فتنه سعودی علیه اربعین

اتفاقات عراق را در یک منظر کلی چگونه می‌شود تحلیل کرد و آیا این مسائل ریشه در داخل دارد یا از خارج خط می‌گیرد؟
در حال حاضر دو گروه از تحلیلگران حوادث عراق را از منظر خود مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند. برخی معتقدند که این رویداد ناشی از یک موضع داخلی و آن هم نارضایتی از بیکاری است و دسته دوم بر آنند که این حادثه کاملا ریشه و سرچشمه خارجی دارد. من هم جزو دسته دوم هستم و بر این باورم که این اتفاقات منشا داخلی ندارد.
به چه دلیل منشا ناآرامی‌های اخیر عراق را خارجی می‌دانید؟
دلیل محکمی برای این تحلیل وجود دارد. اگر اعتراضات سال گذشته عراق را به یاد داشته باشید عمده نارضایتی در زمانی شکل گرفت که وضعیت اقتصادی سخت‌تر بود و معترضان در اواخر حکومت حیدر العبادی راهپمایی عظیمی را در حد دو میلیون نفر در عراق به‌راه انداختند. معترضان آن موقع در جمعه‌های پیاپی راهپیمایی کردند و در برابر پارلمان عراق جمع شدند و حتی در یک مقطع هم به پارلمان ورود کردند. اما این دفعه به اعتراف رسانه‌ها و خبرگزاری‌های ضد حکومت عراق، ناراضیان ده‌ها هزار نفر بیشتر نبودند. در تحلیل و ارزیابی ناآرامی اخیر باید گفت عمده کسانی که خود را معترض می‌نامند شامل چهره‌های مردمی و درد کشیده عراق نیستند و سن پایین دارند و بیشتر تحت‌تاثیر فضای مجازی به خیابان‌ها ریختند. از سویی دیگر اتفاقات اخیر لیدر و رهبر ندارد و عمدتا سلبریتی‌ها و شاخ‌های فیسبوکی، ناراضیان را تهییج می‌کنند. از آن مهم‌تر این‌که شبکه‌های بدنام عربستانی مثل الهدف و العربیه هم برای پراهمیت نشان دادن آن اقدام به خبرسازی کردند. همچنین رسانه‌های رژیم صهونیستی هم به هدایت آن پرداختند. نکته دیگر این‌که ادعا شده شعارهای اصلی در مورد بیکاری مردم است اما کم‌کم مسیر شعار به سمت مخالفت و دشمنی با ایران کشانده شده است. موقعیت زمانی و مکانی آشوب اخیر هم قابل توجه است. عمده اعتراضات و آشوب‌های خیابانی در شهرهای مذهبی و شیعی است و در حالی این اتفاقات شکل گرفته که ما در آستانه اربعین و راهپیمایی میلیونی قرار داریم. خبرسازان در پی آن هستند اتفاقات اخیر را ناشی از اختلافات داخلی میان شیعیان قلمداد کنند. از سویی دیگر مشابه‌سازی این حادثه با برخی خبرسازی‌های رسانه‌های خارجی در مورد آشوب‌های داخلی ایران هم قابل توجه است. در فتنه‌های گذشته ایران این گونه شایع شده بود کسانی که با معترضان برخورد می‌کنند به زبان عربی حرف می‌زنند. در مورد حادثه اخیر عراق هم دقیقا همین مشابه‌سازی صورت گرفته و آن گونه که در برخی خبرگزاری‌های آمریکایی و عربستانی آمده پلیس‌هایی که با معترضان عراقی برخورد می‌کنند به زبان فارسی حرف می‌زنند. این مسائل نشان می‌دهد دقیقا اتاق فرمان هر دو آشوب یکی است و طراحان آشوب در خارج از عراق نشستند و سعی در نابسامانی اوضاع دارند.
به نظر شما چرا در شرایط فعلی این اتفاقات رخ داده است؟
دلایل آن مشخص است. ما شاهد چند اتفاق خیلی مهم در چند هفته اخیر بودیم. اولین اتفاق سفر عادل عبدالمهدی به ریاض برای میانجی گری میان تهران و ریاض بود که هم عربستان و هم ایران اعلام کردند از این میانجیگری استقبال می‌کنند اما از طرف این دو کشور توصیه‌ای به نخست وزیر عراق نشده است. طبعا اگر این میانجیگری به نتیجه مطلوب برسد اوضاع و احوال منطقه آرام‌تر خواهد شد و عربستان دیگر مثل گذشته خریدار سلاح از آمریکا نخواهد بود. اتفاق دیگر مربوط به سفر عبدالمهدی به چین به عنوان رقیب اقتصادی آمریکا در شرق آسیا است که نارضایتی وزیر خارجه آمریکا را نیز در پی داشت. نکته دیگری که قابل اهمیت است درخواست نمایندگان پارلمان عراق برای تصویب طرحی است که به موجب آن قرارداد میان آمریکا و عراق لغو می‌شد و نیروهای آمریکایی باید خاک عراق را ترک می‌کردند. از سویی دیگر زمانی که جریان معامله قرن کلید زده شد عادل عبدالمهدی به صراحت مخالفت خود را اعلام کرد و حتی بعد از سفر آقای روحانی به عراق وی به تهران سفر و در جریان این سفر نیز باز مخالفت کامل خود را با معامله قرن اعلام کرد و از سوی دیگر برای مقابله با این طرح تماس‌های متعددی را با سران کشورهای عربی و منطقه گرفت. همان موقع قیس خزعلی دبیرکل گروه عصائب اهل حق در مصاحبه‌ای پیش‌بینی کرد که با توجه به مخالفت عبدالمهدی با معامله قرن باید شاهد تظاهرات و اتفاقات مختلف برای تحت فشار قراردادن نخست وزیر عراق بود تا انتقام مخالفت با معامله قرن را از عبدالمهدی بگیرند.
اشاره‌ای به موضوع میانجیگری عبدالمهدی میان ایران و عربستان و استقبال سعودی‌ها از این جریان داشتید. به چه دلیل عربستان به‌رغم استقبال از میانجیگری خواهان آشوب در عراق است. آیا این مساله با میل این کشور به مصالحه منافات ندارد؟
واقعیت این است که عربستان از منظر خود دلایل قانع‌کننده‌ای برای راه اندازی آشوب در عراق دارد. آنها در ماجرای یمن، نجران، حمله به پالایشگاه آرامکو و سایر مناطق اقتصادی و همچنین اسارت بخشی از نیروهایشان در حمله انصارا... با شکست مفتضحانه‌ای روبرو شدند و طبعا گمان می‌کنند که در چنین شرایطی اگر هم پای میز مذاکره با ایران بنشینند به عنوان کشور ضعیف باید امتیازات زیادی بدهند. از این رو تصور می‌کنند با راه‌اندازی آشوب و فتنه در عراق می‌توانند امتیازاتی کسب کنند و در صورت مذاکره و گفت‌وگوی احتمالی بده بستانی با ایران در مورد عراق و کنترل انصارا... یمن داشته باشند. این البته خیال و توهم آنها است چون آشوب اخیر سریعا در حال آرام شدن است و عوامل آن مفتضح شدند. فتنه عراق فراگیر نشد و مردم در مقابلش ایستادند و نسبت به فراخوان‌های آشوبگران بی‌اعتنایی نشان دادند. همچنین احزاب و تشکیلات سیاسی عراق هم موضعگیری کردند و گرچه اصل اعتراض و درخواست از دولت برای اصلاح شرایط اقتصادی را پذیرفتند اما فتنه و آشوب را محکوم کردند.
نتایج گفت‌و‌گو و مذاکره عبدالمهدی با معترضان چه خواهد شد؟
عادل عبدالمهدی حاضر به گفت‌و‌گو با آشوب‌طلبان نشد اما با کسانی که به نوعی معترضان اقتصادی را نمایندگی می‌کردند و مثل آنها درد اقتصادی داشتند و از کارشناسان بیکار شده بودند مذاکره کرد. مذاکره‌کنندگان البته از آشوب‌ اعلام برائت کردند. مقتدی صدر و جریان عمار حکیم هم که جزو مخالفان دولت بودند آشوب‌طلبی را محکوم کردند و در عین حال از اصل اعتراض پشتیبانی کردند. پیام آیت‌ا... سیستانی هم موثر بود. در این پیام آمده است که دو طرف متوجه باشند که آشوب و پاسخ به آن، چه تبعاتی برای کشور می‌تواند داشته باشد و بنابراین با سعه صدر برخورد کنند.

راهپیمایی اربعین، فتنه را به حاشیه خواهد برد

واقعیت آن است که مردم عراق به‌ویژه مناطق شیعی محب اهل بیت‌اند و درست در زمانی که کانون همه توجه‌ها به سمت برگزاری مراسم اربعین است،آشوب طلبان چنین غائله‌ای را راه می‌اندازند و البته الان خودشان متوجه شدند که این غائله تمام می‌شود و مثل همیشه اربعین کانون همه توجهات خواهد شد و فتنه به حاشیه خواهد رفت. آنها قصد آشوب داشتند اما مشخص است که درکی از فرهنگ مردم عراق ندارند. یقین دارم که اگر حوادث اخیر عمدتا ناشی از مسائل اقتصادی و بیکاری بود ما شاهد تظاهرات گسترده‌تری در عراق بودیم اما از آن جایی که این حوادث دقیقا کپی‌کاری از آشوب‌های ایران به‌ویژه حادثه دی 96 است می‌بینیم از نظر تعداد معترضان خیابانی بسیار محدود اما به لحاظ حجم تبلیغاتی و رسانه‌ای بسیار پر سرو صدا است.
نکته دیگر آتش بیار معرکه شدن برخی عناصر شاخص بعثی در این ماجرا است. واقعا باید پرسید که رغد، دختر صدام چه نسبتی با معترضان دارد و چرا از آشوب‌طلبان حمایت کرده است. این در حالی است که بسیاری از جریان‌ها و تشکیلات سیاسی که جزو مخالفان دولت عراق‌اند گرچه از اصل اعتراض حمایت کردند اما ضمن محکوم کردن آشوب خط خود را از آشوب‌طلبان جدا کرده‌اند. از سویی دیگر طی یکی دو روز اخیر اخباری حاکی از برقراری آرامش نسبی در شهرهایی که معترضان به خیابان آمدند منتشر شده، اما در فضای مجازی و رسانه‌ای غرب و صهیونیست و سعودی همچنان به دروغ خبر از آشوب مخابره می‌شود. آن اوایل در کربلا و نجف و شهرهای شمالی عراق شاهد اعتراض بودیم که البته در کربلا عمدتا در حومه شهر، این اتفاق افتاد. نجف هم بافت قدیم و جدید دارد و بافت قدیم شامل محوطه حرم و وادی‌السلام است که هیچ اعتراضی گزارش نشده و عمدتا تشنج در بافت جدید بوده که البته در حال حاضر اوضاع تحت کنترل بوده و در دیوانیه و ناصریه است.

فتاح غلامی

سیاسی