کانال ارتباطی مناسب و پویا می‌توان به شناخت عمیق و دقیق طرفین، تجار و بازرگانان عمده روسی از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی کشور کمک کرد و زمینه رشد خارق‌العاده در مبادلات اقتصادی را فراهم کرد.

سید علی دارابی - مدیر دفتر صداوسیما در روسیه / روزنامه جام جم