چتر حمایتی صندوق ایرانیان برای دانش بنیان‌ها

 آنچه می‎تواند این کسب‏ و ‎کارها را از قدم‎های اولیه به بلوغ و پختگی و سوددهی برساند، نوعی حمایت و ایجاد پشتوانه برای فعالیت‏ های مالی است.

حمایتی که نه با وام ‏های ارزان‌قیمت حاصل می‎شود و نه با خدمات بانکی. در این رابطه صندوق ‏های پژوهش و فناوری غیر دولتی ذیل برنامه سوم توسعه و با هدف ارائه خدمات مالی به شرکت‏ های دانش‏ بنیان شکل گرفته‌اند که در میان آنها «صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی توسعه فناوری ایرانیان» از سال 90 مجوز فعالیت را از کارگروه ماده 100 قانون برنامه سوم دریافت کرده و تاکنون بیش از 1500 میلیارد تومان خدمات مالی به شرکت‌ های فناور و دانش بنیان ارائه کرده است.

دکتر سعید شجاعی، مدیرعامل صندوق ایرانیان که در رشته مدیریت کارآفرینی (دانشگاه تهران) فارغ‌التحصیل شده است، با اتکا به تجربه و تحصیلات آکادمیک در همین حوزه، تلاش کرده تا خدمات مورد نیاز شرکت‏های دانش‎بنیان را در اولویت اهداف صندوق قرار دهد.

چالش‎های فعالیت در حوزه صندوق های غیردولتی

مدیرعامل صندوق ایرانیان می‎گوید: «خیلی‏ وقت‎ها سرمایه‎گذاران منابع خود را در حوزه‎هایی سرمایه‌گذاری می‎کنند که بسیار مرسوم و بدون خطر است؛ یعنی کسب‏ و‎کاری را برای سرمایه‏‎گذاری انتخاب می‎کنند که احتمال شکست آن پایین باشد. اما یکی از حوزه‎های مهمی که متاسفانه بسیار مغفول مانده است، توجه به سرمایه‎گذاری‎های خطرپذیر است. اختصاص سرمایه در حوزه شرکت‏های فناور یا دانش‎بنیان می‎تواند با مخاطرات زیادی همراه باشد. در صورتی که اغلب با موفقیت حتی یک مورد از چند مورد سرمایه‌گذاری در شرکت‎های دانش‎بنیان، سرمایه‎گذاری در این حوزه‎ها می‌تواند سود بالایی را به همراه داشته باشد. در واقع در سرمایه‎گذاری خطرپذیر بایستی با ارزیابی طرح‎های مناسب و سودآور سبدی از شرکت‌ها را تشکیل داد تا اگر مثلا نیمی از این مجموعه به سوددهی نرسید و شکست خورد، دست‏کم نیمی دیگر سود خوبی داشته باشد به نحوی که بتواند کل خسارت‎های وارده را جبران کند و حتی در مجموع سودآور هم باشد.»

دکتر سعید شجاعی تصریح می‌کند: «درک و استفاده به‌جاو اصولی از مفهوم سرمایه‎گذاری خطرپذیر مسأله مهمی است که متاسفانه هنوز در کشور ما به‌درستی جا نیفتاده و از همین روست که شرکت‎های کوچک و نوپا که تازه کار خود را آغاز کرده‎اند باید برای سرمایه‎گذاری سراغ صندوق‎ها و سرمایه‌گذاران غیردولتی بروند تا هم بتوانند به‌آرامی روی پای خود بایستند و هم به‌لحاظ مالی حمایت بشوند. در حالی که در کشور ما غالبا شرکت‎های تازه‌کار سراغ وام‎های حمایتی نظیر وام‌های معاونت علمی ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی می‎روند و این مسأله باعث می‏ شود در صورت شکست پروژه، برای بازپرداخت وام دچار مشکل شوند و از یک شرکت فناور و دانش‎بنیان به شرکتی بدهکار تبدیل شوند.

این مسأله حتی در صورت موفقیت پروژه هم باعث می‎شود این شرکت‎ها وقتی وارد فعالیت‎های اقتصادی جدی‎تر و بزرگ‌تر می‎شوند توان مدیریت اقتصادی نداشته باشند و نتوانند پیشرفت کنند، زیرا در فضای واقعی اقتصادی رشد نکرده اند. این مسأله دوسویه است و هم باید از سمت دولت مدیریت شود که به جای اعطای وام‎ به شرکت‎های کوچک، فرآیندهای حمایتی آنها به صندوق‎های خصوصی واگذار شود و هم خود شرکت‎های نوپا برای آغاز فعالیت‎های اقتصادی‎شان سراغ مشارکت با سرمایه‌گذاران و صندوق‎های خصوصی که نوعی سرمایه‎گذار خطرپذیر هستند، بیایند.»

خدمات صندوق ایرانیان در یک نگاه

1-صدور ضمانت‎نامه برای طرح‎های تجاری‎سازی محصولات دانش‎بنیان

پیچیدگی و تخصص‏گرایی در حوزه ‏های دانش‎بنیان، ضرورت استفاده از ضمانت‎نامه را بیشتر از قبل آشکار می‎کند. بانک‏ها به دلیل نداشتن آشنایی کافی با خدمات شرکت‌های دانش‎بنیان و ناتوانی در ارزیابی فعالیت‏های فناوران، تمایلی به ارائه ضمانت‏نامه با شرایط تسهیل‌شده ندارند. صندوق توسعه فناوری ایرانیان با توجه به اختیارات قانونی مصوب هیات وزیران، رسالت خود را صدور ضمانت‏نامه برای شرکت‎های دانش‏بنیان، فناور و نوآور قرار داده است. این شرکت انواع ضمانت‏نامه‏ های حُسن انجام کار و تعهدات، پیش پرداخت، شرکت در مناقصه‌ها و مزایده‌ها و تعهد پرداخت را صادر می‎کند. مزیت صدور ضمانت‏نامه از سوی صندوق ایرانیان در این است که برخلاف بانک‏ها، توان فنی شرکت‏ها را ملاک ارزیابی و اعتبارسنجی قرار می‎دهد. اکنون بیشترین فعالیت صندوق ایرانیان صدور ضمانت نامه برای شرکت‎هاست و مبلغ کلی صدور ضمانت‌نامه از مرز هزار میلیارد تومان گذشته است.

2-سرمایه‎گذاری خطرپذیر

شرکت‎های دانش‎بنیان و فناور سرمایه لازم برای توسعه کسب و کار خود را ندارند و اصل سرمایه‎شان همان دانش فنی است در حالی که بانک‏ها معمولا برای پرداخت وام و حمایت‏های مالی اولویت را به میزان گردش مالی می‏دهند و برای ارائه خدمات، وثایق بالایی را دریافت می‎کنند. اما صندوق ایرانیان توانایی‎های فنی و دانش و مهارت را اولویت سرمایه‎گذاری قرار می‎دهد. گفتنی است صندوق ایرانیان تاکنون 30‌میلیارد تومان در فعالیت‎های دانش‎بنیان سرمایه  گذاری کرده است.

3-ارائه تسهیلات به شرکت‎های دانش ‏بنیان

نهادها و سازمان‌های دولتی بخش قابل توجهی از منابع مالی هزینه شده در حوزه‎های فناوری و نوآوری را در اختیار دارند. واگذاری عاملیت اجرایی این منابع مالی، فرصت را برای سیاست‌گذاری و طراحی نقشه پیشرفت کشور فراهم می‎کند. تهیه گزارش‎های ارزیابی و اعتبارسنجی، عاملیت اعطای انواع تسهیلات، مدیریت وجوه اداره شده، ارزیابی طرح‎ها و نظارت بر حسن اجرای طرح‎ها از جمله خدماتی است که صندوق توسعه فناوری ایرانیان برای سیاست‌‎گذاران و سازمان‎های دولتی و خصوصی پیش‎بینی کرده‎است.

صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد ویژه توسعه فناوری نانو از مهم‌ترین سازمان‎هایی هستند که صندوق ایرانیان کارگزار منابع مالی آنهاست. در این رابطه همه امور مربوط به ارزیابی و اعتبارسنجی و تهیه گزارش‎های نظارتی برای پرونده‏های معرفی شده انجام می‏شود. لذا صندوق توسعه فناوری ایرانیان آمادگی دارد در قالب عقود مبادله‏ ای به منظور رفع مشکل نقدینگی شرکت‎ها وام در اختیار آنها قرار دهد. از انواع خدمات مالی در این حوزه می‏توان به تسهیلات قرض‎الحسنه، فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، جعاله، خرید دین و پیش‌خرید اشاره کرد. این صندوق آمادگی دارد تا طرح‎های دانش‎بنیان را در قالب عقود مشارکتی نیز تأمین مالی کند. صندوق ایرانیان در حوزه پرداخت تسهیلات تاکنون چیزی حدود 430 میلیارد تومان خدمات ارائه داده است.

راه‏های ارتباط با صندوق ایرانیان

وبسایت: irtechfund.com
اینستاگرام: irtechfund
ایمیل: irtechfund@gmail.com
لینکدین: irtechfund-com
شماره تماس: 02145712000
آدرس: تهران، بزرگراه شهید همت غرب، کندرو شهید باکری، خروجی شهران، کوچه لاله، پلاک ۲۷

مریم ملی - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم