از املت کنار خیابان تا آش رشته روی پشت‌بام!

همه چیز اولش خوب بود، تا این که شرایط شغلی علی تغییر کرد. فروش اینترنتی وسایل خانه و گرانی روز‏به‎روز لوازم خانگی، همه چیز را تحت تاثیر قرار داد. همین شد که او با بدهی سنگین از شغلش خارج شد و از محل زندگی‎اش نیشابور، در جست‌وجوی شغل به مشهد رفت. در مشهد هم اقبال علی بلند نبود و شرایط آن‌طوری که خودش می‎خواست پیش نرفت. همین شد که دوباره به محل زندگی‏اش در نیشابور برگشت و از آنجا که تنها کار خرید‏وفروش وسایل خانگی را بلد بود، دوباره مغازه‏ای را اجاره و کار‌ش را شروع کرد، اما همه چیز به خوبی پیش نرفت و او دوباره در کسب و کار شکست خورد.‌
استارت با 50 میلیون بدهی
علی، فروش وسایل خانگی را شروع کرد، او از همان اول می‏دانست با مشکلاتی که در بازار وجود دارد، به احتمال زیاد در این کار موفق نمی‌شود؛ بنابراین بعد از اجاره مغازه فروش لوازم خانگی به فکر یک کسب‏وکار دیگر در کنار کارش می‏افتد. ‌او با کمترین هزینه در کنار خیابان، درست روبه‎روی مغازه لوازم خانگی‎ دو سه تا صندلی چید و بساط چای زغالی را علم ‌کرد.
او می‏گوید:‌ «سیزدهم مهرماه سال 95 بود که من بساط کنار خیابان را شروع کردم.» دو ماه اول شروع کار، علی همزمان، هم به مشتری‎هایش لوازم خانگی می‏فروخت و هم چای زغالی به دست‌شان می‏داد و نیمرو برایشان می‎پخت. بعد از دو ماه کار کردن او با 50 میلیون بدهی، مغازه وسایل خانگی را می‎بندد و تصمیم می‎گیرد چای زغالی و املتش را بفروشد. تصمیمی که البته ابتدای کار برایش آسان نبود. بسیاری از دوستانش مسخره‏اش می‌کردند، اما علی ‌به خودش اطمینان کرد:‌ «این بار با آگاهی انتخاب کرده بودم. می‎دانستم به‌زودی به نتیجه خواهم رسید. برای این کار برنامه داشتم.»
آشپز کارنابلد
شروع کار او هم جالب است. صندلی‎ها، یخچال و سه ماهیتابه‏ای که با آنها کارش را شروع کرد، همه قرضی بودند. تنها خریدی که آشپز داستان ما داشته‌50 هزار تومان ، آن هم یک منقل خوراک پزی است. بدتر از اینها اما این است که او اصلا آشپزی بلد نبود. علی می‎گوید:‌ «من آشپزی بلد نبودم اما غذای خوب و بد را از هم تشخیص می‎دادم و می‏دانستم غذای خوب باید چه مشخصاتی داشته باشد.» سوگندی البته می‎گوید که برای غذای خوب درست کردن، از نکات‌ ریزی که مادرش به او گفته استفاده کرده است. هرچند خودش دستور و روش طبخ خود را دارد و یواش‏یواش طعم و چاشنی را با آزمون و خطا کشف می‎کند. او البته برای رسیدن به دستور طبخش، از مشتری‎هایش هم کمک می‏گیرد:‌ «مشتری‎ها می‎توانند غذاهایم را با طعم و مزه‏ای که دوست دارند، تجربه کنند.» همه طعم‎هایی که مشتری‏ها دوست دارند، اگر خوب باشد، در لیست غذا و دستور طبخ او قرار می‎گیرد. خودش می‏گوید گاهی من هم به عنوان مشتری پشت میز می‎نشینم و سفارش می‎دهم و طعمی را که دوست دارم از آشپز می‏خواهم. به نظر او با این کار یک تیر و دو نشان می‎زند. هم دستپخت و خدمات‏رسانی نیروهایش را چک و هم یک غذای جدید کشف می‎کند.
12 نفر همکار
یک سال بعد، او اولین رستورانش را در پشت‌بام یک خانه راه‏اندازی می‏کند. رستورانی که از نظر سوگندی اولین رستوران پشت‎بامی شهرش نیشابور است. رستورانی در ابعاد 300 متری. علی با همین فرمان جلو می‎رود و حالا 12 نفر هم در رستورانش کار می‎کنند. او همه اینها را مدیون مشتری‎هایش است و می‎گوید:‌ «با اطمینانی که مشتری‎هایم به من داشتند شکست نخوردم و توانستم موفق شوم.» او حالا به جز این که کسب و کارش را توسعه داده است و برای دیگران هم اشتغال‌زایی کرده، فهرست غذاهایش را هم توسعه داده است. حالا در رستوران سوگندی به جز املت و چای زغالی، کشک بادمجان، آش‌رشته، قورمه، آش بلغور و دل و جگر هم پیدا می‎شود. او می‎گوید: ‌«روزانه به طور متوسط 200 نفر مشتری‎ام هستند.» دخل یک روز علی حالا به اندازه تمام دخل شش ماهش است، زمانی که در کنار خیابان کار می‎کرد.

گفتند‌به‌جایی‌نمی‏رسی
درست است که علی کارش را با برنامه‏ریزی شروع و به خاطر همین هم خیلی زود در کارش پیشرفت ‎کرد، اما همه چیز خوب پیش نرفت، در بسیاری از مواقع کسانی که او را می‎شناختند، مسخره‌اش می‏کردند. هر چند این چیزها برایش اهمیتی ندارد و به قول خودش هدف زندگی‏اش را مشخص کرده است.
اولین برخورد نامناسب هم اتفاقا هنگام فروش اولین املت او به وجود می‏آید. اولین املتی که علی برای سه نفر از دوستانش درست کرده و خیلی هم خوشمزه بوده و حتی دوستان او از طعمش تعجب می‏کنند. اما آنها او را تشویق نمی‌کنند و یکی از آنها مسخره‌اش می‎کند.
علی تأکید می‏کند:‌ «به من گفتند که با این جور کار کردن، نمی‌توانی هیچ کاری از پیش ببری. من عصبانی شدم و گفتم که سال بعد همین موقع رستوران خودم را راه می‎اندازم.» وعده‎ای که اتفاقا عملی هم می‎شود. او یک سال بعد، درست در یکم آبان‏ 96، اولین رستورانش را احداث می‎کند.
شبیه یک تجمع
از همان زمانی که کسب و کارش را شروع کرد، تصمیم گرفت روش خاص خودش را در ارائه خدمات به مشتری‎هایش داشته باشد. صداقت اولین انتخاب اوست:‌ «در ابتدای کارم، خیلی اشتباه داشتم. هر چه باشد من آشپزی بلد نبودم و اشتباهاتم خیلی زیاد بود اما طوری برخورد کردم که به مشتری‎هایم برنخورد.» او صداقت و قبول اشتباه را سرلوحه کارش قرار می‎دهد. همین صداقت و روراستی با مشتری است که به کارش آمد و باعث شد تا کارش رونق بگیرد. علی می‏گوید: «صداقتم همیشه باعث شده است تا امروز هیچ کدام از مشتری‎هایم از من صورت‏ حساب نخواهند» چون به او و کارش اطمینان دارند.
سوگندی معتقد است که بزرگترین سرمایه‏اش مشتری‎هایش هستند. مشتری‎هایی که از شروع کار تا حالا که او کسب و کار خود را دارد، با او همراه بوده‏اند. مشتری‎هایی که اتفاقا روزبه‏روز زیاد هم می‎شوند. او می‎گوید:‌ «یک روز صبح زود آمدم و دیدم که مشتری‎هایم صف بسته‎اند تا من برایشان املت درست کنم و جلویشان چای آتشی بگذارم.» 20 نفر در صف و منتظر بودند تا او برایشان آشپزی کند. علی اما برای جوابگویی به این حجم مشتری، تجهیزات کافی نداشت. پنج تا املت سفارش گرفت و با یک منقل باید سفارش‎ها را به دست مشتری‎هایش می‌رساند. همین باعث شد تا او هول شود.
دستپاچگی علی از یک طرف و تجمع مشتری‎ها برایش دردسرساز می‎شود. او می‎گوید:‌ «یک اداره دارایی کنار بساط من وجود داشت. مشتری‎هایم که در پیاده‎رو بودند مأموران پلیس فکر کردند مردم تجمع کرده‎اند.» همین باعث شد که بساطش یک روز جمع شود. این اولین دردسر کسب‏وکارش بود. دردسری که کم‌وبیش به خاطر شکل کارش وجود داشته و او همیشه به فکر حل آنها بوده است. مثلا شرایط مجوز گرفتن و انتخاب مکان مناسب برای ایجاد رستوران از دردسرهایی است که از شروع کسب و کارش، در این دو سال با آن روبه‏رو بوده است.

لیلا شوقی

جامعه