با اجازه کرونا، بله!

روزهای بی‌مشتری

 یك تابلوی سبزرنگ مربع شكل در میان تابلوهای سفید و آبی بزرگی كه روی ساختمان آجری قرار دارد، بیشتر از همه به چشم می‌خورد. روی تابلو با خط زرد نوشته‌اند: «ثبت عقد و طلاق». دفترخانه عقد و طلاق درست در طبقه اول، كنار یك دفتر اسناد رسمی قرار دارد. در چوبی، نیمه باز است. در كه باز می‌شود، سالن مستطیل‌شكل به استقبال می‌آید. دور تا دور سالن بزرگ را صندلی‌های آهنی گذاشته‌اند. ته سالن، یك‌سفره عقد به چشم می‌خورد. آینه، ظرف و حتی شمعدانی‌ها همه به شكل اشك‌اند.

 دور اشك سفیدرنگ، با نوار طلایی تزیین شده است. پشت سفره عقد، دو صندلی گذاشته‌اند و بالای صندلی‌ها، ستاره‌های طلایی آویزانند. كنار ستون نوشته‌اند: «لطفا از ریختن نقل در سالن خودداری كنید.» چند متر آن طرف‌تر، یك‌برگه دیگر نصب كرده‌اند: «فاصله را حفظ كنید.» زیر نوشته یك آدمك هم، دست‌هایش را باز كرده و فاصله یك و نیم متری را نشان می‌دهد؛ آدمكی كه نشان می‌دهد، ویروس كرونا، وارد دفترخانه‌های ثبت طلاق و ازدواج هم شده است. سمت در ورودی میز بزرگی است كه دختر جوانی پشت آن نشسته.

 دو ظرف ماده ضدعفونی‌كننده روی میز قرار دارد و دختر هم ماسك به صورت زده است. دختر مسؤول‌دفتر دفترخانه است و از تاثیر كرونا بر مراجعانش می‌گوید. از این كه ویروس منحوس، از اسفندماه پایش را گذاشته روی گردن كسب‌وكارشان: «بعد از شیوع ویروس، از طرف اصناف، قوانین جدیدی برای عقد و ازدواج اعلام شد.» 

قوانینی كه البته برای برگزاری مراسم شلوغی مانند ثبت عقد و ازدواج اصلا به مذاق خانواده‌ها خوش نمی‌آید. حضور تنها شش نفر در دفترخانه یكی از این قوانین است. هرچند این مسؤول دفتر توضیح می‌دهد كه به مراجعانشان اجازه‌می‌دهند حداكثر ده تا 12 نفر پای سفره عقد باشند. با‌وجود این باز هم بسیاری از مراسم‌های عقد به خاطر این كه تعداد محدودی اجازه شركت دارند، كنسل شده است: «ده تا 15 مراسم‌مان به خاطر این كه مهمانان‌شان زیاد بود و ما اجازه شركت ندادیم، كنسل شدند.» 

این اما تنها تدابیر بهداشتی، كرونایی نیست كه در دفترخانه‌ها اجرا می‌شود. برای هر مراسمی، عروس و داماد باید پارچه و قند برای سابیدن بالای سر بیاورند و این یعنی، خرج‌های اضافی عروسی. دختر جوان توضیح می‌دهد كه مانند ماه‌های قبل از كرونا، اجازه ندارند در خانه عروس یا داماد شركت كنند و حالا ثبت ازدواج تنها در دفترخانه‌ها باید انجام شود. همه این قوانین سختگیرانه باعث شده است تا حتی در روزهای عیدهای مذهبی ماه رجب و شعبان، آمار ثبت ازدواج كاهش پیدا كند.

90 درصد كاهش

 برای رسیدن به این دفترخانه ثبت ازدواج و طلاق باید از پله‌های بلند و سنگی قدیمی بالا رفت. از راهروی تنگ و تاریك گذشت تا به طبقه دوم رسید، جایی كه در چوبی بسته است. از به صدا درآمدن زنگ تا باز شدن در دفترخانه، تنها چند ثانیه زمان می‌برد. 

پیرمردی با رویی گشاده به استقبال می‌آید. رو به روی در یك میز بزرگ قدیمی است، میز با برگه و پوشه پرونده، پوشیده شده است. مرد میانسال لاغراندامی، پشت میز نشسته است. عینكش پایین بینی‌اش قرار دارد و هرازچندگاهی برگه‌ای برمی‌دارد، نگاهی می‌اندازد و دوباره برگه را می‌گذارد روی میز و در كامپیوترش چیزی تایپ می‌كند. سالن كوچك و خالی است. چند در چوبی به سالن باز می‌شود، به جز درها، صندلی‌های چرمی تیره و یكی دو گلدان با پیچك‌های كوتاه، تنها تزئینات اتاق‌اند.

 از حال و روز این دفترخانه كه می‌پرسیم، مرد میانسال، لحظه‌ای خیره نگاه می‌كند، بعد لبخند كمرنگی می‌زند و می‌پرسد: «خودت چی فكر می‌كنی؟» اما منتظر جواب نمی‌ماند و سفره دلش را باز می‌كند و می‌گوید: «90 درصد مراجعه برای ثبت ازدواج كم شده است.»

 پیرمردی كه در را باز كرده بود، یكی از درهای چوبی سالن را باز می‌كند. از گوشه در نیمه باز، سفره عقد یاسی‌رنگ پیدا می‌شود. سفره عقد بیش از نیمی از اتاق بزرگ را گرفته است. شكوفه‌های ریز صورتی دور تا دور ظرف‌ها و آینه بیضی شكل را پوشانده است. مرد میانسال می‌گوید: «می‌دانی چند عروس و داماد قبل از عید روی آن مبل نشستند و عقد كردند؟» و كاناپه صورتی رنگ را نشان می‌دهد. به گفته او، تنها 25 عقد در ماه اسفند در این دفترخانه ثبت شده است. پیرمرد از اتاق بیرون می‌آید و در را دوباره می‌بندد. سفره عقد می‌رود پشت در بسته. 

مرد لاغراندام عینكش را روی بینی جابه‌جا می‌كند و یكی از برگه‌ها را با دقت می‌خواند و با خودكارش، چند عدد بالای برگه می‌نویسد و آن را می‌گذارد روی پوشه آبی‌رنگی و توضیح می‌دهد كه كاهش ثبت ازدواج در دفترخانه‌ها كاملا طبیعی است، چرا كه رستوران‌ها و سالن‌های پذیرایی اجازه كار ندارند و همین باعث شده تا زوجین نتوانند جشنی برگزار كنند و همه اینها باعث شده ثبت ازدواج هم در دفترخانه‌ها كاهش پیدا كند. 

او البته فكر می‌كند كه تا دو ماه دیگر همه چیز به حالت عادی بازمی‌گردد: «مردم نمی‌توانند ازدواج نكنند. تا دو، سه ماه بعد سرمان شلوغ‌تر از قبل هم می‌شود.»

 زندگی در جریان است

 پسر كارت می‌كشد، فیش بانكی كه از دستگاه بیرون می‌آید، مرد لبخند می‌زند و با خجالت سر می‌چرخاند به سمت دختر جوانی كه پشت سرش، روی یك صندلی نشسته است. پسر و دختر جوان آمده‌اند تا برای سه روز دیگر، وقت عقد بگیرند. از روزهای كرونایی و دلیل انتخابشان برای عقد كه می‌پرسیم، دختر جواب می‌دهد: «زندگی جریان دارد، حالا یك ویروسی هم آمده است، ما اما حواسمان را جمع می‌كنیم و با حفظ ایمنی و بهداشت، عقدمان را برگزار می‌كنیم.»

 حالا یك سال و سه ماهی می‌شود كه آنها با هم آشنا شده‌اند و بعد از این مدت، تصمیم به پیوند گرفته‌اند. جز پدر و مادرها و خواهر، برادرهایشان كه در مجموع هشت نفر می‌شوند، كس دیگری در مراسم‌شان شركت نمی‌كند. از رعایت مسائل بهداشتی و ماسك زدن در زمان عقد كه می‌پرسیم، دختر می‌خندد: «من كه عروسم، ماسك نمی‌زنم. داماد هم فكر نكنم ماسك بزند.» اما پدر و مادرهایشان كه سن و سالی از آنها گذشته است، ماسك به صورت خواهند داشت. به جز این اما، عروس جوان تاكید می‌كند كه فاصله‌ها را رعایت می‌كنند و روبوسی هم نخواهند داشت. هرچند كه طبق روال عادی، یك مراسم شام مختصر در خانه‌شان خواهند داشت. مراسم كوچكی كه با مهمان‌های حاضر در مراسم عقد برگزار خواهد شد. 

پسر جوان فیش پرداختی‌اش را می‌اندازد درون سطل زباله و با ماده الكلی كارت بانكی و دستش را ضدعفونی می‌كند. او معتقد است: «ما انتخابمان را كرده بودیم و حالا می‌خواهیم انتخابمان را ثبت كنیم. صبر كردن دیگر كافی است، ویروس هم به ما كاری نخواهد داشت.» لبخند می‌نشیند روی لبان پسر، دختر چشمانش برق می‌زند و در جواب، لبخند عمیقی می‌زند. چشمان مرد هم برق می‌زند. دختر و پسر، خداحافظی می‌كنند و كنار هم، با فاصله كم، از دفترخانه ثبت ازدواج بیرون می‌روند. تا چند روز دیگر، فاصله‌شان از این هم كمتر می‌شود.

در مراکز مشاوره چه خبر است؟

این روزها، مشاوره ازدواج هم از رونق افتاده است. در شرایطی كه ویروس كرونا، در كمین نشسته تا كسی را مبتلا كند، مشاوره حضوری كار عاقلانه‌ای به نظر نمی‌آید، هرچند كه چند روزی است، دفاتر مشاور بازگشایی شده‌اند، اما مراجعه حضوری وجود ندارد. این را مهری موسوی، مشاوره خانواده می‌گوید. او و بسیاری از همكارانش حالا به مراجعانشان مشاوره آنلاین می‌دهند. موسوی می‌گوید: «مشاوره ازدواج به شدت كاهش پیدا كرده است.» 

توصیه او در روزهای كرونایی، ازدواج‌نكردن است. برای این كارش هم دلیل دارد. چرا كه تصمیم‌گیری در روزهای بحران و روزهایی كه استرس و تنش به بالاترین حد خود می‌رسد، ممكن است عواقب خطرناكی داشته باشد. او می‌گوید: «پیشنهاد ما این است كه در زمانی كه آرامش روحی و روانی حاكم است، تصمیم‌گیری بشود.» و با توجه به این كه در روزها كرونایی، تعداد مراجعین او كه به خاطر استرس مراجعه می‌كنند زیاد شده، پیشنهاد می‌كند تا اگر شناخت كافی به دست نیامده است، تصمیمی كه تا آخر عمر بر زندگی‌اش تاثیرگذار است، گرفته نشود. پیشنهاد او این است كه در این روزها كه جوان‌ها نمی‌توانند بیرون بروند، در فضای مجازی تنها شناخت سطحی مانند اسم و شغل و علایق ابتدایی به دست بیاورند و شناخت بیشتر را به بعد از ریشه‌كن شدن ویروس كرونا موكول كنند. او توضیح می‌دهد كه برای شناخت درست افراد باید با هم ارتباط چشمی و تعامل داشته باشند و با هم به مكان‌های متفاوت بروند. این كه دختر و پسر در هر مكانی چه رفتاری می‌تواند داشته باشد، نگاهشان به اطرافیان خیره است یا نه، این كه در رستوران و كافی‌شاپ چه رفتاری دارند و چه قدر دست و دلباز هستند را تنها با ارتباط حضوری می‌توان فهمید. همچنین رفت‌وآمدها با خانواده‌ها، نشان می‌دهد كه دو خانواده چه قدر از نظر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به هم نزدیك‌اند. اتفاقاتی كه البته در روزهایی كه تقریباً همه در قرنطینه هستند، غیرممكن به نظر می‌رسد. 

با همه اینها خانم مشاور به مراجعان آنلاینش توضیح می‌دهد كه اگر قبل از كرونا، فرصت شناخت همدیگر را داشته‌اند شرایط متفاوت است و حالا می‌توانند با مشاوره آنلاین تصمیم نهایی را بگیرند و پیوندشان را ثبت كنند.

عشق سال‌های كرونا

این روزها ماسك جزو لباس عروس و دامادها شده است. همه كشورها با كرونا دست‌و‌پنجه نرم می‌كنند و خیلی از عروس و دامادها ماسك و دستكش را به لوازم عروسی‌شان اضافه كرده‌اند.

در روزهای اوج بحران كرونا در یك مراسم عمومی در كره‌جنوبی تعدادی زوج با هم پیوند زناشویی بستند كه خبر آن در همه رسانه‌ها منعكس شد.

عروسی ساده و خلوت زوج یاسوجی كه در ایام نوروز و بدون‌حضور هیچ كدام از آشنایان و فامیل‌ها انجام شد.

تصویری از یك مراسم عروسی در شهر مهالی هندوستان. در این عروسی ساده تنها 10 نفر حضور داشتند.

فلسطینی‌ها كه سال‌هاست با انواع بحران‌های ساخته و پرداخته اسرائیل دست و پنجه نرم می‌كنند، در بحران كرونا مراسم عروسی‌شان را برگزار كردند.