پیامد های هدایت الهی

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از ویکی فقه؛ در این مقاله به پیامدهای الهی اشاره می کند و  آنها را شرح می دهد و احادیث و آیه های مربوط را شرح می دهد.

خشيت‌

پيدايش حالت خشیت، ترس از خدا و احساس عظمت او، از آثار قرار گرفتن در طريق هدايت:

«واهدِيَكَ الى‌ رَبّكَ فَتَخشى‌؛

و من تو را به سوى پروردگارت هدايت كنم تا از نافرمانى او بترسى؟!»

رستگارى‌

رستگاری، پيامد هدايت الهى:

۱. «ذلِكَ الكِتبُ لارَيبَ فيهِ هُدًى لِلمُتَّقين؛

اين كتاب با عظمتى است كه هيچگونه شكى در آن نيست و مايه هدايت پرهيزكاران است.»

۲. «اولكَ عَلى‌ هُدًى مِن رَبّهِم واولكَ هُمُ المُفلِحون؛

آنان بر طريق هدايت پروردگارشانند و رستگاران آنها هستند»

۳. «الَّذينَ يُقيمونَ الصَّلوةَ ويُؤتونَ الزَّكوةَ وهُم بِالأخِرَةِ هُم يوقِنون • اولكَ عَلى‌ هُدًى مِن رَبّهِم واولكَ هُمُ المُفلِحون؛

همان كسانى كه نماز را برپا مى‌دارند، و زكات را مى‌پردازند و آنها به آخرت يقين دارند. آنان بر طريق هدايت پروردگارشانند، و آنانند رستگاران.»

سجده‌

برخوردارى از نعمت هدايت، مقتضى سجده در پيشگاه الهى:

«اولكَ الَّذينَ انعَمَ اللَّهُ عَلَيهِم مِنَ النَّبيّينَ مِن ذُرّيَّةِ ءادَمَ ومِمَّن حَمَلنا مَعَ نوحٍ ومِن ذُرّيَّةِ ابرهيمَ واسرءيلَ ومِمَّن هَدَينا واجتَبَينا اذا تُتلى‌ عَلَيهِم ءايتُ الرَّحمنِ خَرّوا سُجَّدًا وبُكيّا؛

آنها پيامبرانى بودند از فرزندان آدم، و از كسانى كه با نوح بركشتى سوار كرديم، و از دودمان ابراهيم و يعقوب، و از كسانى كه هدايت كرديم و برگزيديم، كسانى كه خداوند مشمول نعمتشان قرار داده بود، هنگامى كه آيات خداوند رحمان بر آنان خوانده مى‌شد به خاك مى‌افتادند، در حالى كه سجده مى‌كردند و گريان بودند.»

سلامت‌

پيروى از هدايت الهى، درپى‌دارنده سلامتی (روح و روان):

«... والسَّلمُ عَلى‌ مَنِ اتَّبَعَ الهُدى‌؛

... و درود بر آن كس كه از هدايت پيروى كند!»

«سلام» پاك بودن از آفات ظاهرى و باطنى است.

شايستگى حكومت‌

بهره‌مندى از هدايت الهى، موجب شايستگى در برخوردارى از حکومت:

«وتِلكَ حُجَّتُنا ءاتَينها ابرهيمَ عَلى‌ قَومِهِ نَرفَعُ دَرَجتٍ مَن نَشاءُ انَّ رَبَّكَ حَكيمٌ عَليم • ووهَبنا لَهُ اسحقَ ويَعقوبَ كُلًّا هَدَينا ونوحًا هَدَينا مِن قَبلُ ومِن ذُرّيَّتِهِ داوودَ وسُلَيمنَ وايّوبَ ويوسُفَ وموسىى‌ وهرونَ وكَذلِكَ نَجزِى المُحسِنين • وزَكَرِيّا ويَحيى‌ وعيسى‌ والياسَ كُلٌّ مِنَ الصلِحين • واسمعيلَ واليَسَعَ ويونُسَ ولوطًا وكُلًّا فَضَّلنا عَلَى العلَمين • ومِن ءاباهِم وذُرّيتِهِم واخونِهِم‌ واجتَبَينهُم وهَدَينهُم الى‌ صِرطٍ مُستَقيم • ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ ولَو اشرَكوا لَحَبِطَ عُنهُم ما كانوا يَعمَلون • اولكَ الَّذينَ ءاتَينهُمُ الكِتبَ والحُكمَ والنُّبُوَّةَ فَان يَكفُر بِها هؤُلاءِ فَقَد وكَّلنا بِها قَومًا لَيسوا بِها بِكفِرين؛

اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش عطا كرديم. درجات هر كس را بخواهيم و شايسته ببينيم، بالا مى‌بريم؛ پروردگار تو، حكيم و داناست. و اسحاق و يعقوب را به او (ابراهيم‌) بخشيديم؛ و همه را هدايت كرديم؛ و نوح را نيز پيش از آن (ها) هدايت نموديم؛ و از فرزندان او، داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى وهارون را هدايت كرديم)؛ اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‌دهيم. و همچنين زكريا و يحيى و عيسى و الياس را؛ كه همگى از صالحان بودند. و اسماعيل و اليسع و يونس و لوط را هدايت كرديم و هر يك را بر جهانيان برترى داديم. و از پدران و فرزندان و برادران آنها افرادى را برترى بخشيديم و آنان را برگزيديم و به راه راست، هدايت نموديم. اين، هدايت خداست؛ كه هر كس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمايى مى‌كند. و اگر مشرك شوند، آنچه از اعمال نيك انجام داده‌اند، نابود مى‌گردد (و نتيجه‌اى عايد آنها نمى‌شود). آنها كسانى هستند كه كتاب آسمانى و حكم و نبوّت به آنان داديم؛ و اگر اين گروه مشركان نسبت به آن كفر ورزند، آيين حق زمين نمى‌ماند؛ زيرا كسان ديگرى را نگاهبان آن مى‌سازيم كه نسبت به آن، كافر نيستند.»

مقصود از «الحكم» حكومت است.

شايستگى دريافت كتاب‌

هدايت‌يافتگى، سبب شايستگى دريافت کتاب، از جانب خداوند:

«وتِلكَ حُجَّتُنا ءاتَينها ابرهيمَ‌ ... • ووهَبنا لَهُ اسحقَ ويَعقوبَ كُلًّا هَدَينا ونوحًا هَدَينا مِن قَبلُ ومِن ذُرّيَّتِهِ داوودَ وسُلَيمنَ وايّوبَ ويوسُفَ وموسى‌ وهرونَ‌ ... • وزَكَرِيّا ويَحيى‌ وعيسى‌ والياسَ‌ ... • واسمعيلَ واليَسَعَ ويونُسَ ولوطًا ... • ومِن ءاباهِم وذُرّيتِهِم واخونِهِم واجتَبَينهُم وهَدَينهُم الى‌ صِرطٍ مُستَقيم • ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ‌ ... • اولكَ الَّذينَ ءاتَينهُمُ الكِتبَ والحُكمَ والنُّبُوَّةَ ...؛

اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم عطا كرديم. ...و اسحاق و يعقوب را به او (ابراهيم‌) بخشيديم؛ و همه را هدايت كرديم؛ و نوح را نيز پيش از آن (ها) هدايت نموديم؛ و از فرزندان او، داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را (هدايت كرديم)؛ ... و همچنين زكريا و يحيى و عيسى و الياس را؛ ... و اسماعيل و اليسع و يونس و لوط را هدايت كرديم ... و از پدران و فرزندان و برادران آنها افرادى را برترى بخشيديم و آنان را برگزيديم و به راه راست، هدايت نموديم. اين، هدايت خداست؛ كه هر كس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمايى مى‌كند. ... آنها كسانى هستند كه كتاب آسمانى و حكم و نبوّت به آنان داديم....»

شايستگى رهبرى‌

هدايت‌يافتگى، ملاك و معيارى براى شايستگى رهبرى، در ديدگاه مؤمن انطاکیه (حبیب نجّار):

«وجاءَ مِن اقصَا المَدينَةِ رَجُلٌ يَسعى‌ قالَ يقَومِ اتَّبِعوا المُرسَلين • اتَّبِعوا مَن لا يَسَلُكُم اجرًا وهُم مُهتَدون؛

و مردى با ايمان از دورترين نقطه شهر با شتاب آمد، گفت: اى قوم من! از فرستادگان خدا پيروى كنيد. از كسانى پيروى كنيد كه از شما اجر و پاداشى نمى‌خواهند و خود هدايت يافته‌اند.»

شايستگى قضاوت‌

بهره‌مندى از هدايت الهى، سبب شايستگى براى حکومت و قضاوت بر مردم:

«وتِلكَ حُجَّتُنا ءاتَينها ابرهيمَ‌ ... • ووهَبنا لَهُ اسحقَ ويَعقوبَ كُلًّا هَدَينا ونوحًا هَدَينا مِن قَبلُ ومِن ذُرّيَّتِهِ داوودَ وسُلَيمنَ وايّوبَ ويوسُفَ وموسى‌ وهرونَ‌ ... • وزَكَرِيّا ويَحيى‌ وعيسى‌ والياسَ‌ ... • واسمعيلَ واليَسَعَ ويونُسَ ولوطًا ... • ومِن ءاباهِم وذُرّيتِهِم واخونِهِم واجتَبَينهُم وهَدَينهُم الى‌ صِرطٍ مُستَقيم • ذلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهدى بِهِ مَن يَشاءُ مِن عِبادِهِ‌ ... • اولكَ الَّذينَ ءاتَينهُمُ الكِتبَ والحُكمَ والنُّبُوَّةَ ...؛

اينها دلايل ما بود كه به ابراهيم عطا كرديم. ... و اسحاق و يعقوب را به او (ابراهيم‌) بخشيديم؛ و همه را هدايت كرديم؛ و نوح را نيز پيش از آن (ها) هدايت نموديم؛ و از فرزندان او، داود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى وهارون را (هدايت كرديم)؛ ... و همچنين زكريا و يحيى و عيسى و الياس را؛ ... و اسماعيل و اليسع و يونس و لوط را هدايت كرديم ... و از پدران و فرزندان و برادران آنها افرادى را برترى بخشيديم و آنان را برگزيديم و به راه راست، هدايت نموديم. اين، هدايت خداست؛ كه هر كس از بندگان خود را بخواهد با آن راهنمايى مى‌كند. ... آنها كسانى هستند كه كتاب آسمانى و حكم و نبوّت به آنان داديم....»

منظور از «الحكم» به قرينه ذكر كلمه «الكتاب» قضاوت بين مردم است، چنان‌كه آيات ۲۱۳ سوره بقره     و ۴۴ سوره مائده  شاهد اين معنا است.