چرا اصلاح‌طلبان، اعتدالی‌های کابینه را به تند روی متهم می‌کنند؟

دعوای ائتلافی

اظهارات اخیر محمود واعظی، عضو حزب اعتدال و توسعه و رئیس دفتر رئیس‌جمهور با واکنش‌های فراوانی از سوی اصلاح‌طلبان روبه‌رو شده است و چهره‌های مختلف اصلاح‌طلب در روزهای گذشته، واعظی و حزب اعتدال و توسعه را مورد انتقاد قرار داده‌اند. ماجرای اختلافات اخیر میان طیف حاکم در دولت (حزب اعتدال و توسعه) با اصلاح‌طلبان از آنجا شروع شد که سعید حجاریان در مصاحبه‌ای با بیان این‌که اصلاح‌طلبان با روحانی ائتلاف داشتند از این‌که رئیس‌جمهور به وعده‌های خود عمل نکرده انتقاد کرد. به دنبال این اظهار نظر، محمود واعظی که این روزها هم نقش سخنگوی دولت را ایفا و هم تلاش می‌کند جایگاه حزب اعتدال و توسعه را با موضعگیری‌هایش ارتقا دهد گفته بود این‌که ما در سال 96 با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به‌عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم، به هیچ‌وجه این‌چنین نبوده است. وی همچنین گفته بود دولت با اصلاح‌طلبان تندرو رابطه خوبی ندارد. این اظهارات واعظی البته آغاز اختلافات نبود، چراکه تقریبا از همان ابتدای دولت دوازدهم، اصلاح‌طلبان انتقادات زیادی از روحانی به دلیل کم‌توجهی به جریان اصلاحات و محدود کردن خود به حزب اعتدال و توسعه کرده‌اند و بروز و ظهور این انتقادها را می‌توان در رسانه‌های اصلاح‌طلب به روشنی دید، از جمله روزنامه اعتماد که چند روز قبل با درج تصویری از رئیس‌جمهور به همراه نوبخت و واعظی، این تیتر بزرگ را برای صفحه یک خود انتخاب کرد؛ تنهایی بی‌هیاهوی رئیس‌جمهور. همچنین چهره‌های فراوانی از جریان اصلاح‌طلب در روزهای اخیر در فضای مجازی و مصاحبه‌های گوناگون، انتقادات خود را نسبت به انحصارگرایی حزب اعتدال و توسعه و کم‌توجهی روحانی به جریان اصلاح‌طلب مطرح کرده‌اند. البته واعظی با بیان این‌که از صحبت‌هایش سوءبرداشت شده تلاش کرد از واکنش‌ها بکاهد. او با بیان این‌که هرکسی برداشت خاص خود را از واژه ائتلاف دارد، گفت: حزب اعتدال و توسعه تنها حزبی بود که در سال 92 زمانی که همه می‌گفتند چرا حمایت می‌کنید بیانیه داد و ایستاد، اما ما نیز نمی‌گوییم که با روحانی ائتلاف کرده بودیم. با این وجود، چهره‌های اصلاح‌طلب همچنان با انتقاد از مواضع واعظی و زیر سوال بردن وزن حزب اعتدال و توسعه در معادلات سیاسی کشور تاکید دارند روندی که در انتخابات میان حزب اصلاح‌طلبان و روحانی پیگیری شد، مصداق ائتلاف است. جام‌جم در گفت‌وگو با برخی چهره‌های اصلاح‌طلب و اعضای حزب اعتدال و توسعه به بررسی مواضع مطرح شده از سوی دو طرف در هفته‌های اخیر پرداخته است:

کد خبر: ۱۱۸۴۰۷۴

انحصار دولت به یک طیف خاص، ادعای درستی نیست

سیدعلی آقازاده/ عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
ما جزو حزب اعتدال و توسعه هستیم، بنابراین هر نوع تندروی را چه در جریان اصولگرا و چه در جریان اصلاح‌طلب مردود می‌دانیم. همیشه طرفدار اعتدال و اعتدال‌گرایی بوده و هستیم، چرا که تصور می‌کنیم این تفکر می‌تواند در شرایط فعلی، کشور را به سمت آرامش و سازندگی و توسعه سوق دهد. با توجه به تجربیات چهار دهه گذشته، تندروی از هر گرایشی نمی‌تواند راهکار مناسبی باشد.
تعامل گروه‌ها و حل اختلاف‌نظرها فقط با روش اعتدال‌گرایی می‌تواند حل شود، همان‌طور که بارها گفته‌ایم در انتخابات هم تمام کسانی که به جریان پیروز کمک کردند با یک منش اعتدالی بودند.
ضمن این‌که هر دولتی همیشه و در همه حال نیازمند انتقاداتی است، اما در کنار انتقاد باید زحمات افراد نیز در نظر گرفته شود. نکته دیگر این است که برخلاف اظهار نظر برخی مبنی بر این‌که دولت به طیف محدودی از اصلاح‌طلبان منحصر شده است، اصلاح‌طلبان بخش زیادی از بدنه دولت را در اختیار دارند؛ از جمله در انتصاب‌های وزارت کشور، اصلاح‌طلبان شناسنامه‌دار، اکثریت را در اختیار دارند.

انتظار دریافت سهم بیشتر از دولت از مصادیق تندروی است

مسعود شفیعی / عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
یکی از مصادیق مهم مورد نظر آقای واعظی در‌باره اصلاح‌طلبان‌تندرو، گروه‌هایی هستند که حضورشان در دوره‌های گذشته در عرصه سیاسی هزینه سنگینی بر نظام وارد کرد و در دوره اصلاحات هم بحث عبور از خاتمی را مطرح می‌کردند. بعضا افراد و گروه‌هایی هستند که با اغراض و مقاصد مختلف تندروی می‌کنند.
در عین حال نمی‌توان تمام منتقدان دولت را جزو تندروها دانست، چرا که دولت خود را نسبت به انتقادات مسؤول می‌داند، بنابراین قصد نداریم منتقدان را از بیان دیدگاه‌هایشان منع کنیم.
در ضمن نباید نادیده بگیریم برخی از آنهایی که به عنوان مخالفت علیه دولت به میدان آمده‌اند، اغراض و انتظاراتی از دولت دارند که با رویکردهای اساسی دولت مغایر است، زیرا دولت از ابتدا خود را متعلق به جریان اعتدالی دانسته و کابینه فراجناحی است که از افراد مختلف که مشی اعتدالی دارند، شکل گرفته است.
ممکن است در حوزه‌هایی به لحاظ عملکردی انتقاداتی به دولت وارد شود، اما در مجموع نمی‌توان همه منتقدان را جزو اصلاح‌طلبان تندرو به شمار آورد.

یکی از علائم و نشانه‌های تندروها این است که تمامیت‌خواه بوده و به هیچ وجه به حد خودشان قائل نیستند، این افراد و جریان‌ها وقتی به تمام خواسته‌های خود نمی‌رسند در عرصه رسانه‌ای و غیره اقدام به مخالفت می‌کنند. یکی دیگر از نشانه‌های تندروها افرادی هستند که برای گرفتن سهم بیشتر از دولت وارد عرصه انتقادی می‌شوند.

تندروها، به دنبال انشقاق هستند

مسعود الماسی/ عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه
طرف همکاری و تشریک مساعی ما در حزب اعتدال و توسعه، میانه‌روهای اصولگرا و اصلاح‌طلب هستند. محک آن کسانی هستند که طیف آقایان هاشمی و خاتمی را قبول دارند. اما در این میان طرفداران آقای هاشمی که از وی عبور کرده و همچنین طرفداران آقای خاتمی که از وی عبور کردند، جزو اصولگرایان و اصلاح‌طلبان تندرو محسوب می‌شوند.
نکته دیگر این است که حزب اعتدال و توسعه جریان سومی است که معتقد است دیدگاه اعتدالی راهکار حل مشکلات است، اعتدال و توسعه در جریان انتخابات نیز ائتلافی با اصلاح طلبان تندرو نداشته و صرفا براساس منافع ملی تصمیم‌گیری کرده بود.
اما متاسفانه این روزها در کشورمان جریان یا افرادی وجود دارند که علاقه‌ای به اشتراک منافع میان اصولگرایان و اصلاح‌طلبان معتدل با حزب اعتدال و توسعه ندارند و به این ترتیب هر روز بهانه‌هایی از جمله اختلاف میان اعضای دفتر رئیس‌جمهور یا یکدست نبودن دولت و... را مطرح می‌کنند. این افراد در جهت ایجاد انشقاق تلاش می‌کنند و به این ترتیب می‌توان آنها را جزو تندروها محسوب کرد.
در عین حال نمی‌توان هر منتقدی را جزو اصلاح‌طلبان تندرو به حساب آورد و در نتیجه دولت نیز به نظر منتقدان احترام می‌گذارد.

اظهارات واعظی با هدف ایجاد اختلاف مطرح شد

احمد حکیمی‌پور/ دبیرکل حزب اراده ملت
بحثی که از سوی آقای واعظی درباره ائتلاف نکردن با اصلاح‌طلبان تندرو یا رادیکال مطرح شده، فرافکنی و طرح آن با هدف ایجاد اختلاف در میان جریان‌های اصلاح‌طلب بوده است، چون اساسا اصلاح‌طلبی ضد تندروی است و ماهیت آن مقابله با هرگونه افراط است که در فضای سیاسی وجود دارد.
اصلاح‌طلبی معتقد به مشی میانه‌روی و در ذاتش حرکت تدریجی و اقدام در چارچوب حقوقی کشور است. بر همین اساس هر کسی که با ادعای اصلاح‌طلبی قصد تندروی داشت از دایره اصلاح‌طلبان بیرون است و نباید او را اصلاح‌طلب دانست.
به هر صورت در شرایط کنونی در فضای سیاسی امروز جامعه ایران این ذهنیت درباره جریان اعتدال یا وابستگان به حزب اعتدال و توسعه وجود دارد که دولت را تحت اختیار خود گرفته‌اند.
کناره‌گیری بعضی از وزرا از همکاری با دولت نیز باعث افزایش نقدها به جریان اعتدال و توسعه شده و طبعا شبهات درباره عملکرد اعتدالی‌های دولت تقویت شده است.

حمایت اصلاح‌طلبان نبود، شرایط این‌گونه نبود

داریوش قنبری/ عضو شورای مرکزی حزب مردم سالاری
این‌که گفته می‌شود آقای روحانی یا دولت وی با هیچ جریان سیاسی ائتلاف نکرده درست است؛ نه در انتخابات 92 و نه در انتخابات 96 ائتلافی صورت نگرفت؛ اما با این وصف نمی‌توان منکر شد حمایت اصلاح‌طلبان از آقای روحانی در پیروزی وی در هر دو انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته نقش غیر قابل انکاری داشته است. جریان اصلاحات به خاطر حفظ کیان کشور و نجات ایران از بحران‌های پیش رو و حفظ منافع ملت ایران به حمایت از آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری پرداخت و با تمام قوا به میدان آمد و همین پشتیبانی باعث پیروزی آقای روحانی شد. کسانی که الفبای سیاست را می‌دانند حتی در یک تحلیل ساده هم می‌توانند این واقعیت را تشخیص دهند که اگر حمایت اصلاح‌طلبان نبود، روند ماجرا به این شکل رقم نمی‌خورد. در شرایط کنونی به مصلحت نیست جریان دولتی‌ها این موضوعات را مطرح کنند و تلاش همه حامیان آقای روحانی باید حفظ هویت و انسجام درونی باشد. بنابراین پرداختن به این مباحث از سوی آقای واعظی جز اینکه میان حامیان رئیس‌جمهور ایجاد دو دستگی کند سود دیگری نخواهد داشت.
به هر صورت جریان اعتدالی و حزب اعتدال و توسعه در دولت نقش پررنگی دارد و اعضای این حزب مناصب کلیدی را در دولت به عهده دارند. با این حال خود آنها هم می‌دانند که جایگاهشان چه بوده و به آن معنی، وزنی نداشتند که برای آقای روحانی کسب رای کنند. این‌گونه به نظر می‌رسد آقای روحانی به جای حمایت از همه حامیانش، به یک طیف توجه بیشتری معطوف کرده است. با این حال باید توجه داشت قصد اصلاح‌طلبان از حمایت از آقای روحانی هم کسب مناصب بیشتر در دولت نبوده است.

آنچه در انتخابات انجام شد، ائتلاف بود

محمد هاشمی / فعال سیاسی
کاری که برای حمایت از آقای روحانی در انتخابات دو دوره ریاست‌جمهوری از سوی جریان‌ها و گروه‌های سیاسی انجام شده حتما ائتلاف نام دارد. حال ممکن است هر کسی در حوزه مفاهیم، تعاریف خاص خود را درباره این موضوع داشته باشد و نام دیگری را بر این نوع همکاری انتخاباتی بگذارد. اما واقعیت قضیه آن است که این کار را در عرف سیاسی ائتلاف می‌گویند. نمونه‌هایی از این نوع همکاری‌های انتخاباتی را در گذشته‌ داشتیم. مثلا بعد از پیروزی انقلاب، حزب جمهوری اسلامی تشکیل شد و برای حضور موثر در انتخابات مجلس اول، مجموعه‌ای شامل حزب جمهوری اسلامی و حامیان آن شکل گرفت و فعالیت‌های انتخاباتی این مجموعه باعث شد در اولین دوره مجلس شورای اسلامی، حزب جمهوری کرسی‌های زیادی را به خود اختصاص دهد. در انتخابات بعدی نیز ما شاهد شکل‌گیری چنین ائتلاف‌هایی بودیم.
بنابراین هر کسی می‌تواند این نوع همکاری را به هر نام و اسمی بخواند اما واقعیت آن است که به این نوع همکاری‌های انتخاباتی ائتلاف می‌گویند. در حال حاضر شواهد حاکی است بعضی از اعضای حزب اعتدال و توسعه یا اعتدالگرایان از مناصب کلیدی در دولت برخوردار هستند. همچنین با استعفای برخی وزیران، جایگزینان آنها نیز از نزدیکان آقای نوبخت انتخاب شدند. به هر صورت بحثی که مبنی بر قبضه کردن دولت از سوی حزب اعتدال وتوسعه مطرح می‌شود، ناشی از وجود این نوع شواهد است.