علیــــــــه ضحــــاک

پس می‌بینیم نوشتن از اسطوره‌های میهنی اتفاقی است که اگر نگوییم به آنها بی‌توجهیم، ولی می‌توان گفت در برابرشان احساس وظیفه نمی‌کنیم. اسطوره‌هایی که ظرفیت‌های داستانی بسیاری دارند و می‌توانند همپای داستان‌های اساطیری جهان پیش بیایند و آثار جانبی از آنها تولید شود. کافی است نگاهی به اساطیر و افسانه‌های کهن بومی خود بیندازیم تا ظرفیت‌های داستانی آنها را کشف کنیم. اساطیری که در شاهنامه فردوسی یا دیگر متون کهن وجود دارد، ولی سال‌هاست لابه‌لای صفحات کتاب‌ها منتظر یک ذهن خلاق و جسور هستند.
آرمان آرین یکی از آن نویسنده‌هایی است که سراغ همین سوژه رفته و اثری خلق کرده که در آن اسطوره‌های شاهنامه را در قامت یک اثر داستانی به خواننده عرضه کرده است. سه‌گانه «پارسیان و من» یکی از آثاری است که این نویسنده بر مبنای اساطیر و حماسه‌های تاریخی نوشته و با اقبال مخاطبان نیز روبه‌رو شده است.
آرین در پارسیان و من بازآفرینی خلاقانه‌ای از شاهنامه فردوسی طوسی را در این سه‌گانه عرضه کرده است. اثری که موافقان و مخالفان بسیاری دارد و این نشان از اقبال این اثر میان مخاطبان دارد. حماسه و تاریخ ایران محور این سه‌گانه است و خواننده در مواجهه با این اثر سفری به دل تاریخ را تجربه می‌کند. هرچند آرین فقط در این اثر سراغ حماسه‌ها و اساطیر ایرانی نرفته، بلکه در آثار دیگری مانند «حماسه سرآغاز» و... نیز خواننده را به دل تاریخ ایران و اساطیر افسانه‌ای فرهنگ ایرانی برده است. او با نگاهی امروزی، ایرانی و انسانی، زندگی در آن دوران را برای خواننده
قابل تجربه می‌کند.
این کتاب که برای مخاطب نوجوان نوشته شده در واقع در نظر دارد خواننده ایرانی به خصوص این گروه سنی را با اساطیر و قصه‌های کهن آشنا کند. روایتی که با حضور نوجوانان امروز ساخته می‌شود و خواننده خود را در کنار شخصیت‌های کتاب آرین می‌بیند و پا به پای آنها برای رسیدن به بخش پایانی کتاب همراه می‌شود. اردشیر نوجوانی است که از جهان معاصر، در زمان سفر می‌کند و سر از زمانه ضحاک ماردوش بیرون می‌آورد. هستی او در مسیر این حرکت در زمان متحول و برای رستاخیزی راستین و نهایی آماده می‌شود. نکته‌ای که پیرامون سه‌گانه پارسیان و من باید یادآوری کرد روایتی ملموس و بدون پیچیدگی از شاهنامه است. پرداخت داستانی که برخاسته از تسلط آرین بر تکنیک‌های قصه‌گویی و داستان‌پردازی است در کنار عمق مطالعاتی و تحقیقی او بر زیر و بم شاهنامه فردوسی سبب شده شاهد اثری باشیم که علاوه بر مخاطب نوجوان، مخاطب بزرگسال نیز با آن ارتباط برقرار کند و از مطالعه آن لذت ببرد.
حتی بسیاری که این کتاب را خوانده و پسندیده بودند آن را نسخه ایرانی هری‌پاتر معرفی کرده بودند و آن را به دیگران نیز توصیه کردند. البته نباید در این بین از نقد برخی بابت تصاویر خشونت‌آمیزی که در کتاب وجود دارد گذر کرد. اما وقتی قرار است روایتی تاریخی و کهن از نبرد میان اساطیر بخوانیم طبیعی است با برخی تصاویر خشونت‌آمیز هم روبه‌رو باشیم همان‌طور که در نمونه‌های خارجی فجیع‌تر و دهشتناک‌تر از آن را می‌بینیم.
در مجموع رمان سه‌گانه پارسیان و من اثری است که با نگاه به شاهنامه خلق شده تا بازخوانی و ارجاعی برای بازگشت به این متن ادبی مهم باشد. اثری که نویسنده در آن با تمهیدات داستانی، موقعیتی ممتاز خلق کرده و دست خود را در پرداخت سوژه‌ای بکر باز گذاشته است.

علی سلیمی

روزنامه‌نگار