المپیاد، فرصت شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان

المپیادهای دانش‌آموزی در کنار بسیاری از فعالیت‌های علمی اختیاری دیگر، در حاشیه برنامه آموزشی رسمی قرار دارند. طبیعتا اغلب دانش‌آموزان سراغ این فعالیت‌های جانبی نمی‌آیند، اما همان دانش‌آموزانی که درگیر چنین برنامه‌هایی می‌شوند، انگیزه و اشتیاق مضاعفی می‌یابند. در واقع این برتری فعالیت‌های اختیاری و خودخواسته است. بسیاری از دانش‌آموزانی که تنبل و بی‌انگیزه تشخیص داده می‌شوند، در واقع هنوز فعالیت علمی مورد علاقه‌شان را نیافته‌اند. بنابراین کافی است در معرض گزینه‌ها و انتخاب‌های متعدد قرار بگیرند. چنین افرادی ممکن است به طور ناگهانی در مسیر تازه‌ای قرار بگیرند و حتی از سایر همکلاسی‌هایشان پیشرفت بیشتری داشته باشند. به این دلیل است که در برخی از کشورهای دنیا، المپیادهای علمی به‌عنوان یک گزینه در برابر دانش‌آموزان مطرح می‌شود تا در صورت علاقه‌مندی بتوانند از این طریق شکوفا شوند. بیان این توضیح از این جهت ضرورت دارد که بدانیم رتبه‌بندی و مدال‌هایی که در المپیادهای علمی توزیع می‌شوند، اصل ماجرا نیستند.
بانیان المپیادهای علمی نیز از آغاز، چنین تصوری داشته‌اند. آنها همن‌ا المپیاد را فراتر از یک مسابقه و رقابت می‌دیدند. در واقع مسابقه، بهانه‌ای است که دانش‌آموزان را در کنار یکدیگر جمع می‌کند. اما چیزی که مثلا در طول یک هفته برگزاری المپیاد اتفاق می‌افتد، تمرین تعامل ملت‌ها با یکدیگر است. دانش‌آموزان با هم غذا می‌خورند، با هم به گردش می‌روند، در مورد موضوعات مختلف با هم صحبت می‌کنند و در خلال این ارتباطات، همدلی و دوستی را تمرین می‌کنند. این همدلی و دوستی، گرانبهاترین چیزی است که از المپیادها به یادگار می‌ماند.
المپیاد آسیا ــ اقیانوسیه‌ نجوم هر سال در یکی از کشورهای این حوزه برگزار می‌شود. پیشنهاد برگزاری این المپیاد، قریب به دو ماه پیش از جانب دکتر مایکل گاوریلف (رئیس المپیاد) به بنده داده‌ شد. پس از مذاکره با برخی نهادهای داخلی، به این نتیجه رسیدم که برنامه‌ریزی برای انجام این کار، در این زمان کوتاه، ساده نخواهد بود. از طرفی مشارکت جدی در رویدادهای بین‌المللی را برای کشورمان بسیار مهم می‌دانستم. دل را به دریا زدیم و با همکاری جمعی از دوستان و با جلب حمایت چند حامی، برنامه‌ریزی را آغاز کردیم. پس از کش و قوس‌های فراوان، روز یکشنبه 24 آذر، تیم‌های خارجی (از روسیه و چین) وارد ایران شدند تا به همراه تیم منتخب دانش‌آموزان ایران، در این رقابت شرکت کنند. از الان پیش‌بینی نتایج این المپیاد کار آسانی نیست.
امیدوارم برگزاری این رویداد در کشور گام کوچکی در راستای اهدافی باشد که در این یادداشت کوتاه به آنها اشاره کردم و در سال‌های آینده دانش‌آموزان ایرانی بیشتری فرصت شرکت در این المپیاد را نیز پیدا کنند.

سیدامیر موسوی

دبیر برگزاری المپیاد آسیا ــ اقیانوسیه‌ نجوم