اگر موسیقی نبود من هم نبودم

كتاب‌های ردیف كاربردی موسیقی ملی ساكت بعد از سال‌ها هنوز ‌جدی‌ترین و مورد اطمینان‌ترین منبع برای تدریس ‌توسط مدرسین تار و سه‌تار است.

ساكت در همه این سال‌ها كوشیده است تا نگرشی علمی‌تر به موسیقی و نوازندگی ایرانی داشته باشد و نیز در نواختن تار و ابداع تكنیك‌های نو پس از استاد وزیری، ابداعات و تغییراتی ایجاد كند كه امروزه علاقه‌مندان بسیاری یافته است.

وی در اغلب شهرهای ایران به دعوت انجمن‌ها و سازمان‌ها و افراد مختلف اجراهای بسیاری داشته كه همواره با استقبال علاقه‌مندان و فرهیختگان موسیقی روبه‌رو بوده است.

این هنرمند خراسانی امروز 59 ساله می‌شود و ما در آستانه 60 سالگی با او به گفت‌وگو نشسته‌ایم تا حال و هوای این روزهای كیوان ساكت را بدانیم.

چندین ماه است كه به خاطر شیوع ویروس كرونا، هنرمندان در قرنطینه به‌سر می‌برند. شما این روزها را چگونه گذراندید و می‌گذرانید؟

من در دورانی كه همراه خانواده در قرنطینه خانگی می‌گذراندم، بسیار پركار بوده‌ام و این دوره به یكی از پركارترین دوره‌های كاری من در این سال‌ها تبدیل شده است. در این بازه زمانی كارهای بسیاری انجام دادم و برایم فرصتی مهیا شد تا روی ایده‌های جدید كه تعدادشان كم هم نیست، به طور جدی كار كنم. در كل قرنطینه خانگی برای من زمان مناسبی برای كار بیشتر بود.

تعدادی از این كارها را برایمان معرفی كنید.

در این روزها، گروه بانوان وزیری را بنیان نهادم كه به صورت آنلاین در این مدت تمریناتی را با اعضای آن انجام دادم. همچنین كتاب سومم كه نیاز به ویرایش و بازنگری داشت، دوباره‌نویسی و ویرایش كردم تا میزان كارایی آن برای هنرجویان و مدرسان بیشتر شود. من در همه این سال‌ها كتاب‌هایم را ویرایش و بازنویسی كرده‌ام تا فرآیند كار هرچه كم‌ایراد‌تر برای درس دادن آماده شود. در بازنویسی كتاب سوم هم تغییراتی را در تكنیك‌ها و انگشت‌گذاری‌ها و به‌طوركلی تمام نكاتی كه هنرجو نیاز دارد تا برای گسترش كار خود با آنها آشنا شود، اعمال كردم. علاوه بر همه اینها چند آلبوم نیز تولید و ضبط كرده‌ایم كه مراحل تولید آنها به طور كامل به اتمام رسیده و با عادی شدن شرایط و برطرف شدن مشكل ویروس كرونا در جامعه،‌ با برگزاری رونمایی باید به بازار موسیقی عرضه شوند.

در مورد این آلبوم‌ها برایمان بیشتر توضیح دهید.

اولین آلبوم، مربوط به كتاب ردیف كاربردی من است كه اجرای آن با صدای وحید تاج همراه شده است. دو آلبوم دیگر بداهه‌نوازی سه‌تار و پیانو، در آوازها و دستگاه‌های گوناگون ایرانی است و شامل دو مجموعه (یك و دو) می‌شود. آلبوم بعدی كه برای من تجربه بسیار اررشمندی است،‌ آلبومی در موسیقی بختیاری با تنظیمات جدید و هارمونیك است كه با صدای آقای عدنانی ضبط شده است. از اینها كه بگذریم، دو آلبوم نیمه‌كاره هم دارم؛ اولی در ادامه «شرق اندوه»، كه به دلیل شرایط امروز كشور در زمان شیوع ویروس كرونا، از ضبط ادامه آن دست كشیده‌ایم و آلبوم دیگر نیز در همین راستاست و به خاطر شرایط خاص كشور تولید آن فعلا به حالت تعلیق درآمده اما به‌زودی و در زمان مقتضی این دو آلبوم را به اتمام خواهم رساند.

در ایام كرونا بسیاری از هنرمندان به افسردگی و سستی مبتلا شدند. شما چگونه توانستید به این احساسات ناخوشایند غلبه كنید و این قدر پركار باشید؟

من به طور جدی و روزانه زمان مشخصی را به ورزش اختصاص می‌دهم و ورزش نقش بسیار مهمی در حفظ روحیه من در روزگار كرونا داشته است. اما از این گذشته باید بگویم موسیقی نقش بسیار پررنگی در زندگی من دارد و در ایام كرونا نیز آنچه بیش از هر چیز دیگر روحیه امید و انگیزه را در من نگه داشت، موسیقی بود. همان‌طور كه می‌دانید در این ایام، هرگونه قرار ملاقات یا جلسه‌ای تعطیل بود و كلاس‌های من در دانشگاه نیز برگزار نمی‌شد، بنابراین من تمام وقت مفیدم را به تمرین و نوشتن گذراندم و سعی كردم تا آنجا كه می‌توانم با موسیقی روزگار بگذرانم. همین شد كه دو كار ویژه نیز در ایام قرنطینه انجام دادم كه یكی از آنها با صدای آقای عقیلی و تقدیم به استاد شجریان - كه آرزوی سلامت برای ایشان دارم - تولید شده و به‌زودی منتشر خواهد شد. كار دیگری نیز با موضوع ایران تولید كرده‌ام كه هنوز تصمیم قطعی برای خواننده این اثر نگرفته‌ام و آن هم البته به‌زودی منتشر خواهد شد. اشعار هردوی این قطعات را دو بانوی شاعر سروده‌اند كه هرچند گمنام هستند، اما بی‌نام نیستند و هر دو شعر از قوت بسیار بالایی برخوردارند و بسیار زیبا و دلنشین هستند.

در آستانه 59 سالگی، آیا به این فكر كرده‌اید كه اگر به سراغ موسیقی نمی‌رفتید، چه كار دیگری را برای خود برمی‌گزیدید؟

واقعیتش این است كه من تا حالا به این مساله فكر نكرده‌ام چون زندگی بدون هنر و به‌ویژه بدون موسیقی مفهوم و معنای خود را برای من از دست می‌داد. موسیقی و به‌‌ویژه موسیقی ایرانی آنچنان تاثیری را بر من می‌گذارد كه در مقایسه با همه چیز در این جهان این تاثیر ممتاز و متمایز است. فكر می‌كنم اگر موسیقی نبود، من هم نبودم.

بعد از این همه سال كار مفید در موسیقی، آرزویی در زندگی شخصی یا حرفه‌ای خود دارید؟

هیچ آرزویی ندارم به جز این‌كه مردم كشورم در آرامش و امنیت به‌سر ببرند چراکه در سایه آرامش و امنیت می‌توان جامعه‌ای بالنده، فهیم و مهربان داشت. من در زندگی كاری خود آرزویی ندارم و تنها همین را می‌خواهم كه مردم شریف وطنم روی صلح و آرامش را ببینند، چراکه این آرامش حق آنهاست.

طی این سال‌ها، خاطره ویژه‌ای یا لحظه پررنگی در زندگی حرفه‌ای خود داشته‌اید؟

تمام لحظه لحظه این سال‌ها كه من به موسیقی پرداخته‌ام برایم خاطره‌انگیز است. وقتی اثری خلق می‌شود و به نقطه پایان تولید خود می‌رسد، این لحظه آنقدر برای من دلپذیر است كه احساس می‌كنم یك موجود را از هیچ، جان داده‌ام و آن را آفریده‌ام. این لحظه برای من بسیار لذت‌بخش و خاطره‌انگیز است. من در ساخت تمام قطعاتم این لحظه خاطره‌انگیز را تجربه كرده‌ام و از آن لذت‌برده‌ام چرا كه من با آثارم زندگی می‌كنم. گاهی اوقات این آثار را با خود مرور و در خلوت خود سماع می‌كنم و شیداوار دور خود می‌چرخم. البته نمی‌خواهم گمان كنید دچار خودشیفتگی هستم بلكه تنها عاشق هنر و موسیقی هستم. اما برای من همه اینها خاطره‌انگیزند و من در تمامی این سال‌ها كه در موسیقی فعالیت داشته‌ام، با آنها زندگی كرده‌ام.

پیمان طالبی - ادبیات و هنر / روزنامه جام جم