بحران کتاب‌های تألیفی حوزه کودک و نوجوان خیلی حاد است/ بعید است دولت توان حل مشکلات را داشته باشد

محمد سرشار، مدیر شبکه کودک سازمان صداوسیما در خصوص وضعیت کتاب کودک به جام جم آنلاین گفت: وضعیت کتاب‌های کودک و نوجوان در سال‌های مختلف دچار فرازوفرودهای بسیار زیادی شده است. یعنی آن قله‎هایی که سال‌های دهه شصت در عرصه ادبیات کودک و نوجوان خلق شد متأسفانه در دهه‌های بعد با اون قدرت ادامه پیدا نکرد.

او ادامه داد: در دو سال گذشته، یک بحران جدیدی هم دامن‌گیر این عرصه شده، بحث قیمت کاغذ است. بالا رفتن چند برابری قیمت کاغذ و هزینه‎های چاپ مخصوصاً برای کتب کودک و نوجوان که تمام‌رنگی هستند، باعث شده دسترسی عموم مردم به کتاب کودک به‌شدت کاهش پیدا کند و عدم دسترسی یا عدم توانمندی مردم برای تهیه کتاب در ادامه موجب کاهش تیراژ کتب خواهد شد؛ درنتیجه آثار ارزشمندی که باید برای تولیدشان هزینه‎های بیشتری اختصاص پیدا کند، طبیعتاً برای سرمایه‎گذاری به‌صرفه نیست و کنار گذاشته می‎شود!

سرشار اضافه کرد: گرانی کتاب مشکل بزرگی است؛ این مشکل در مورد کتبی که مربوط به مسائل بومی کشور هستند و نیاز است برای آن‎ها کتاب‌های تألیفی وارد بازار بشود، به‌شدت خودش را نشان می‌دهد. وقتی هزینه‌های تألیف، تصویرگری و چاپ کتاب به‌شدت بالا است، ناشران سعی می‎کنند در این آشفته‌بازار گرانی کتاب، به سمت کتاب‎های ترجمه‌ای بروند که هزینه‌ای بابت حق‌التألیف و نقاشی نیاز ندارند. بنابراین وضعیت کتاب‎های تألیفی مخصوصاً در موضوعات موردنیاز جامعه در سال‎ها اخیر حادتر شده است.

مدیر شبکه کودک در خصوص راهکار حل این معضل گفت: اگر در عرصه بازار کتاب کودک و نوجوان شرایط رونق وجود داشت و در کنارش اهتمام حاکمیت به‌ویژه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای حمایت از ادبیات تألیفی در برابر ادبیات ترجمه‌ای شدت می‎گرفت آن‌وقت می‏شد امیدوار بود که ما شاهد آثار بیشتر و بهتری در این زمینه شاهد باشیم؛ اما متأسفانه الآن وضعیت به این شکل نیست و نویسنده‎ها و ناشرانی که دغدغه‎های مربوط به این موضوعات رادارند، به‌شدت تحت‌فشار هستند.

نویسنده انیمیشن بچرخ تا بچرخیم در پاسخ به این پرسش که آیا تعداد نویسنده‌های کودک و نوجوان کافی است یا خیر توضیح داد: این عرصه ازجمله عرصه‌هایی است که کسب معاش از آن سخت است. یعنی یک نویسنده می‎داند نمی‌تواند معاش خود را از این طریق تأمین کند، بنابراین به این عرصه به‌عنوان یک سرگرمی یا شغل دوم نگاه می‎کند! الآن تعداد نویسنده‌های این عرصه بسیار کم است و آن تعدادی هم که هستند تمام تمرکزشان روی نوشتن نیست و با چنگ و دندان این فضا را حفظ کرده و مشغول مقاومت هستند! اگر این عرصه رونق پیدا کند و دغدغه‎های مالی وجود نداشته باشد قطعاً تمرکز بیشتری روی نویسندگی اتفاق خواهد افتاد.

سرشار همچنین ادامه داد: من بعید می‎دانم دولت بتواند مشکلات موجود را حل کند؛ به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نمی‎توان چندان امیدوار بود که بتواند اشکالات برطرف کند، چراکه کمیت این نهاد در حل‌وفصل بدیهی‌ترین مسائل مربوط به حوزه خود لنگ می‏زند چه برسد به اینکه بخواهد مشکلات کتاب کودک و نوجوان را برطرف بکند. شاید اگر بخش خصوصی دست‌به‌دست هم بدهند و دستگاه‎های تبلیغی کشور مثل صداوسیما هم به کمک آن‎ها بیاید بشود سنگ اول هسته احیای ادبیات کودک و نوجوان را بنا نهاد و بعد آرام‌آرام به فکر رونق آن بود.

مدیر شبکه کودک در ادامه با اشاره به برنامه‎های این شبکه برای ترویج کتاب‌خوانی گفت: در شبکه کودک برنامه‎های متعدد برای ترویج و معرفی کتاب وجود دارد، مثل برنامه شهر قصه که هرروز یک عنوان کتاب را تبدیل به یک پویانمایی کرده و پخش می‌کند یا برنامه من می‌خوانم تو گوش کن که بازهم مربوط به معرفی کتاب است.

او در پاسخ به پرسش پایانی مبنی بر معرفی یک یا چند کتاب حوزه کودک گفت: آثار مربوط به حوزه نوجوان انتشارات کتابستان به‌ویژه مجموعه کتاب‎های داود امیریان و همچنین آثار حوزه کودک و نوجوان انتشارات سوره مهر را برای مصرف این رده سنی توصیه می‎کنم.