سرامیک های پیشرفته نیاز آینده ایران فناوری سرامیک های پیشرفته را باید هرچه زودتر وارد کنیم

برای انتقال یک فناوری علاوه بر بسترسازی مناسب برای آن ، باید زمینه های لازم را برای بومی کردن فناوری های مورد نظر نیز فراهم کرد قطعا سرامیک های پیشرفته نیز از این موضوع مستثنا نیستند دکتر نعمتی عضوهیات علمی دانشکده

کد خبر: ۱۳۲۷۲

مواد دانشگاه صنعتی شریف به بررسی راهکارهای انتقال فناوری در زمینه سرامیک های پیشرفته پرداخته است : سرامیک های پیشرفته یکی از شاخه های مهم صنعت سرامیک است که از لحاظ دانش فنی و ارزش افزوده ، در سطح بالاتری از سرامیک های سنتی قرار دارند. باتوجه به اهمیت استراتژیک و حیاتی این شاخه از علم سرامیک ، ورود کشور ما به عرصه این فناوری باتوجه به شرایط موجود کشور و جهان ضروری به نظر می رسد. با ورود کشور در این فناوری (باتوجه به دانش فنی پیشرفته آن )، طبیعتا جایگاه کشور در جهان به وضع مطلوب تری ارتقا می یابد. ایجاد بازار کار، عامل دیگری در این زمینه است که باتوجه به حجم بالای فارغ التحصیلان دانشگاهی ، ضروری به نظر می رسد. دستیابی به دانش فنی روز و گسترش فعالیت مراکز تحقیق و توسعه ( )RDاز نتایج دیگر ورود کشور به عرصه این فناوری است . سرامیک های پیشرفته دارای حوزه های مختلفی چون سرامیک های مغناطیسی ، الکتریکی و غیره است . بررسی های اولیه نشان داده است که نباید در همه زمینه های این فناوری نوین وارد شویم ؛ زیرا کار و سرمایه زیادی می طلبد و امکان موفقیت ما نیز در این زمینه ها وجود ندارد. فرهنگ سازی برای سرامیک پیشرفته برای ورود به این صنعت ، ابتدا باید بسترسازی کرد. هنگامی که کشور وارد صنعت سرامیک های معمولی شد، یک بستر فرهنگی و بومی در این زمینه وجود داشت (مثلا سفالگری و آجرپزی ) که با تزریق علم و فناوری و نیروهای متخصص این صنعت رشد کرد. این بستر در مورد سرامیک های مهندسی وجود ندارد. طبیعتا بخش خصوصی نیز به علت نبود بستر مناسب برای سرمایه گذاری و آشنا نبودن با این صنعت ، براحتی وارد آن نمی شود؛ لذا در این زمینه نقش دولت مهم جلوه می کند. برای این منظور ابتدا دولت باید در جهت شناساندن این فناوری به جامعه و تاکید بر ارزش افزوده بالای این محصولات و لزوم ورود کشور به این فناوری تلاش کند. این کار با تبلیغات و بررسی های فنی و اقتصادی امکانپذیر خواهد بود تا رغبت در سرمایه گذاران برای شرکت در این طرحها ایجاد شود. انتقال فناوری دولت می تواند با امضای تفاهم نامه های ملی و اقتصادی با کشورهایی که می توانیم با آنها رابطه منطقی و براساس احترام متقابل برقرار کنیم ، راه را برای انتقال دانش فنی و فناوری روز به کشور فراهم کند. نکته دیگری که ما باید به آن توجه کنیم ، این است که درخصوص سرامیک های پیشرفته ، کیفیت ، نقش موثری را ایفا می کند. به عنوان مثال ، در سرامیک های سنتی اگر کیفیت محصول پایین تر نیز بود، می توانستیم آن را به عنوان محصول درجه 2، مثلا کاشی درجه 2، وارد بازار کنیم و با قیمت کمتری به فروش برسانیم ؛ ولی در سرامیک های پیشرفته به علت کاربردهای حساس آنها، دیگر نمی توان برای محصول تولیدی درجه یک یا 2در نظر گرفت . دیگر این که کشور ما در این صنعت باید از ابتدا به فکر صادرات باشد؛ چراکه تولید برای بازار داخلی توجیه اقتصادی ندارد. بنابراین از ابتدا باید براساس استانداردهای جهانی تولیدات را عرضه کنیم . باتوجه به ارزان بودن انرژی و کم بودن نسبی هزینه نیروی انسانی در کشور، می توانیم محصول با کیفیت خوب و قیمت مناسب تولید کنیم و وارد بازار رقابت منطقه ای و جهانی شویم . چه شاخه هایی از سرامیک های پیشرفته برای ما اولویت دارند؛ چنانچه گفته شد، سرامیک های پیشرفته شاخه های مختلفی دارند. پیشنهادهای متعدد می توان ارائه کرد. بررسی های اولیه نشان می دهد برای شروع کار باید توان خود را بر 3زمینه زیر متمرکز کنیم که تصور می شود باتوجه به نیاز داخلی خودمان و گسترش روزافزون استفاده از این مواد، می توان به موفقیت هایی در این زمینه ها دست یافت : الف ) سرامیک های مغناطیسی : این مواد باتوجه به کاربردشان در لوازم خانگی ، لوازم صوتی و تصویری و خودرو، تناژ قابل توجهی مصرف داخلی داشته و روز به روز به مصارف مختلف آن در صنایع مختلف افزوده می شود. ب) سنسورها (حسگرها): البته قسمتی از آن که شامل سنسورهای سرامیکی است ، مربوط به این بحث است ؛ ولی استفاده قابل توجه و روزافزون سنسورها در ماشین آلات مختلف صنعتی و غیرصنعتی ، منجر به دستیابی به این فناوری نه تنها از نوع سرامیکی ، بلکه در سایر انواع خواهد شد. ج) سرامیک های مهندسی : این سرامیک ها عموما به دو صورت «قطعات کامل ساخته شده » و «پوشش قطعات »، در ساخت قطعات موتور خودرو، هواپیما، جت و صنایع نظامی کاربرد دارد. بنابراین باتوجه به استراتژیک بودن این مواد و استفاده از دانش فنی روز برای افزایش کیفیت تولیدات داخلی باید در جهت دستیابی به این فناوری حرکت کنیم . برای رسیدن به رشد در این فناوری ، ابتدا دولت باید واحدهای موفقی در این زمینه ایجاد کند. در این صورت بخش خصوصی نیز وارد این صنعت خواهد شد و می تواند نقش بسزایی در رشد این صنعت داشته باشد. البته هنوز ضعفهایی در دانش فنی در کشور موجود است که با حمایت و عنایت بیشتر اهل علم حل خواهد شد و مانعی برای رشد این صنعت نخواهد بود.