خانه‌درمانی

۳۰
این درصد کاهش مراجعه مردم به پزشکان است ، آن هم در فاصله تنها یک ساله. آمار کاهش 30 درصدی مراجعه مردم به پزشکان را که دیروز از زبان معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت عنوان شد در گذشته هم می‌شد در خلال گفته‌های مسؤولان حوزه درمان کشور شنید. همین چند ماه پیش هم ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت در نشستی خبری به خبرنگاران گفته بود: «حدود ۳۰ درصد مراجعات به داروخانه‌ها بدون داشتن نسخه و بدون مراجعه مجدد به پزشک است تا از این طریق بتوانند هزینه‌های خود را کاهش داده و پول ویزیت را پرداخت نکنند.» البته که او همان روزها هم این موارد را «نشانه‌هایی نگران کننده» خوانده بود. هر چند اشاره او به وضعیت حمایتی مردم است اما بخشی از نگرانی‌های حریرچی معطوف است به حوزه درمان چرا که با ادامه این روند کاهشی حتما که تغییراتی در نظام اقتصاد سلامت پیش خواهد آمد و بدتر از آن احتمالا شاهد کاهش سطح کیفی خدمات درمانی ارائه شده هم خواهیم بود.


۷۰
این هم درصد افرادی است که عنوان شده است از پس مخارج هزینه‌های دندانپزشکی برنمی‌آیند. در حوزه‌های مشابه هم وضعیت نه تنها بهتر که بسیار وخیم‌تر است چرا که هزینه‌های درمانی در آن حوزه‌ها بیشتر است. مثال گل‌درشتش کاهش شدید مراجعه مردم به دندانپزشکی است. این ماجرا آنقدر حاد شده است که بهنام عباسیان، عضو شورای عالی نظام پزشکی یکی از کارهای پایه‌ای را که در حوزه دندانپزشکی باید انجام شود ورود جدی سازمان‌های بیمه‌گر برای پوشش خدمات دندانپزشکی می‌داند. او هم با ارائه آماری اعلام کرده است: «۷۰ درصد مردم که اکثریت را تشکیل می‌دهند توان پرداخت هزینه‌های دندانپزشکی را ندارند و زمانی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که دیگر چاره‌ای جز کشیدن دندان خود ندارند.» از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد سال گذشته ایرانی‌ها به طور متوسط ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان پرداختی در دندانپزشکی داشته‌اند.


۱۳
این هم درصد افزایش تعرفه خدمات پزشکی یا همان هزینه ویزیت است. درصدی که وقتی پای ارقام پیش می‌آید بهتر به غیرواقعی بودن آن نسبت به هزینه‌های دریافتی ویزیت پزشکان هم پی می‌بریم. بررسی‌هایی از سوی وزارت بهداشت با مراجعه به داروخانه‌ها صورت گرفته که نشان می‌دهد مراجعه به داروخانه‌ها برای تجدید نسخه هم افزایش پیدا کرده است به این مفهوم که اغلب بیماران در ادامه روند درمان یا عدم بهبود وضعیت درمان‌شان ترجیح داده‌اند تا مرحله مراجعه مجدد به پزشک را در روند درمانی حذف کنند و تنها به تهیه داروهای تجویزی گذشته اکتفا کنند. این در حالی است که تعرفه‌های خدمات پزشکی در بخش دولتی در سال 98 به طور میانگین 10 و در بخش خصوصی 13 درصد رشد داشت. نگاهی به ارقام تعرفه‌های مصوب دولت هم البته نشان می‌دهد حداقل در شهرهای بزرگ بسیاری از پزشکان چندان در قید تعرفه‌ها نیستند و ارقام بالاتری دریافت می‌کنند. به طور مثال در تعرفه خدمات پزشکان امسال هزینه ویزیت دندانپزشکان متخصص 41 هزار تومان تصویب شده است در حالی که 70 درصد مردم به این واسطه از رفتن به دندانپزشکی صرف‌نظر می‌کنند که هزینه‌های آن بسیار بالا عنوان شده است. یا در مثال دیگر در حالی در این مصوبه ویزیت روان‌پزشکی 59 هزارتومان قید شده است که حالا سالهاست کارشناسان این حوزه داد از این دارند که هزینه‌های این حوزه آنقدر غیر معقول است که کسی جرات نمی‌کند به سمت آن بیاید.


۱۰
این تعداد دفعات مراجعه به پزشک در یک سال به طور متوسط برای هر ایرانی است. اگر شما در یک سال گذشته کمتر از این تعداد دفعات به پزشک مراجعه کردید به این مفهوم است که بسیاری دیگر از ایرانی‌ها دفعات بیشتری پایشان به مطب‌ها باز شده است. درمان بیماری نیاز به یک فرآیند یکپارچه و مستمر دارد و ممکن است با توجه به نوع بیماری، شرایط بیمار و تغییراتی که در طول درمان در بیماری فرد ایجاد می‌شود، این روند تغییر کند که اگر روند درمان متناسب با این تغییر انجام نشود عوارض خاص خودش را دارد که ممکن است به یک عارضه بزرگ‌تر تبدیل شود و حتی هزینه درمان را نیز افزایش دهد.
این عوارض می‌تواند در درمان بیماری‌های مختلف متفاوت باشد. هر چند اعلام شده است مراجعه مردم به مراکز درمانی کاهش پیدا کرده است اما اصلا چقدر ایرانی‌ها به پزشک مراجعه می‌کنند؟ به گواه آمارها تنها در سال گذشته هر ایرانی به طور متوسط 3/10 بار به پزشک مراجعه کرده و این به معنای آن است که ۸۵۳ میلیون مرتبه به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه شده است. بر اساس آمارهایی هم که پیش از این مسؤولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند در ایران روزانه ۶۵۰ هزار مراجعه در مراکز بهداشتی شهری و روستایی ثبت می‌شود.


۳۴۰
این تعداد داروهایی است که هر ایرانی به طور متوسط در یک سال مصرف می‌کند! آن طور که کوروش فرزین معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت در حرف‌های دیروزش گفته « مردم دیگر یک سرماخوردگی را با درمان خانگی حل می‌کنند». این نکته شاید برای یک سرماخوردگی ساده صدق کند اما افزایش هزینه‌های درمانی استقبال مردم به خوددرمانی را بیش از گذشته کرده است. اتفاقی که به باور بسیاری از پزشکان می‌تواند تبعات منفی بسیاری بر سلامتی مردم داشته باشد. این نکته از دیرباز در فرهنگ درمانی ایرانی‌ها وجود داشته و شاهدش مقدار بالای دارویی است که در خانه آنها یافت می‌شود. خوددرمانی در بین مردم کشور ما بسیار شایع است و در ایران تقریبا همه خانواده‌ها به طور روزانه مصرف کننده دارو هستند به طوری که براساس گزارش‌های منتشر شده، هر ایرانی سالانه نزدیک به 340عدد دارو مصرف می‌کند که این عدد بیشتر از استانداردهای جهانی است، عجیب‌تر
این که ایرانی‌ها 10 تا ۵۱ درصد مجموع داروهای کشور را بدون مشورت با پزشک و خودسرانه مصرف می کنند!


۹۰
این درصد افرادی است که با افزایش قیمت دارو امنیت غذایی‌شان تهدید می‌شود. افزایش قیمت دارو چه به واسطه تحریم‌های ظالمانه باشد و چه به واسطه استفاده زیاده از اندازه مردم باشد فرقی نمی‌کند، چرا که گران شدن قیمت دارو می‌تواند تاثیرش را روی 90 درصد مردم نشان دهد. رسول خضری نماینده مردم سردشت در مجلس شورای اسلامی است و درباره بدهی بیمه‌ها گلایه کرده است. در میان حرف‌های او اما اشاره شده است که در رابطه با افزایش قیمت دارو باید مباحث انسانی و بشردوستانه را مدنظر قرار داد زیرا 90 درصد بیماران از اقشار محروم و کم درآمد جامعه هستند و اگر قیمت دارو افزایش یابد امنیت غذایی آنها تهدید و موجبات شیوع بیماری‌هایی فراهم می‌شود که در نهایت به ضرر حوزه بهداشت و درمان خواهد بود.

میثم اسماعیلی

جامعه