عروسی ،بی عروسی

امسال برای تهران سال مگس پرانی تالارهای عروسی بود، البته نه فقط برای تهران که برای ایران. خیلی از تالاردارها نشسته‌اند و دارند از جیب می‌خورند و خیلی‌های دیگرشان سودای تعطیلی به سر دارند و خیلی‌های دیگر مانده اند سردو راهی که کرکره را بالاخره بکشند پایین یا هرطور شده دوام بیاورند و بمانند. درد مشترک اینها عروسی نکردن مردم است، از شمال شهر تا جنوب، از شرق تا غرب، همین که دیگر ماشین‌های گل زده عروس درخیابان‌ها بوق بوق نمی‌کنند و کارناوال‌های عروسی، محله را روی سرشان نمی‌گذارند.
از آمار تا واقعیت
کم شدن تعداد عروسی‌ها را همه خیلی جدی و پرحرارت لمس می‌کنند، چه بالای شهری ها، چه میانه‌ها و چه جنوب شهری ها. یکی از تالاردارها به ما گفت مشتری‌های عروسی‌اش 85درصد نسبت به سال گذشته کم شده‌اند و این آمار دقیق در عین حال که جای تعجب داشت از کسادی کسب و کار او می‌گفت که در خیابان پاسداران تهران، جایی که هنوز به رفاه شهره است، خیلی‌ها دست از مراسم عروسی شسته و کار را به جایی رسانده‌اند که سهم او از همه مراسم ازدواج این حوالی فقط سه تا شده است، سه تا برای سال97.
در خیابان ولیعصر محدوده پارک ملت نیز وضع چندان فرقی نداشت وقتی با مدیر یکی از تالارهای پذیرایی‌اش حرف زدیم و او گفت در این دو سه سال شیب کاهش عروسی‌ها به‌قدری تند شده که از 10، 15 عروسی در ماه رسیده به دوسه تا آن هم خوشبینانه. صاحب تالاری در بزرگراه افسریه نیز آمارش دقیق بود و گفت عروسی‌هایمان امسال یک‌چهارم سال‌های قبل شده و با زهرخندی اضافه کرد امسال تقریبا هیچ عروس و دامادی گذرشان به تالار او نیفتاده، اما بیشتر که فکر کرد گفت به زور ماهی یکی دوتا. در محله قلعه‌مرغی هم وضع وخیم بود و صاحب یکی از تالارها بدون این‌که تردید کند، گفت امسال یک دانه هم مراسم نداشته‌ایم و در 42 سالی که چراغ این تالار روشن است چنین وضعی سابقه نداشته که بنشینیم و مگس بپرانیم و دیگران را تماشا کنیم.
در میانه‌های خیابان پیروزی اما یک تالاردار ناامید با صدای خسته و کم جان درد دلش باز شد و حرف مراسم عروسی که پیش آمد گفت خانم! مردم دیگر عروسی نمی‌کنند که بیایند سراغ ما و اگر بکنند هم آن‌قدر از سر و ته خرج و مخارج می‌زنند و فهرست مهمان‌ها را خلاصه می‌کنند و می‌رسانند به 30، 40 نفر که پول آب و برق و حقوق کارگران‌مان هم درنمی‌آید چه برسد به سود.
خسرو ابراهیمی‌نیا، رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی همین چند روز پیش گفته بود هم صنفی‌هایش در این اوضاع اصلا دنبال سود نیستند و همین که هزینه‌های روزانه و حقوق پرسنلشان را تامین کنند راضی‌اند.
کاهش مراسم ازدواج البته تمام و کمال به معنی کاهش ازدواج نیست چون ممکن است جماعتی ازدواج کنند ولی به‌خاطر مضیقه‌های مالی، عطای مراسم را به لقایش ببخشند و بی سر و صدا به خانه بخت بروند. اما حتی با وجود این عینک خوشبینی بازهم ازدواج‌های امسال کم شده و این کاهش در آمارهای سازمان ثبت‌احوال مشهود است.
با این‌که تابستان امسال رئیس سازمان ثبت اسناد کشور آمار ازدواج‌های سه ماه اول سال 97 را 160 هزار و 592 مورد اعلام کرده و گفته بود ازدواج‌های امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 2درصد بیشتر شده اما اکنون سازمان ثبت احوال کشور از شش ماه نخست سال97 طوری آمار می‌دهد که گویاست ما ایرانی‌ها چند هزارتایی کمتر از شش ماه اول سال 96 ازدواج کرده ایم. ثبت احوال می‌گوید از ابتدای فروردین تا پایان شهریور امسال 323 هزار و 537 ازدواج درکشور ثبت شده درحالی که سال قبل در همین بازه زمانی 359 هزار و 615 ازدواج رخ داده است.
این کاهش چند هزارتایی وقتی با بحران‌های مالی این روزها جمع شود و ضربدر آینده نامعلوم‌‌مان شود طبیعی است که بازار تالاردارها کساد می‌شود و دیدن ماشین گل زده عروس که شادمانه دست را روی بوق گذاشته و ریتم گرفته از صحنه‌های بدیع می‌شود.

هراس از مسؤولیت‌های مالی ازدواج

دکتر جعفر بای
آسیب‌شناس اجتماعی
ازدواج به عنوان یک قرارداد اجتماعی، زوجین را مکلف به انجام تعهداتی می‌کند. اما گاهی شرایط اجتماعی و مطالبات جدیدی که در بحث مدیریت زندگی مشترک بر زوجین تحمیل می‌شود، شرایط انجام این تعهدات را
با دشواری همراه می‌کند. ولی آنچه بیش از همه باعث دشواری انجام تعهدات در زندگی مشترک برای زوجین شده، تغییر سبک زندگی و دگرگونی همه‌جانبه‌ای است که در زندگی شهرنشینی ایجاد شده است. از سوی دیگر، تبدیل روش زندگی خانواده گسترده به خانواده هسته‌ای در جامعه ما موجب جدا شدن خانواده‌ها از یکدیگر شده و مدل زندگی منفک‌شده‌ای را برای آنها به ارمغان آورده است. در سبک زندگی جدید، جوانان ناچارند از همان ابتدای ازدواج بدون هیچ مقدمه و تمرینی، مدیریت یک خانواده را بر عهده بگیرند و موظف باشند همه لوازم یک زندگی مشترک را فراهم کنند. این در حالی است که در خانواده گسترده و سنتی، فرصت تمرین و آزمون و خطا برای جوانان وجود داشت و والدین در ابتدای زندگی، بیشتر کنار جوانان بودند و در صورت کاستی‌ها می‌توانستند حمایت و پشتیبانی بیشتری از آنها انجام دهند. اما در سبک خانواده هسته‌ای و کوچک، از همه جهات حمایت‌های والدین ابتدای زندگی از جوانان کمتر شده و مشکلات فراوانی را برای زوج‌های جوان به همراه داشته است. اما آنچه امروزه بیش از همه جوانان را از ازدواج کردن به وحشت می‌اندازد
نظام تربیتی نادرست خانواده‌ها پیش از انجام ازدواج است. نظامی که منجر به وابستگی مطلق جوانان به والدین خود شده و سبب شده آنان هیچ‌گاه قبل از این که خانواده تشکیل دهند، تجربه مدیریت زندگی را در کنار والدین خود نداشته باشند. از طرفی به علت رواج فرزندسالاری میان خانواده‌ها، والدین خود را مکلف به تهیه همه امکانات زندگی فرزندان می‌دانند که این موضوع باعث نوعی تنبلی، سستی و سربار بودن برای جوانان شده است، چراکه آنها پیش از ازدواج، هیچ تعهد و مسؤولیتی برای رسیدگی به امور خانواده احساس نمی‌کنند ، بنابراین پیش از ازدواج، فرصتی برای پذیرش مسؤولیت‌های زندگی را نداشته‌اند و این موضوع باعث نوعی هراس از قبول مسؤولیت‌های جدید در جوانان و کاهش تمایل آنها به انجام ازدواج شده است.
در این میان، اوضاع اقتصادی کنونی و تنگنای معیشت که بخش‌های زیادی از جامعه ما را گرفتار خود کرده است، مزید بر علت‌ شده است که پذیرش مسؤولیت‌های جدید برای جوانان دشوارتر شود و میل آنها نسبت به تشکیل خانواده، کمتر از قبل شود که همین موضوع را می‌توان به عنوان علت اصلی کاهش آمار ازدواج در سال جاری نسبت به سال گذشته معرفی کرد. از سوی دیگر، افزایش مشکلات و گرفتاری‌های اقتصادی باعث شده است جوانان نتوانند به تعهداتی که ابتدای زندگی به طرف مقابل داده، پایبند باشند و همچنین چون آنها ناچارند برای گذران معیشت، زمان بیشتری را در بیرون از منزل کار کنند، ارتباط آنها با همسرشان نیز کمتر شده است. این مسائل همگی به بروز مشکلات خانوادگی در میان زوج‌های جوان دامن می‌زند و چون بسیاری از آنها آستانه تحمل پایینی دارند و از روحیه و اراده قوی برای مواجهه با مشکلات نیز برخوردار نیستند، در این شرایط، طلاق را به عنوان اولین و راحت‌ترین راه برای فرار از مشکلات پیش پای خود می‌بینند که این موضوع نیز باعث رشد آمار طلاق در سال‌های اخیر در جامعه ما شده است.

ختم به جای عروسی

چه کسی فکر می‌کرد سیاهی عزا جای سپیدی عروسی را بگیرد و غم، جای شادی بنشیند. در صنف تالاردارها اما این اتفاق افتاده و نان اغلب اهالی این صنف از عزا درمی آید نه عروسی. یکی از تالاردارهای تهران به ما گفت اگر مراسم ختم و عزا نبود، مدت‌ها قبل تعطیل می‌کردیم و یکی دیگر گفت تعداد ختم‌هایی که برگزار می‌کند حداقل20 برابر عروسی هاست. در جنوب شهر در محله
قلعه مرغی اما چشم خیلی از صاحبان تالارهای پذیرایی به اتوبوس داغدیده‌ها و سیاه‌پوشانی است که از بهشت زهرا جایی برای رفع گرسنگی را جست‌وجو می‌کنند، رقابت برای تدارکات عزا واقعا جدی است. مدیر یکی از تالارها که برگزاری آخرین جشن‌های عروسی را لابه‌لای خاطراتش جست‌وجو می‌کند دل پری از تالار همسایه دارد که گویی با بهشت زهرایی‌ها توافقی کرده که اگر صاحب عزایی سراغ تالاری خوب برای ناهار را گرفت، نشانی تالار او را بدهند. پیرمرد که رگ گردنش برجسته شده و صدایش خش برداشته، می‌گوید هرچه قدر تالار بغلی مشتری دارد ما چند برابرش سماق می‌مکیم.

مریم خباز

جامعه