سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به گزارش جام جم آنلاین از مهر، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه هفته جاری در رأس هیأتی دیپلماتیک به منظور دیدار با مقامات ارشد عراقی وارد بغداد، پایتخت این کشور شد. این اولین سفر موگرینی به عراق از سال ۲۰۱۴ محسوب میشود.
موگرینی در جریان سفر به عراق با مقامات ارشد این کشور دیدار و گفتگو کرد. به عنوان نمونه، وی با «برهم صالح» رئیسجمهوری عراق در بغداد به گفتگو پرداخت. دو طرف در جریان این دیدار در خصوص آخرین تحولات منطقهای و همچنین راهکارهای تقویت روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کردند. درهمین ارتباط، دفتر ریاست جمهوری عراق بیانیهای را در خصوص محتوای دیدار «برهم صالح» رئیس جمهوری این کشور با «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صادر کرد.
در این بیانیه آمده است: «رئیسجمهوری عراق در دیدار با مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا در بغداد بر ضرورت همکاری و هماهنگی مشترک در خصوص تحولات کنونی منطقه تاکید کرد». دفتر ریاست جمهوری عراق همچنین اعلام کرده است: «دو طرف عراقی و اروپایی درباره مسائل و تحولات کنونی منطقه بحث و تبادل نظر و تاکید کردند که برای دور کردن منطقه از جنگ و درگیری، باید این همکاری و هماهنگیهای مشترک وجود داشته باشد». درهمین حال، موگرینی همچنین با «محمد علی الحکیم» وزیر خارجه عراق نیز دیدار و گفتگو کرد.
علاوه بر این، «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق نیز دیدار و گفتگو کرد.
مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار با نخستوزیر عراق، بر حمایتهای این اتحادیه از این کشور و تداوم همکاری با آن تأکید کرد. عبدالمهدی نیز در این دیدار اتحادیه اروپا را از جمله شرکای عراق خواند و گفت که بغداد در عرصه سیاست خارجی متوازن، گامهای مهمی برداشته و همچنان در حال حرکت در این مسیر است. دو طرف در جریان این دیدار همچنین درخصوص راهکارهای تقویت روابط دوجانبه بحث و تبادل نظر کردند.
واقعیت آن است که سفر مسئول بلندپایه اروپایی به بغداد در این برهه حساس از تحولات منطقهای به ویژه افزایش تحریمهای ایالات متحده آمریکا علیه ایران و عدم پایبندی کشورهای غربی به تعهداتشان در چارچوب توافق هسته ای در قبال تهران، بسیار حائز اهمیت است. اما در هر صورت، نگاهی به جزئیات این سفر و محتوای دیدارهای مقام عالیرتبه اروپایی با دولتمردان عراقی نشان میدهد که بغداد پیامهای صریحی را درباره ایران به طرف اروپایی مخابره کرده است.
از جمله این پیامها میتوان به تأکید مجدد دولتمردان عراقی بر موضع ثابت و اصولی خود مبنی بر عدم صدور مجوز استفاده از خاک عراق علیه همسایگان آن، اشاره کرد. این تأکید از سوی مقامات عراقی درحالی در جریان سفر موگرینی به بغداد صورت گرفت که ایالات متحده آمریکا به عنوان اصلی ترین شریک، متحد و همپیمان اتحادیه اروپا، همواره در مناسبتهای مختلف بر عزم خود برای بهرهبرداری از خاک عراق علیه ایران تأکید کرده است. به عنوان نمونه میتوان به سخنان چند ماه پیش ترامپ درخصوص رصد تحرکات ایران در عراق توسط نیروهای آمریکایی اشاره کرد.
برهمین اساس، دولتمردان عراقی این پیام واضح، شفاف و صریح را به اتحادیه اروپا به عنوان اصلیترین متحد واشنگتن مخابره کردند که خاک این کشور عرصهای برای اقدامات آنها علیه همسایگان بغداد به ویژه جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود و بغداد قصد ندارد قربانی تنشهایی شود که یقیناً از تبعات و پیامدهای آن در منطقه، در امان نخواهد بود. بدون هیچ شک و تردید، طرف غربی این پیام واضح بغداد را به شرکای خود در واشنگتن ابلاغ خواهد کرد.
پیام دیگری که مقامات عراقی با صراحت و شفافیت آن را به طرف غربی مخابره کردند، سیاست خارجی متوازن بغداد است. در همین راستا، «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق در سخنانی در جریان دیدار با موگرینی تأکید کرد: «دولت کنونی عراق استراتژی سیاست خارجی متوازن را در پیش گرفته است و هم اکنون نیز در همین مسیر در حال حرکت است».
دولتمردان عراقی با تأکید بر روی مسأله فوق در واقع این پیام را به طرف غربی مخابره کردند که نمیتوانند روابط خود با همسایگان و در رأس آنها جمهوری اسلامی ایران را قربانی روابط و مناسباتشان با آمریکا و غرب، سازند؛ هرچند که مناسبات سیاسی و اقتصادی بغداد با آنها نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پیامی است که مقامات عراقی پیشتر نیز آن را به طرفهای مختلف غربی و عربی مخابره کرده بوده و صراحتاً بر عزم بغداد بر تداوم روابط و مناسبات گسترده با تهران در عین برقراری روابط حسنه با دیگر کشورها تأکید کرده بودند.
این مسأله نشان میدهد که برخی تلاشها از سوی طرفهای خارجی برای تحت الشعاع قرار دادن روابط میان ایران و عراق، بی اثر بوده و مقامات عراقی هیچ برنامهای برای کاهش سطح روابط اقتصادی و دیپلماتیک خود با تهران علیرغم افزایش فشارهای خارجی علیه آن، ندارند.
علاوه بر آنچه که گفته شد، مقامات غربی و در رأس آنها «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان سفر به بغداد، پایتخت عراق به خوبی به این مسأله پی بردند که علیرغم نقش مخرب، منفی و غیر سازنده برخی کشورهای منطقهای مانند عربستان، امارات متحده عربی و بحرین، بغداد هیچ تمایلی برای گام نهادن در مسیر آنها و تشدید بحرانهای منطقهای ندارد و بدین ترتیب، آمریکا و غرب نمیتوانند در این زمینه حسابی روی بغداد باز کنند.
تأکید دولتمردان عراقی بر لزوم دور ماندن بغداد از مثلث شوم بحرین، امارات و عربستان در حالی صورت میپذیرد که کشورهای غربی و عربی و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا همواره تمام تلاش خود برای وارد کردن بغداد به تنشهای منطقهای را به کار بستهاند؛ اما با این حال، پافشاری مقامات عراقی بر موضع خود مبنی بر دوری از این تنشها، تلاشهای مذکور را با شکست مواجه ساخته است.
در هر صورت، آنچه که واضح به نظر میرسد این است که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان سفر به بغداد، پایتخت عراق پیامهای واضح بغداد درخصوص ایران را دریافت کرد و بدیهی است که طرف غربی این پیامها را به متحد و همپیمان خود یعنی ایالات متحده مخابره خواهد کرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد