شناسایی سلول‌هایی که در خون بیماران مبتلا به سرطان ریه مخفی می‌شوند

به گزارش جام جم آنلاین از ایسنا، سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)، شایع‌ترین نوع سرطان ریه است که بیش از ۸۰ درصد موارد ابتلا به سرطان ریه را تشکیل می‌دهد.

به رغم ماهیت تهاجمی سرطان ریه غیر سلول کوچک، «سلول‌ های توموری در گردش» (CTC) که به متاستاز منجر می‌شوند، اغلب در خون قابل شناسایی نیستند.

پژوهشگران آمریکایی، روش جدیدی را برای تشخیص بهتر سلول‌های توموری در گردش ابداع کرده‌اند که نشانه واضحی از متاستاز هستند.

این گروه پژوهشی، آنزیم موسوم به «HK2» را که آنزیم اصلی در سوخت و ساز گلوکز است، مورد بررسی قرار دادند.

دکتر «وی وی» (Wei Wei)، سرپرست این پژوهش گفت: بررسی‌های پیشین همکاران ما نشان می‌دهند که سلول‌های سرطانی اغلب برای تقویت سوخت و ساز گلوکز، بر HK2 تکیه دارند و همین موضوع، این آنزیم را به یک هدف مطلوب برای آزمایش تبدیل می‌کند.

روش‌های متداول تشخیص سلول‌ های توموری در گردش، معمولا بر استفاده از پروتئین‌های موسوم به «سیتوکراتین‌ ها» (cytokeratins) مبتنی است که معمولا در بافت‌های اپیتلیال یافت می‌شوند. از آنجا که تقریبا ۹۰ درصد سرطان‌های انسانی در بافت‌های اپیتلیال به وجود می‌آیند، چنین روش‌هایی، کارآیی خوبی در بسیاری از انواع مهم سرطان دارند. در هر حال، عملکرد آنها در سرطان ریه سلول غیر کوچک، کیفیت مطلوب را ندارد و همین موضوع به یک معمای دیرینه در این زمینه تبدیل شده است.

پژوهشگران با بهره‌برداری از یک ویژگی متداول طیف گسترده‌ای از سلول‌های سرطانی، این چالش را برطرف کردند. استفاده از HK2 به عنوان یک نشانگر زیستی، به پژوهشگران امکان داد تا روش‌های مبتنی بر فعالیت متابولیک را برای شناسایی جمعیت جدیدی از سلول‌های توموری در گردش بدون بیان سیتوکراتین‌ ابداع کنند که در روش‌های متداول نادیده گرفته می‌شود. این جمعیت از سلول‌های توموری در گردش که بدون سیتوکراتین‌ هستند، در ۵۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک شایع بود و تنها زیرگروه در یک سوم این بیماران به شمار می‌رفت. اگرچه همه این بیماران، تومورهای ابتدایی با سیتوکراتین‌ مثبت را داشتند اما این بررسی نشان می‌دهد که سلول‌های تومور پس از جدایی از مکان ابتدایی خود و وارد شدن به جریان خون بیماران مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک، به سلول‌هایی با سیتوکراتین‌ منفی تبدیل شده‌اند.

بررسی‌ها، متاستاز و نشانه‌های مولکولی مقاومت دارویی مرتبط با سلول‌های توموری در گردش با سیتوکراتین‌ منفی را نشان داد. بیمارانی که سلول‌های توموری در گردش با سیتوکراتین‌ منفی را در خون خود داشتند، واکنش‌های درمانی ضعیف‌تر و کوتاه‌تری نشان دادند و امکان متاستاز سرطان در آنها بیشتر بود. نکته جالبی که پژوهشگران دریافتند، این بود که بیماران مبتلا به جهش موسوم به «EGFRL858R» که بروز آن در سرطان ریه سلول غیر کوچک متداول است، به احتمال زیاد، سلول‌های توموری در گردش با سیتوکراتین‌ منفی را در خون خود دارند. این موضوع تا حدودی می‌تواند مشاهدات بالینی بلندمدت را توضیح دهد.

دکتر وی گفت: استفاده از HK2 به عنوان یک نشانگر سلول تومور، به ما امکان می‌دهد تا جمعیت جدیدی از سلول‌های توموری در گردش را نشان دهیم که روش‌های کنونی آنها را نادیده می‌گیرند. به علاوه، این روش می‌تواند به پیش‌بینی واکنش درمانی بیماران مبتلا به سرطان ریه سلول غیر کوچک پیش از آغاز درمان کمک کند. این روش، در شناسایی سلول‌های توموری در گردش بیماران مبتلا به طیف گسترده‌ای از سرطان‌ها کارآمد خواهد بود.