مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان البرز

جشن کتاب و کودک در کتابخانه‌های البرز آغاز شد

راهکارهای کسب مهارت همسرداری

مهارت تحکیم بنیان خانواده پس از فرزندآوری

ازدواج پیش از داشتن فرزند، قراردادی است برای آماده ساختن آسایش جسمانی و روانی متقابل، ولی پس از بچه دار شدن معنی حقیقی خود را به دست می آورد. خانواده همیشه در بین تمامی جوامع بشری به عنوان اساسی‌ترین نهاد اجتماعی، منشاء فرهنگ‌ها، تمدن ها و تاریخ بشر بوده است. توجه به خانواده و حمایت و هدایت آن به جایگاه واقعی و متعالی‌ خود، همواره سبب اصلاح خانواده انسانی و غفلت از آن موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه هلاکت و ضلالت بوده است.

کد خبر: ۱۲۷۶۴۹۶

به گزارش جام جم آنلاین علاقه داشتن به یک رابطه سالم، ایجاد یک کانون گرم و صمیمی و رسیدن به تفاهم، مسئولیت همه اعضای خانواده به ویژه زن و شوهر است.
۱. پیوند بین اعضای خانواده
در ارزیابی روابط زناشویی، هرکدام از زوج ها باید بدانند که همسر او نزدیکترین و محرم ترین فرد به او است. خداوند در قرآن کریم می فرمایند:هن لباس لکم و انتم لباس لهن( زنان به منزله ی لباسی برای شما هستند وشما به منزله ی لباسی برای آنها).
۲. کسب دانش و مهارت
انجام دادن هر کاری به مهارت و دانش نیاز دارد. یعنی برای یک همسر توانا شدن، باید دانایی ها، دانش ها و مهارت های لازم را کسب کرد. از این رو مطالعه ی کتاب های مربوط به تعلیم و تربیت، روانشناسی خانواده و آیین همسرداری و شرکت در جلسه های آموزشی خانواده توصیه می شود.
۳. روابط سالم میان اعضا
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: هرکس با خانواده اش نیک رفتار باشد، خداوند برعمرش می افزاید.
باهمدلی، همفکری، همکاری و هماهنگی می توان روابط سالمی را بین اعضای خانواده برقرار کرد.
۴. ایجاد امنیت روانی
لازمه ی استمرار روابط زناشویی سالم، داشتن تعهد و وفاداری، اعتماد، انصاف، صمیمیت، پذیرش متقابل، سعه صدر، تفاهم و اعتماد است، بارعایت این اصول در خانه، میتوان فضایی سرشار از امنیت عاطفی ایجاد کرد.
۵. تایید همدیگر
مورد صحبت و توجه قرار گرفتن، از نیازهای اساسی انسان است. در روابط زناشویی باید به طریقی رفتارهای مطلوب همسر را مورد توجه قرار داد و تایید کرد. در واقع تایید و تشویق و بیان نکات مثبت باید بطور آشکار و درجمع باشد و تذکر نکات منفی و انتقاد باید به شکل محرمانه و در تنهایی صورت گیرد.
۶. برخورد منطقی با مشکلات
باید در نظر داشت که مشکل یک طرف و برخورد با مشکل طرف دیگر است. به جای انتخاب روش پرخاشگرانه، خشونت آمیز و بدبینانه بهتر است روش مسالمت آمیز، صمیمانه و خوش بینانه را انتخاب کرد.
۷. جلوگیری از سوء تفاهم
مهمترین عامل پدید آمدن مسائل و مشکلات زناشویی، سوء تفاهم ها است. بنابراین در اولین فرصت ممکن است به حل و فصل آنها بپردازند زیرا سوء تفاهم ها بصورت یک فرآیند مخرب و پیش رونده عمل می کنند.
۸. موقعیت خانواده در اسلام
همانطور که سازمان بدن انسان از واحدهای مختلفی تشکیل شده و روابط طبیعی بین آنها وجود دارد، جامعه نیز از هسته ها و واحدهای کوچک خانواده تشکیل شده است.
انسان به مقتضای آفرینش خود، سخت علاقه مند به بقاء ئو ادامه حیات خویشتن است و برای نیل به این تقاضای درونی از هیچ تلاش و کوششی خودداری نمی کند.
۹. برانگیختن نقاط قوت رفتاری در شوهر
زنان قابلیت های بسیاری برای برانگیختن نقاط قوت رفتاری در شوهرشان دارند. تقریبا همه مردان می توانند یک شخصیت مثبت داشته باشند. و این بستگی به شیوه ی همسرشان دارد.
به عبارتی میتوان گفت: مردها دوبار تربیت می شوند؛ یک بار توسط والدینشان بطوریکه بتوانند فرزند خوبی برای آنها باشند و بار دوم توسط همسرشان، به نحوی که بتوانند شوهر خوبی برای همسرشان باشند؛ اما اگر در این راستا قدمی برداشته نشود، تحولی صورت نخواهد گرفت. [1]
۱۰. حفظ حریم شوهر
یکی از وظایف مهم اخلاقی زن، این است که زیبایی، جمال و همه فریبایی خویش را حریم شوهر خود داند و فرصت بهره مندی از این حریم را به هیچ بیگانه ایی ندهد. این وظیفه، چنان فراگیر است که علاوه برحجاب و خودداری از آرایش دست و صورت، موظف است بیگانه را از صدای طیف و بوی عطر خویش، محروم می سازد. امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:( هرزنی خود را برای غیرشوهرش خوش بو کند، نمازش پذیرفته نیست تا آنکه همانند غسل جنابت به خاطر آن غسل کند). [2]
۱۱. پرهیز از تقاضای نامقدور
در زندگی مشترک معمولا اگر تقاضایی از سوی زنی در برابر همسرش مطرح شود و شوهر قادر بر پاسخ نباشد، نوع خاصی از احساس سرشکستگی را در خود خواهد یافت و این واقعیت، روح اورا خواهد آزرد.آنچه از سطور نورانی زندگی خانوادگی حضرت فاطمه(سلام الله علیها) به دست ما رسیده است،نشان دهنده این حقیقت است که مدیریت زندگی مشترک، برعهده مرد گذاشته شده و این نکته ظریف را همواره رعایت می فرموده است؛ چنان که در تاریخ زندگی معصومانه اش آمده است؛ هیچ گاه از امام علی(علیه السلام) تقاضایی نمی کردند که از برآورده کردن آن عاجز و شرمنده شود یا به خاطر آن به رنج وسختی بیفتد.

۱۲. اداره منزل
پیش از این گفته شد که مدیریت زندگی مشترک، برعهده مرد گذاشته شده است؛ در مقابل این وظیفه ی مردانه، اداره داخلی منزل، وظیفه زن میباشد. طبق نظر مشهور فقها؛ از دیدگاه حقوقی نمیتوان زن را به انجام هیچ کاری در خانه واداشت؛ ولی علاوه براینکه پاره ای روایات بااین نظر مساعد نیستند، وخود به حکم فطرت، مسئولیت اداره منزل را به عهده می گیرد و به مقتضای طبیعت لطیف و احساسات جوشان خویش، برای آسایش سایر اعضای خانواده تلاش میکند. از این رو، پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و اله وسلم) در تقسیم وظایف، امور داخل منزل را به عهده حضرت زهرا گذاشتند. به همین سبب میتوان پذیرفت که اداره منزل حداقل یکی از وظایف اخلاقی تخلف ناپذیر زن است که اگر از ایفای آن شانه خالی کند، اداره امور بر مرد مشکل شده و زندگی مشترک دچار اختلال می شود. البته این بدان معنا نیست که مرد در تنظیم امور داخلی، باید همانند سایر اعضای خانواده مدیریت زن را بپذیرد. [3]
۱۳. حفظ اموال
از منظر اخلاق، زن مدیر داخلی زندگی و حاکم بر اموال مشترک و حتی اموال خصوصی شوهر است، حفظ تباهی اموال شوهر به دست اوست. از این رو بر زن واجب است در حفظ اموال شوهر کوشش کند؛ چنان که از دیدگاه حقوقی نیز حق بخشش از اموال او را ندارد. پیامبر گرامی اسلا(صلی الله علیه وآله) میفرمایند: برای زن جایز نیست که از خانه شوهرش بدون اذن او چیزی ببخشد، مگر تره بار که اگر بماند فاسد میشود، اگر با رضای او ببخشد، همانند او پاداش میگیرد و اگر بدون اذن او باشد، پاداش برای شوهر و بار گناه برای اوست.
البته بر شوهر لازم است که به زن سفارش دهد، غذاهای اضافی و غذاهایی را که نگهداری آن ممکن نیست،صدقه دهد و زن خود نیز میتواند بدون اذن، این کار را انجام دهد. [4]
۱۴. حفظ نشاط خانواده
از دیگر وظایف اخلاقی زن، این است که در حضور شوهر، سرخوش و بانشاط باشد، اسباب لذت و شادمانی را در خانه فراهم آورد، پوشیدن لباس های زیبا و استفاده از زینت آلات در حظور شوهر، از مصادیق وظیفه اخلاقی است. این نشاط و سرخوشی، نه تنها منافاتی با دین و تقوا ندارد، بلکه یکی از شعب ایمان به شمار می رود و در نشاط خانواده، اثر قابل توجهی برجا می گذارد.
ایجاد سکون و آرامش همسران در کنار یکدیگر، یکی از اهداف مهم ازدواج شمرده شده است. وجود صفا، یک رنگی و صمیمیت در خانواده، علامت توفیق ازدواج در رسیدن به اصلی ترین اهداف بوده و نشانه آن است که زن و مرد هردو، به وظایف خود در برابر همسر عمل کنند؛ در این میان با توجه به عواطف بسیار قوی در زنان، نقش آنان در تامین بهداشت روانی خانواده چشمگیر تر است.
اصلی ترین و مهمترین نقش زن، در مدیریت خانه تجلی می یابد و زن نباید هیچ مسئولیت و کاری را بر این وظیفه مقدم بدارد. ادامه تحیل و کار در بیرون خانه، نباید وظیفه اصلی زن که خانه داری و شوهرداری است،تحت شعاع قرار دهد، زیرا هیچ کس و هیچ چیز جایگزین این نقش مهم در خانه شود.
زن خانواده به عنوان مدیر و مدبر در امور خانه، باید تمام جوانب امر را در نظر داشته باشد؛ باید بداند که وظیفه او شوهرداری است سپس مادری و خانه داری و برای این امر مهم باید نکاتی رارعایت کرد، که به ذکر چند نمونه از آنها اکتفا می کنیم؛

هرگز شوهر خود را با شخص دیگری مقایسه نکنید؛ مگر در مواقعی که برتری با شوهرش باشد.
بدون هماهنگی همسر برای مهمانی رفتن، مهمانی برگزار کردن و مواردی از این دست، تصمیم نگیرید.
‌حریم اطلاعات زندگی خود را حفظ کنید؛ هیچ لزومی ندارد که مسائل و مشکلات خانوادگی در سطح فامیل عمومی گردد.
به مناسبت و بهانه های مختلف برای همسرتان هدیه بگیرید.
در معاشرت و رفت و آمد با بستگان شوهر خود پیش قدم باشید.
برای برآوردن نیازهای خود از نظر مادی و غیرمادی، امکانات شوهر خود را در نظر بگیرید و اورا تحت فشار قرار ندهید.
برای انجام درخواست های خود، باشوهرتان، با خشونت و آمرانه برخود ننمایید. [5]

۱۵.محبت زن و شوهر
محبت بین زن و شوهر جزء محبت های خدایی است که عوامل زیادی در آن نقش دارد. از جمله ،احترام، آرامش بخشیدن، تمیزی و زیبایی، ابراز علاقع، هدیه دادن، عفو و گذشت و گفتگوهای مهرآمیز است.
۱۶.روابط جنسی و اثر آن در تحکیم خانواده
یکی از نیرومندترین غرایز انسان، غریزه ی جنسی است که بر اثر ازدواج تامین این نیاز در مسیر طبیعی و سالم قرار میگیرد.
همه ارزش های دینی و اخلاقی مهم هستند و بسیاری ازآنها ارتباط مستقیمی با سعادت و خوشبختی خانواده دارد ازجمله؛

۱۶.۱. تقوا
یکی از اسرار خانواده موفق این است که محبت و دوستی آنها خدایی و الهی باشد.

۱۶.۲. تسلیم ورضا
زن و شوهری که این دوصفت را دارند با مشکلات میسازند و در عین حال احساس خوشبختی و شادی میکنند.
۱۶.۳. خوش خلقی
رعایت اخلاق اسلامی در خانه محبت طرفین را افزایش میدهد.
۱۶.۴. غیرت
ارزش دیگری که باعث حفظ و استحکام خانواده میشود این است که شوهر نسبت به زن غیرت داشته باشد. غیرت شوهر علاوه بر اینکه باعث عفت او میشود برای روحیه ی زن هم مفید است به زن هم کمک میکند تا عفاف را رعایت کند. [6]

۱۷. نقش خانواده در تربیت فرزندان
خانواده نقش بسیار مهمی در تعلیم و تربیت کودکان برعهده دارد. ایجاد روابط عاطفی سالم در بین اولیا، موجب ساخته شدن شخصیت سالم و کامل برای فرزندان و یکی از مهمترین عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است.
چنانچه روابط والدین باهمدیگر یا با کودک مناسب و سالم نباشد، نارسایی های فراوان در اوضاع روانی ، جسمی و اجتماعی کودکان ایجاد می گردد.
به عقیده ی امری(1982) نارضایتی های زناشویی، تعارض های موجود بین والدین را به عنوان سرمشق آشکار در برابر فرزندان قرار میدهد.
بدین ترتیب با توجه به تاثیر مستقیم و غیر مستقیم روابط زناشویی بر وضعیت فرزندان، شناسایی و تعیین عللی که به بهبود روابط زناشویی منجر میشود، در پیشگیری از مشکلات فرزندان نقش موثر خواهد داشت.
رضایت از زندگی زناشویی که وابسته به عواملی چون تفکر و شناخت، مهارت های ارتباطی، مسائل مالی و اقتصادی، اوقات فراغت، رابطه ی جنسی، دخالت خویشان و بستگان، اعتقادات مذهبی، تغییرات اجتماعی، ابراز عشق و محبت، خصوصیات شخصیتی و مسائل مربوط به فرزندان است.
رضایت از زندگی زناشویی میتواند نتیجه ی کسب مهارت همسرداری باشد و توانایی برقراری روابط رضایت مندانه با فرزندان و انجام وظایف والدین در ارتباط با آنان تاثیر بسزایی دارد، همچنان که موفقیت فرزندان را به دنبال خواهد داشت.[7]