حل معادله پیچیده تعیین قیمت خودرو

به گزارش جام جم آنلاین ، تعیین قیمت خودرو در شرایطی که این صنعت در سال جاری با افزایش حیرت‌انگیز و جهش‌واری روبرو شد ، بسیار مهم تلقی می‌شود. گرانی انواع خودرو در ایران ادامه دارد و در این میان سودجویی‌های متعددی نیز به وجود می‌آید. برای مشتری بازار انواع خودروی داخلی و مونتاژ شده مهم‌ترین مسئله این است که قیمت یک خودرو چگونه تعیین می‌شود و چه روندی را پشت سر می‌گذارد و آیا با این روند به‌صرفه است که او خودرویی را بخرد یا خیر؟ و اگر بخرد قیمت خودروی وی چه فرآیندی را پشت سر گذاشته است؟ اگر از کارخانه خودروی خود را مستقیم گرفته ، قیمت این خودرو چقدر باقیمت بازار فاصله دارد و بالعکس.

بدیهی‎ترین مسئله در رابطه باقیمت خودرو این است که اصولاً قیمت بازار باقیمت قیمت نمایندگی فاصله قابل‌توجهی دارد. در برخی از موارد قیمت کارخانه با نمایندگی 75 درصد تفاوت دارد. درواقع آنچه باعث رقم خوردن چنین تفاوت‎هایی بین قیمت کارخانه و بازار می‌شود به کاهش عرضه و فروش خودروی کارتکسی توسط شرکت‌های خودروسازان مربوط می‎شود البته یک خودروی کارتکسی ممکن است ۲۰ دست جابه‌جا شود تا بالاخره سند زده شود و همین اتفاق منجر به افزایش قیمت می‌شود.

نکته بسیار مهم به همان میزان تولید خودرو برمی‎گردد. یکی از عمده‌ترین و اصلاً تأثیرگذارترین اتفاق در افزایش قیمت خودرو به کاهش تولید از سوی کارخانه‌ها ارتباط دارد. هرچقدر تولید کمتر شود به همان میزان قیمت افزایش یابد، روندی که در سال جاری مشاهده کردیم. برخی از خودروسازان میزان تولیدات خود را کاهش دادند. در شش‌ماهه نخست سال ، خودروسازان کاهش 18 درصدی تولید را نسبت به سال گذشته تجربه کردند. درواقع تحریم‌ها و قیمت ارزبر روی تولید تأثیر مستقیم گذاشته بود.

آن‌طور که آمار وزارت صنعت نشان می‌دهد، ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو به‌عنوان سه خودروساز اصلی کشور، درمجموع ۴۸۱ هزار و ۹۶۷ دستگاه انواع محصولات سواری را طی شش ماه ابتدایی امسال تولید کرده‌اند. دراین‌بین، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۲۴۷ هزار و ۱۶ دستگاه انواع خودروی سواری، کاهش تیراژی ۲. ۲۳ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است. سایپا نیز که ۱۴۹ هزار و ۳۴۲ دستگاه انواع محصولات سواری را در شش ماه نخست امسال به تولید رسانده، کاهشی 6.1 درصدی را به خود می‌بیند. همچنین از پارس‌خودرو نیز خبر می‌رسد این شرکت با تولید ۸۵ هزار و ۶۰۹ دستگاه انواع خودرو‌های سواری تا پایان شهریور امسال، 18.2 درصد کاهش تولید را نسبت به شش ماه ابتدایی سال گذشته تجربه کرده است.

با توجه به توفان سهمگینی که در سال جاری در بازار خودرو به وجود آمد سلسله اتفاقاتی به صورت زنجیروار بر روی قیمت خودرو تاثیر گذاشت. با اعمال تحریم‌ها علیه ایران و افزایش بی‎سابقه قیمت ارز در ایران، مواد اولیه و ابزار و قطعات خودرو نیز افزایش یافت که این موضوع بر روی مسئله تولید خودرو نقش خیره کننده‌ای داشت.

هم اکنون سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان و ستاد تنظیم بازار مسئول تعیین قیمت خودرو هستند. قرار است نرخ کارخانه‌ای خودروها به فاصله ۵ درصد کمتر از حاشیه بازار تعیین شود تا به این واسطه، ضمن حذف دلالی و واسطه‌گری، نقدینگی در صنعت خودرو نیز افزایش یابد. خودروسازان در انتظار تعیین قیمت محصولات خود مطابق با ریز هزینه‌ها و متناسب با افزایش قیمت‌های اخیر در نهاده‌های تولید هستند. در این میان اعتراضاتی هم رخ داده که به جایی نرسیده است. این اعتراضات از سوی خودروسازان است و به تعیین قیمت خودرو اعتراض دارند و آن را در شرایط کنونی منطقی نمی‎دانند.

با توجه به شرایطی که وجود دارد به نظر می‌رسد کاهش اجباری محصولات باعث می‌شود تا این خودروسازان به منظور ایجاد مانع در برابر کاهش 5 درصدی و ابلاغ شده به آنها دست به کاهش تولید بزنند. کاهش نیز همیشه به دنبال خود افزایش قیمت را به دنبال داشته است. بدیهی به نظر می‌رسد که خودروسازان از مسئله کاهش به عنوان نخستین حربه استفاده می‎کنند. اما زمانی که مسئله کاهش 5 درصدی اعلام شد مشخص بود که پشت سر آن سلسله تصمیمات و پیش‌بینی‌های وجود داشته باشد. یکی از این پیش‌بینی‌ها این است که با خودروسازانی که عمدا به کاهش تولید روی می‌آورند برخورد لازم و قانونی صورت بگیرد. این برخورد البته هنوز به شکل برنامه‌ای مدون و اصولی نیست و در واقع پیش‌نویسی برای آن وجود ندارد. آنچه واضح به نظر می‌رسد این است که خودروسازان به سختی به افزایش تولید و کاهش قیمت تن می‎دهند. مسئله کاهش تولید همیشه اثری شدید بر روی بازار خودرو گذاشته است و جهش‌های قیمتی را رقم می‌زند.

از سویی دیگر برخی از خودروسازان اعتقاد دارند اگر در رابطه با قیمت‎گذاری اصلاحاتی صورت بپذیرد آنگاه شاهد این خواهیم بود که قطعه‌سازان محصول با کیفیت‌تری به کارخانجات خودروسازی جهت تولید ارائه می‌دهند. مسئله کنونی این است که با توجه به بدهی‌های بسیار سنگین خودروسازان به شرکت‌ها و کارخانجات تولید قطعات، آنها محصول کم کیفیت‌تری را تولید می‌کنند. این اتفاق یکی دیگر از موارد بسیار تاثیر‌گذار در قیمت خودرو است. در واقع اگر این بدهی‌های سنگین پرداخت شود آنگاه بخشی از مشکلات بازار خودرو رفع می‌شود.

در حال حاضر رقمی بین ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان به قطعه‌سازها بدهکارند و این موضوع سبب کاهش تیراژ قطعات و همچنین سطح کیفی آنها شده است. قطعه سازان همیشه نقش اساسی را در فرمول پیچیده قیمت‌های خودرو ایفا کرده‌اند. در واقع باید گفت که نقش اساسی را ایفا می‎کنند اما اینکه عمدا قطعات بی‌کیفیت تولید می‌کنند نیز باید مورد بررسی قرار بگیرد و صحت و سقم آن مشخص شود.

با تمام این اوصاف حتی کاهش 5 درصدی هم قرار نیست شوک قابل توجهی را به بازار وارد کند و باعث شکل‌گرفتن یک کاهش شدید باشد. محصولات انواع خودروسازان با کاهش دستوری با دو میلیون تومان کمتر به فروش می‌رسند.