دست بــه نقــد !

برنامه هنر هفتم

نام برنامه: هفت
شبکه پخش: سه سیما
زمان پخش: جمعه‌ها ساعت 23:40
جزئیات برنامه
اولین بخش این برنامه خلاصه‌ای چند دقیقه‌ای از قسمت قبل است. برش‌هایی چند ثانیه‌ای از جنجالی‌ترین و مهم‌ترین بحث‌هایی که در طول برنامه قبلی بین منتقد و مهمان برنامه اتفاق افتاده است. بعد از این بخش محمدحسین لطیفی در جایگاه مجری برنامه با حضور دو مهمان که معمولا کارشناس سینما هستند وضعیت حال حاضر سینمای ایران را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهند.
این قسمت از برنامه تقریبا قسمت طولانی و از حوصله مخاطب خارج است. به همین خاطر در میان این گفت‌وگو مجله تصویری پخش می‌شود که مصاحبه‌ای است در مورد وضعیت سینمای کشور با خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و کلا کسانی که در حوزه سینما مسؤولیتی دارند. بعد از پایان گفت‌وگوی زنده، مجله تصویری بعدی با موضوع اتفاقات روز سینما مثل جشنواره‌ها، اکران‌های مردمی و... پخش می‌شود و این فرصت را به مجری و مهمان‌ها می‌دهد تا برای بخش بعدی که همان میز رسانه است نفسی تازه کنند.
در «میز رسانه» همان‌طور که از نامش پیداست قرار است اهالی رسانه از نگاه خودشان به مسائل روز سینما بپردازند، اما «میز نقد» همان بخش جنجالی این برنامه است که مسعود فراستی به همراه یک منتقد دیگر فیلم یا کارگردانی را به بوته نقد می‌کشانند. مابین گفت‌وگوها معمولا قسمت‌هایی از فیلم مورد نظر هم نمایش داده می‌شود.
در آخر این گفت‌وگو مسعود فراستی فیلمی را که قرار است برای هفته بعد مورد نقد قرار بگیرد، معرفی می‌کند تا مخاطب با دست پر پای برنامه بعدی بنشیند. قسمت پایانی جذابی هم دارد، مجله تصویری سوم سراغ فیلم‌های در حال ساخت می‌رود و گزارشی کوتاه از پشت صحنه این فیلم می‌دهد.

نقاط قوت
معمولا اولین‌ها بیشتر و پررنگ‌تر در ذهن مخاطب نقش می‌بندند و برنامه هفت این اقبال را داشته که به عنوان اولین برنامه تخصصی نقد فیلم در ذهن مخاطبان ماندگار شود. اما مهم‌ترین نقطه قوت این برنامه حضور مسعود فراستی است.
او در حال حاضر شناخته شده‌ترین منتقد سینما و تلویزیون است و با این‌که خیلی‌ها به او لقب «آقای مخالف» سینمای ایران را داده‌اند، اما حقیقت این است که او موثرترین منتقد سینماست و هرچند بعضی از نقدها منصفانه نیست و شاید مخاطب عام خیلی از طرز نقدش خوشش نیاید، اما بسیاری از مخاطبان هنوز هم دوستش دارند و از پای میز نقدش نکته‌های فراوانی در مورد سینما
یاد می‌گیرند.
اما نکته دیگری که به عنوان نقطه قوت این برنامه می‌شود از آن یاد کرد این که هفت سراغ مسائل زیرساختی سینما هم می‌رود، کاری که خیلی از برنامه‌ها از خیر پرداختن به آن گذشته‌ و ترجیح داده‌اند خودشان را به دردسر نیندازند. مثل یک‌سری جنگ و دعواهای کهنه و قدیمی که کسی سراغ‌شان نمی‌رفت یا مطالبه‌گری از مسؤولانی که سال‌هاست در سیما حضور دارند، اما کسی تا به حال اسم‌شان را هم نشنیده و طبعا درخواستی هم از آنها نشده است.
در کنار تمام این موارد زمان پخش مناسبی هم دارد. معمولا ساعت پایانی روز جمعه آدم دچار یک جور رخوت و بی‌حوصلگی می‌شود و اگر اهل سینما باشید دیدن یک برنامه سینمایی جنجالی آدم را سر کیف می‌آورد. علاوه بر این جمعه‌ها وقت آزاد هم زیاد دارید. می‌توانید صبح فیلمی که هفته پیش معرفی شده را ببینید و آخر شب نقدش را بشنوید.

نقاط ضعف
اولین نقطه ضعف این برنامه «مجری» آن است که در طول ادوار مختلف همواره دستخوش تغییر بوده است. انتخاب محمدحسین لطیفی بنا به نظر برخی از کارشناسان انتخاب غلطی بود. اولا این‌که تکیه زدن به صندلی مجری‌گری کار هر کسی نیست.
صرفا اگر کسی بازیگر یا کارگردان خوبی است الزاما نمی‌تواند مجری مناسبی باشد. محمدحسین لطیفی به عنوان مجری این برنامه گاهی برنامه از دستش درمی‌رود و گاهی این‌طور نشان می‌دهد که درباره موضوع برنامه مطالعه و آگاهی چندانی نداشته است.
این موضوع حتی در مجری‌های پیشین این برنامه که سینمایی نبوده‌اند یا اجرایشان در قسمت‌های دیگر لنگ می‌زده، دیده نشده بود.
بی‌حس و حال بودن و عدم مدیریت بحث هم دو موضوع دیگری است که برای یک برنامه‌ای در حد برنامه هفت حسابی توی ذوق می‌زند.
برای نقطه ضعف بعدی باید باز هم سراغ مسعود فراستی برویم. در دوره‌های قبل مسعود فراستی در کنار دو کارشناس دیگر به عنوان منتقد در برنامه حضور داشت و گپ و گفت میان کارشناسان و منتقدین بحث جذاب و کاربردی را شکل می‌داد، اما حالا او رئیس میز نقد است. نقد می‌کند و نقد می‌کند و کارشناس برنامه را هم مجبور می‌کند که حرف‌هایش را تایید کند و در نهایت چیزی به عنوان نقد درست و درمان دست مخاطب را نمی‌گیرد، چرا‌که انگار سازندگان این برنامه فراموش کرده‌اند مخاطبان تلویزیون در حال تماشای برنامه‌شان هستند و برای متخصصین این حوزه در حال سخنرانی نیستند. نکته منفی دیگر حواشی این برنامه است.
انگار کنترلی برای صحبت کردن یا نکردن درباره یک موضوع وجود ندارد و گاهی نقدهای تند و غیرمنصفانه این برنامه را وارد حاشیه کرده است و در آخر تمام این نقاط ضعف باعث شده این برنامه به یک برنامه خنثی تبدیل شود. برنامه‌ای که زمانی تعیین‌کننده بود و روی جدول فروش تاثیر بسزایی می‌گذاشت، امروز نه رویکرد درست و دقیق دارد و نه اثر چندانی
روی سینما می‌گذارد.

مجله تصویری

نام برنامه: نقد سینما
شبکه پخش: پنج سیما
زمان پخش: جمعه‌ها ساعت 22
جزئیات برنامه
«نقد سینما» در ایام جشنواره سی و هفتم فیلم فجر هر شب روی آنتن می‌رفت. بعد از پایان جشنواره تصمیم گرفته شد این برنامه هر هفته جمعه شب‌ها با همان مجری شب‌های جشنواره یعنی بهروز افخمی روی آنتن برود. این برنامه کارش را در 17 اسفند 97 با نقد فیلم «آشغال‌های دوست‌داشتنی» با حضور آرش خوشخو و میلاد دخانچی و همچنین بررسی مراسم اسکار با حضور سعید مستغاثی و امیر قادری در شبکه پنج سیما آغاز کرد.
این برنامه هم بعد از پخش تیتراژ سراغ پخش خلاصه قسمت قبل می‌رود با این تفاوت که وحید رونقی که مجری طرح برنامه است، خلاصه قسمت قبل را روایت می‌کند. بعد از پخش خلاصه نوبت به معرفی مهمان و بررسی فیلم‌ها و سریال‌ها و جوایزش می‌رسد. پس از آن، بهروز افخمی به عنوان مجری برنامه با مهمان برنامه به گفت‌وگو می‌نشیند. میان این گفت‌وگو قسمت کوتاهی از فیلم جدید در حال اکران پخش می‌شود تا مجری و مهمان گلویی‌ تر کنند و گفت‌وگو را از سر بگیرند. بعد از پایان این گفت‌وگو، بخش موضوعی برنامه با صدای وحید رونقی پخش می‌شود. مثلا موضوعی مثل «مهاجرت» و تکه‌ایی از فیلم‌هایی که با این موضوع ساخته شده‌اند. خود بهروز افخمی به بخش بعدی می‌گوید «اخبار خاله‌زنکی سینما»، در این بخش افخمی و صادق لواسانی درباره حواشی زرد سینما صحبت می‌کنند و بخش بعدی اتفاقات مهم روز را مورد بررسی قرار می‌دهد. جدول پرفروش‌های هفته و میزان فروش‌شان، قبل از شروع بخش میز نقد، نمایش داده می‌شود. افخمی میز نقد را با حضور دو منتقد سینما درباره فیلم هفته اجرا می‌کند و در قسمت بعدی موشن‌گراف یک کارگردان خارجی پخش شده و فیلم و کارگردان آن مورد نقد قرار می‌گیرد.

نقاط قوت
اولین نقطه مثبت حضور بهروز افخمی به عنوان مجری این برنامه است. زمانی که برنامه هفت با بهروز افخمی روی آنتن می‌رفت یکی از جذاب‌ترین دوره‌هایش را می‌گذراند و حالا افخمی وزنه برنامه «نقد سینما» شده است. نکته دوم حضور چهره‌های جدیدی مثل میلاد دخانچی، امیررضا مافی و... در این برنامه است. نکته بعدی بحث رویکرد است. رویکرد این برنامه برخلاف برنامه هفت کاملا مشخص است و هدف و حرفی که قرار است به مخاطب منتقل کند روشن و واضح است. نکته‌ای که می‌شود آن را برگ برنده این برنامه دانست داشتن قسمتی به عنوان «پرونده ویژه» است که گاهی به موضوعات غیررسانه‌ای می‌پردازد که دغدغه‌مند بودن این برنامه را نشان می‌دهد. مثل فیلم‌ها و مستندهایی که در رابطه با جنگ بوسنی چند هفته پیش در این برنامه پخش شد. موضوع دیگر پرداختن به سینما و فیلم‌های خارجی است که نمونه‌اش را در برنامه‌های دیگر کمتر دیده‌ایم.

نقاط ضعف
مهم‌ترینش میز نقد این برنامه است که به‌وضوح از نمونه مشابه‌ا‌ش در برنامه هفت ضعیف‌تر است، چرا که وزنه سنگین مانند منتقد قدیمی و کاربلد ندارد و چون اکثر منتقدانی که از آنها دعوت می‌کند منتقدان جوان و تازه‌کاری هستند و بالطبع نمی‌توانند تعیین‌کننده باشند و تاثیر زیادی روی گیشه بگذارند. از طرفی هم گاهی موضوعاتی که در «پرونده ویژه» به آن پرداخته می‌شود برای مخاطب عام ساخته نشده و این‌طور نشان می‌دهد که این موضوع بیشتر دغدغه خود سازندگان برنامه بوده تا مخاطب! که گاهی نه تنها جذابیتی به برنامه اضافه نمی‌کند، بلکه به میزان جذابیتش ضربه هم می‌زند. نکته منفی بعدی عدم مدیریت گفت‌وگوهاست. گاهی گفت‌وگوها به اندازه‌ای به درازا می‌کشد که هم مخاطب خسته می‌شود و هم آخر کار کلی بخش اضافه می‌آید.

الهام فیروزبخت
خبرنگار