ورزش بر دستگاه گوارش انسان تاثیر می گذارد، از این رو، افراد ممکن است گاهی اوقات حالت تهوع را پس از انجام تمرینات ورزشی تجربه کنند.
در برخی موارد، حالت تهوع مداوم پس از ورزش ممکن است به یک مشکل سلامت زمینهای اشاره داشته باشد.
به نظر میرسد این علائم بیشتر بر ورزشکاران استقامتی تاثیرگذار هستند. حدود ۸۳ درصد از دوندگان ماراتن پیوند بین علائم گوارشی و دویدن را گزارش میکنند.
علائم گوارشی بین دوچرخهسواران نسبت به دوندگان شایعتر است. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- حالت تهوع
- استفراغ
- سوزش سردل
- رفلاکس محتوای معده به مری
- بادگلو زدن
دوندگان به طور معمول علائم قسمت پایینی دستگاه گوارش مانند موارد زیر را تجربه میکنند:
- اسهال
- کرامپهای معده
- خونریزی دستگاه گوارش
- نفخ شکم
با این وجود، حالت تهوع، بویژه در ورزشهای استقامتی شدید، مانند دوهای مارتن بسیار طولانی شایع است. تا ۹۰ درصد شرکتکنندگان در مسابقات استقامتی ممکن است علائم گوارشی را تجربه کنند.
- کاهش جریان خون به دستگاه گوارش و اندامهای شکمی
- به تاخیر افتادن تخلیه معده
- کمآبی بدن
- هیپوناترمی که به کمبود سدیم در خون اشاره دارد
در موارد نادر، حالت تهوع ناشی از ورزش ممکن است به واسطه یک شرایط زمینهای از جمله موارد زیر شکل بگیرد:
- نارسایی کلیوی
- گرمازدگی
- آنافیلاکسی پس از غذا خوردن
- بافت زخمی کیسه صفرا
- بیماری ایسکمیک روده که در آن جریان خون کافی به روده کوچک وجود ندارد
- پانکراتیت (التهاب پانکراس)
- گاستریت (ورم معده) هموراژیک
طی ورزش، ممکن است جریان خون به اندامهای شکمی افت تا ۸۰ درصد را تجربه کند زیرا بدن خون بیشتری را به عضلات و پوست ارسال میکند. این اثر ممکن است به حالت تهوع، استفراغ، معدهدرد و اسهال منجر شود.
غذاخوردن در فاصله کوتاهی پیش از ورزش نیز میتواند موجب حالت تهوع شود.
مطالعهای در سال ۲۰۰۱ با حضور ۱۲ شرکتکننده سالم نشان داد که ورزشکردن بلافاصله پس از غذا خوردن موجب سطوح بالاتر حالت تهوع نسبت به انتظار ۶۰ دقیقهای پیش از آغاز ورزش میشود.
همچنین، پژوهشگران دریافتند که سطوح حالت تهوع طی تمرینات ورزشی شدید نسبت به تمرینات ورزشی با شدت کم بالاتر بوده است.
ورزش با شدت متوسط به نظر میرسد تاثیر کمی بر تخلیه معده دارد؛ در شرایطی که تمرینات ورزشی شدید یا متناوب ممکن است تخلیه معده را کند کرده و موجب حالت تهوع یا دیگر علائم گوارشی شوند.
نویسندگان به این نکته اشاره داشتند که مصرف مکملهایی که به بدن در ساخت اکسید نیتریک کمک میکنند نیز ممکن است مفید باشد. افزایش دسترسی به این ترکیب ممکن است به افزایش جریان خون به اندامهای شکمی کمک کند.
با این وجود، نویسندگان به این مساله نیز اشاره داشتند که بیشتر برای نتیجهگیری قطعی در این زمینه باید پژوهشهای بیشتر انجام شوند.
برخی منابع نشان میدهند که پیادهروی آرام پس از تمرینات ورزشی یا درازکشیدن به پشت و بالا قرار دادن پاها نسبت به معده ممکن است به برطرف شدن علائم کمک کنند.
- مصرف یک رژیم غذایی حاوی فیبر کافی برای حفظ سلامت روده اما پرهیز از مصرف غذاهای سرشار از فیبر پیش از ورزش
- پرهیز از غذاهای دیرهضم مانند پروتئین، چربی و محصولات لبنی پیش از ورزش برای اطمینان از تخلیه سریعتر معده
- خودداری از مصرف غذاها و نوشیدنیهای سرشار از فروکتوز به ویژه نوشیدنیهای حاوی فروکتوز زیاد، مگر اینکه آنها حاوی گلوکز نیز باشند
- هیدراته نگه داشتن بدن پیش و حین ورزش برای پرهیز از کمآبی بدن که میتواند علائم گوارشی را تشدید کند
- مصرف غذاهای سرشار از کربوهیدرات با محتوای آب زیاد یا نوشیدنیهایی با غلظت کربوهیدرات کمتر
فرد میتواند برنامههای غذایی مختلف را برای تعیین اینکه کدام غذاها و نوشیدنیها برای ورزشکردن وی مناسب هستند و اینکه چه مدت زمانی باید بین غذا خوردن و ورزش فاصله باشد، امتحان کند.
همچنین ممکن است گرمکردن و سردکردن بدن به روش درست به ترتیب پیش و پس از ورزش مفید باشد.
افراد با تغییر الگوهای مصرف غذا و نوشیدنی خود، گرمکردن و سردکردن درست بدن پیش و پس از ورزش و کاهش شدت تمرینات ورزشی خود ممکن است قادر به پیشگیری از حالت تهوع ناشی از ورزش باشند.
اگر تغییر عادات غذایی و ورزشی موثر نباشد یا افراد علائم بلندمدت یا حالت تهوع مکرر را تجربه کنند باید به پزشک مراجعه کنند.
همچنین اگر فرد علائم شدید مانند خون در مدفوع، استفراغ خونی، مدفوع سیاه یا قیری، یا معدهدرد شدید را تجربه میکند باید به پزشک مراجعه کند. این علائم ممکن است نشاندهنده یک شرایط سلامت زمینهای جدی باشند.