دور از شأن مجلس

توجه به این فراز از بیانات رهبری که شرح حدیثی از پیامبر اکرم(ص) است وظایف سنگین مسؤولان را گوشزد می‌کند که باید در رفتار و کردار خود در قبال مردم به گونه‌ای رفتار کنند تا در محضر رب‌العالمین بتوانند پاسخگو باشند.
این توصیه‌ها با برخی برخوردهای مسؤولان با مردم چندان همخوانی ندارد و در همین چارچوب می‌توان رفتار محمدباسط درازهی، نماینده سراوان در مجلس را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. یکی دو روز است که انتشار فیلمی کوتاه از درگیری این نماینده مجلس با نگهبان ورودی یکی از ادارات گمرک در فضای مجازی واکنش‌های زیادی را در پی داشته است. برای هر بیننده‌ای این سوال به ذهن می‌رسد که چرا در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و نهضتی که در آن مردم، اصل هستند و مسؤولان خادم مردمند، یکی از نمایندگان مردم بدون توجه به وظایف و تکالیفی که دارد اینچنین در برابر یک مامور، حرمت کلام را نگه نمی‌دارد و به او اهانت می‌کند.
به دنبال چنین اتفاقی، واکنش طبیعی از سوی جامعه این است که انتظار دارند بلافاصله بعد از انتشار این فیلم و بازخوردهای آن نماینده مذکور متوجه رفتار خود شود و برای جبران مافات زبان به عذرخواهی بگشاید، اما بخش عجیب ماجرا این است که وی بی‌توجه به این تبعات با حضور در فضای مجازی و رسانه‌ای به توجیه رفتارش پرداخته و در گفت‌وگو با رسانه‌ها، کارمند گمرک را به‌عنوان مقصر معرفی کرده و از تصمیمش برای پیگیری طرح استیضاح وزیر اقتصاد در این باره می‌گوید. درازهی در این باره می‌گوید حدود 45 دقیقه جلوی در معطل شده و دو کارمندی که در آنجا حضور داشتند به او توهین کرده‌اند، اما افرادی که مبادرت به فیلمبرداری کرده‌اند با تدوین فیلم و صداگذاری، قسمت‌هایی را که به او توهین شده قطع کرده‌اند.
البته فیلمی که در فضای مجازی منتشر شده، گرچه فیلم کوتاهی است و احتمالا بخش کوچکی از اتفاقاتی است که رخ داده، اما بحث صداگذاری، کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد. هرچند حتی در صورتی که فیلم پخش شده در فضای مجازی، مقدمه و موخره‌ای هم داشته باشد اما باز هم چنین ادبیات توهین‌آمیزی از سوی یک نماینده پذیرفته نیست با این حال درازهی متعاقبا با انتشار یک فایل تصویری از خود در فضای مجازی پای مسائل طایفه‌ای و مذهبی را به میان کشید و گفت «به قوم بلوچ، مذهب اهل سنت و مسؤولان کشور و نمایندگان مجلس توهین و اهانت شده» و فیلم منتشر شده «با استفاده از ترفندهای کامپیوتری، تحریف، برش و همگام‌سازی کلمات» تهیه و منتشر شده است.
تلاش برای قومیتی و مذهبی کردن این ماجرا در حالی است که یکی از کارکنان اداره گمرک که فیلم منتشر شده مربوط به آنجاست در گفت‌وگو با فارس می‌گوید: کارمندی که در فیلم اجازه ورود به نماینده مجلس را نمی‌دهد از شهروندان اهل تسنن ترکمن صحرا در استان گلستان است و ادعای نماینده مذکور مبنی بر توهین به اهل تسنن از سوی این کارمند و قومیتی جلوه دادن این بحث و درگیری نمی‌تواند واقعیت داشته باشد.
واکنش مجلس
متاسفانه این واکنش‌ها حامل این واقعیت تلخ است که این نماینده همچنان از موضع بالا سخن می‌گوید و اساسا هیچ ندامتی بابت توهین در کلام و رفتارش دیده نمی‌شود و حتی فراتر از آن زبان به تهدید عوامل گمرک گشوده و عنوان می‌کند که موضوع از مجرای قضایی برای برخورد با خاطیان در دست بررسی است.
به نظر می‌رسد این مجلس است که در چنین مواردی باید ورود کرده و بر رفتار نمایندگان نظارت بیشتری داشته باشد، اما با وجود این خبرهایی که دیروز از مجلس منتشر شد چندان امیدوارکننده نبود. چون آن‌طور که برخی نمایندگان گفته‌اند این اتفاقات کلیدخوردن طرح استیضاح وزیر اقتصاد در حمایت از نماینده سراوان را در پی داشته است. علی کرد، نماینده مردم خاش ضمن بیان این موضوع عنوان کرد، نمایندگان علاوه بر استیضاح وزیر اقتصاد،‌ عزل رئیس گمرک و رئیس حراست گمرک را دنبال خواهند کرد.
همچنین نمایندگان مجلس دیروز در جلسه‌ای غیرعلنی با حضور فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد و دارایی مساله برخورد با نماینده سراوان در گمرک را بررسی کردند.
آن‌طور که خبرگزاری ایسنا اعلام کرده وزیر اقتصاد هم با صدور دستور بررسی ویژه در ارتباط با موضوع فیلم منتشر شده گفته در صورت محرز شدن تخلف از سوی یکی از کارکنان گمرک، بر اساس رویه حاکم بر وزارتخانه در دوره مدیریت وی که اصل بر احترام و رعایت شؤونات تعامل محترمانه و کریمانه با همه ارباب رجوع‌ها اعم از مردم، مقامات و مدیران به ویژه نمایندگان مردم در مجلس است، قطعا عذرخواهی خواهیم کرد.
استیضاح وزیر، جدی نیست
البته نمایندگانی که با جام‌جم گفت‌وگو داشتند طرح استیضاح را چندان جدی نمی‌دانند. محمدعلی پورمختار، نماینده کبودرآهنگ، استیضاح وزیر اقتصاد را بعید می‌داند و علیرضا سلیمی، نماینده محلات هم با بیان این‌که به خاطر هر مساله‌ای وزیر را استیضاح نمی‌کنند، به جام‌جم می‌گوید: هنوز بعضی از ابعاد مساله برای ما کشف نشده است و ابتدا باید کاملا روشن شود که ماوقع چه بوده است؛ بنابراین باید از قضاوت‌های احساسی پرهیز کرد.
اگرچه همان‌طور که نمایندگان در گفت‌وگو با جام‌جم مطرح کرده‌اند، طرح استیضاح وزیر اقتصاد جدی نیست، اما انتشار همین اخبار بر حساسیت‌ها در جامعه نسبت به عملکرد مجلس در چنین مواردی می‌افزاید.
البته هیات نظارت بر رفتار نمایندگان هم قرار است این مساله را بررسی کند و محمدجواد جمالی، سخنگوی این هیات تاکید کرده است سخنان به کار گرفته شده از سوی نماینده سراوان قابل تایید نیست و نمایندگان باید صبر بیشتری داشته باشند.
حال باید امیدوار بود تا حداقل از هیات نظارت بر رفتار نمایندگان، خبرهای بهتری به گوش برسد و از حساسیت‌های جامعه نسبت به برخی رفتارهای مسؤولان بکاهد.

آیین‌نامه برخورد با رفتار خلاف ‌شأن نمایندگان
براساس مفاد قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان، هیات نظارت برابر با ماده 2 این قانون صلاحیت رسیدگی به چند مورد را دارد که یکی از آنها «گزارش‌های مربوط به رفتار خلاف شؤون نمایندگی» است.
همچنین در تبصره 1 ماده 2 این قانون آمده است که منظور از موارد خلاف شؤون نمایندگی، رفتار خلاف عرف مسلم نمایندگی است به نحوی که نوعا نمایندگان آن را خلاف شأن بدانند.
در ماده6 این قانون نیز آمده که هیأت با توجه به اهمیت تخلفات و شرایط و موقعیت ارتکاب آنها نسبت به اعمال یک یا چند مجازات ذیل که طبق ماده (6) قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی قابل اجراست، تصمیم می‌گیرد:
الف ـ تذکر شفاهی بدون درج در پرونده / ب ـ تذکر کتبی با درج در پرونده/ پ ـ اخذ تعهد کتبی مبنی بر عدم تکرار تخلف/ ت ـ کسر حقوق از یک ماه تا یک سال به میزان یک دوم/ ث ـ محرومیت از عضویت در مجامع، شوراها یا کمیته‌های تحقیق و تفحص/ ج ـ محرومیت از نامزدی برای عضویت در هیأت رئیسه مجلس و هیأت رئیسه کمیسیون‌ها/ چ ـ اعلام یک یا چند تخلف نماینده در جلسه غیرعلنی توسط رئیس مجلس/ ح ـ اعلام یک یا چند تخلف نماینده در جلسه علنی توسط رئیس مجلس.

فتاح غلامی

سیاسی