مراقب سرمایه‌ات باش

این شعار می‌تواند توجه افراد خانواده به‌خصوص والدین و جوانان را به سمت استفاده از فناوری‌های مدرن، شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی ببرد که با استفاده هوشمندانه از آنها می‌توان به اقتصاد خانواده کمک کرد، زمانی که حال معیشتی و اقتصاد خانواده خوب باشد، سطح رفاه هم در آن بالا می‌رود و زمانی که اعضای خانواده از رفاه بیشتری برخوردار باشند، حتما خانواده کارایی بیشتری خواهد داشت و سطح تنش‌های آن کمتر خواهد شد. البته همه اینها بستگی به دانش، آگاهی و سواد افراد خانواده دارد که در این میان سواد عمومی و سواد رسانه‌ای اهمیت ویژه‌تری دارند.

با دکتر محمدصادق افراسیابی، معاون تولید مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که یکی از مؤسسان انجمن سوادرسانه‌ای هم هست هم‌صحبت شدم تا برایمان بگوید چگونه می‌توان از فناوری‌های جدید برای بهبود شرایط خانواده استفاده کرد.

اتفاقات خوب آنلاین در دوره کرونا

دکتر افراسیابی می‌گوید با تحولاتی که در دنیای فناوری‌ های مدرن به وجود آمده، خانواده‌ها وقت بیشتری را در شبکه‌ های اجتماعی و پلتفرم‌ها سپری می‌کنند.این شبکه‌ها فرصتی را به وجود آورده که انجام برخی از کارها راحت‌تر شده‌است.

دولت الکترونیک یکی از این امکانات است. پیام‌رسان‌ها نیز بسیاری از کارها و ارتباطات را سهل‌تر کرده و مردم از محتواهای موجود در این پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی به‌راحتی می‌توانند استفاده کنند. این‌که فناوری‌های مدرن در جهت رفاه بیشتر خانواده هستند را در دوره کرونا بیشتر شاهد هستیم. در این دوره دید و بازدیدها و دورهمی‌ها و سفرها محدود شده‌است.

فناوری‌های امروزی اما دید و بازدیدهای مجازی را گسترش داده و خانواده اصلی و هسته مرکزی را به دیگر اعضای خانواده و فامیل وصل نگه‌داشته‌است هرچند آنها از یکدیگر فاصله مکانی زیادی داشته‌باشند. مبادلات مالی الان بیشتر از طریق پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها صورت می‌گیرد که این هم در راستای رفاه افراد و خانواده است.

آموزش آنلاین مدارس و دانشگاه‌ها در دوره کرونا گسترش پیدا کرد و دری جدید در آموزش پدید آورد که روز‌به‌روز هم کامل‌تر و گسترده‌تر می‌شود. آموزش آنلاین در پساکرونا هم ادامه خواهد یافت و برای آموزش‌های مکمل می‌توان از این فضا استفاده کرد. این‌طور نیست که کرونا که تمام شود، آموزش آنلاین هم پرونده‌اش بسته می‌شود و آموزش آنلاین در کنار آموزش حضوری که اصلا نباید و نمی‌توان آن را حذف کرد به کارش ادامه می‌دهد.

اقتصاد خانواده و کسب و کارهای اینترنتی

به دکتر افراسیابی درباره حضور خانواده‌ها در زمینه کسب و کارهای اینترنتی می‌پرسم و این‌که چگونه افراد می‌توانند با این فضاها بیشتر آشنا شوند و با کسب درآمد اوضاع مالی خانواده را بهبود ببخشند؟
می‌گوید: در زمینه درآمدزایی در دنیای آنلاین سه نوع کسب و کار خانگی را ردیابی کرده‌ایم. خانواده‌هایی که سایت و اپلیکیشن اختصاصی خود را راه‌اندازی کرده‌اند و در این فضا مشغول درآمدزایی هستند. گروهی هستند که برای کسب درآمد از پلتفرم‌های اصلی و بزرگ استفاده می‌کنند. این پلتفرم‌ها که در کشور ما یکی، دو تا بیشتر نیستند، مدتی است که بخشی را به کسب و کارهای بومی اختصاص داده‌اند و این خرید و فروش به درآمد خانواده کمک می‌کند. برخی مردم از ظرفیت اینستاگرام برای کسب و کار خانگی استفاده می‌کنند که این می‌تواند هم فروش محصولات تولیدی باشد و هم ارائه خدمات و تولید محتوا، مشاوره و... با این اوصاف فضای مجازی یکی از مکان‌های درآمدزایی برای خانواده‌هاست که خوب هم عمل کرده و روز به روز گسترده‌تر می‌شود.

بازار باید رصد شود

از دکتر افراسیابی درباره مدیریت و آموزش درباره کسب و کارهای دنیای مجازی و آنلاین می‌پرسم و این‌که چگونه باید برای این کارها نیز برنامه‌ریزی کرد که با اشباع یک حرفه یا شغل روبه‌رو نشد یا چگونه می‌توان کسب و کارهای خانگی راه‌اندازی کرد که نو و تازه باشد و بازار خوب و فعالی داشته‌باشد.

می‌گوید: مرکز ما به‌زودی با اتحادیه تولید و نشر محتوا در فضای مجازی تفاهم‌نامه‌ای را به امضا خواهد رساند که بر اساس آن گزارش‌های ماهانه و فصلی را درباره کسب و کارهای آنلاین در ایران دریافت خواهیم کرد.این باعث می‌شود نقاط قوت و ضعف پیدا شود و این که کجاها کارهای رو به رونق است و کجا با خلأ روبه‌روست. این گزارش قرار است در سامانه‌ای در اختیار مردم قرار گیرد و هم کسانی که پروانه کسب و کار آنلاین دارند و مشغول به کارند و چه آنهایی که تمایل دارند در این فضا کار کنند به این اطلاعات دسترسی خواهند داشت.دولت باید بازار، نیازها و خلأهای آن را در اسرع وقت ارائه کند.در این شرایط افراد می‌توانند بازار را رصد کرده و نقاط قوت و ضعف آن را پیدا کنند و اگر قرار است کسب و کار اینترنتی راه‌اندازی کنند، نبض بازار دست‌شان بیاید.

اما مهم‌ترین نکته در کنار رصد بازار و ردیابی نقاط قوت و ضعف آن، آموزش است.افراد باید قبل از ورود به کسب و کار اینترنتی به‌خصوص مشاغل کوچک خانگی آموزش ببینند و اصول این کسب و کار را یاد بگیرند، چون اگر کاربلد نباشند به احتمال زیاد شکست می‌خورند و همان مقدار محدود سرمایه و پس‌انداز محدود خود را از دست می‌دهند.اتفاقی که برای مردم در بورس رخ داد.مردم زیادی هیجانی شدند و بدون این‌که از سواد بورس و بازارش اطلاع داشته‌باشند، سرمایه زیادی وارد این بازار کرده و باعث سقوط آن شدند.کسب و کارهای خانگی آنلاین هم اگر درست و اصولی نباشد، احتمال زمین‌خوردن و ایجاد استرس و تنش در خانواده را بیشتر می‌کند.مسلما برخی از کسب و کارها که خیلی وقت است فعالیت خود را شروع کرده‌اند، در این راه موفق‌ترند چون بنا به سابقه‌ای که دارند، اعتماد مشتری‌ها را به‌دست آورده‌اند و با خدماتی که به آنها می‌دهند، مشتریان را حفظ می‌کنند.کسانی که می‌خواهند وارد بازار اینترنتی شوند در کنار یادگیری آموزش‌های این بازار باید مدام در حال رصد باشند و با هوشیاری کسب و کارهایی را که اشباع شده ، پیدا کنند و به سمت آنها نروند و اگر قرار است در همان فضا فعالیت کنند، بهتر است افزوده‌ای خلاقانه داشته‌باشند که مشتری را گیر بیندازد و او را حفظ کند.فقط تاکید می‌کنم خانواده‌ها به‌شدت مراقب سرمایه خود در بازار آنلاین باشند و ریسک نکنند.

طاهره آشیانی - روزنامه نگار / روزنامه جام جم