جعفر حق پناه تحلیلگر مسائل منطقه در گفت و گو با
جام جم انلاین درباره نقش ترکیه در قره باغ گفت: حمایت ترکیه از جمهوری آذربایجان در شرایط کنونی بر کسی قابل کتمان نیست و حتی مقامات ترکیه ابایی از این موضوع ندارند و با توجه به دست آوردهایی که داشتند حمایت خود را ابراز می کنند. حمایت آنها جنبه تسلیحاتی در تجهیز و ساماندهی ارتش و همینطور در کمک به عزیمت و جابجایی و انتقال نیروهای نیابتی ترکیه از شمال سوریه و افغانستان به مناطق درگیر بوده دارد. به هر حال این مساله موضوع مهمی است و باید بدانیم که در کنار اسرائیل این کمک های ترکیه بود که باعث شد به این سرعت تحولی در این بنبست 26 ساله بوجود بیاید.
وی در ادامه تصریح کرد: اما سوالی که اینجا بوجود می اید در اینکه ترکیه به دنبال چیست؟ باید گفت در حقیقت ترکیه از یک خواسته مشروع و از حقانیت مطالبه مردم آذربایجان که بازپسگیری اراضی اشغالی خودشان است استفاده ای ابزاری و نامشروع می کند تا به مناقشات در منطقه دامن بزند و طبیعی است که این سیاست ترکیه در بحران قره باغ امتداد سیاست های ماجراجویانه دولت اردوغان در لیبی و سوریه و بعضا در عراق است و به نوعی پیوستگی در میان همه رفتارهای تهاجمی منطقه ای ترکیه مشاهده می شود. ترکیه احساس می کند در شرایط جدید که خلاء قدرتی در مناطق پیرامونی اش بوجود آمده این فرصت را دارد که بتواند خودش را به عنوان یک قدرت پیرامونی و حائل در منطقه تثبیت کند. رویگردانی این کشور از غرب و مشاهده ضعف روسیه و بی انگیزه بودن آمریکا و همینطور روحیات شخصی و جاه طلبی های اردوغان نیز مثل بقیه موارد در این مداخله گری در بحران قره باغ بی تاثیر نیست.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال، ایا می توان گفت ترکیه در حال رخ نمایی به دنیاست گفت: بحث فقط نشان دادن خود نیست. در قفقاز استعداد و قوع بازی های بزرگ و تحولات دوران ساز وجود دارد و می تواند بر پویایی های منطقه تاثیر بگذارد. همه این موارد دست به دست هم داده و ترکیه از این خواسته مشروع آذربایجان بهره برداری می کند.
حق پناه تاکید کرد: آذربایجان تمایل دارد روسیه و ترکیه ابتکار دو بعلاوه دو را همراه با ارمنستان و آذربایجان تشکیل بدهند. طبیعتا ترکیه هم مایل است ولی روسیه ضمن اینکه مایل به مشارکت ترکیه است ولی هنوز به این ترکیب نظر نداده است. نقش گروه مینسک نیز تثبیت شده و روال مندر تر است و قطعا آنها هم مخالف هستند. ما امروز شاهد ابراز مخالفت صریح آمریکا بودیم.
او با اشاره به تحرکات ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا خواهد بود پاسخ داد: ارتباطی وجود ندارد چون با این کار بیشتر از اروپا فاصله می گیرد. اروپای مسیحی سمپاتی بیشتری با ارمنستان دارد خصوصا کشور پر نفوذی چون فرانسه که لابی ارمنی در این کشور نقش و نفوذ بالایی دارد. در حقیقت رفتار ترکیه در بحران قره باغ به نوعی واکنشی از جنس سلبی و دفعی به اتحادیه اروپا است. در این قسمت باید گفت ترکیه تنها نیست و نوع سیاستی که در پیش گرفته است در برخورد با مسائل کشورهای مسلمان نوعی موج مخالفت ایجاد می کند.
ترکیه در این مرحله نقش نوعی راهبر را ایفا می کند و طبیعتا از قبل آن حتی در جستجوی منافع اقتصادی است. به هر حال به نظر می رسد بخشی از این مساله به اتحادیه اروپا برگردد.