جا پای رستم بگذارید!

خلاصه این‌که پاییز هم زیبا و افسونگر است و هم دلگیر و پرحسرت، با این همه اما تماشایی است و خاطره انگیز، بویژه اگر به یک سفر سنجاق شود؛ یک سفر پاییزی.

زیبایی پاییز را همه‌جا، حتی در همین شهرهای سیمانی هم می‌توان نظاره کرد، اما اصالت یک پاییز زیبا و افسونگر در طبیعت، آن هم طبیعت بکر جنگلی جلوه‌گری می‌کند.

پس با ما همراه شوید تا برویم به قلب یک پاییز باشکوه و رنگارنگ. به جنگلی که محل رویش گیاه الیماست. گرچه برای رسیدن به آن باید کمی کوهپیمایی کنیم، پس توشه این سفر جنگلی کوهستانی را فراموش نکنید.

برای رسیدن به جنگل زیبای الیمستان راهی جاده 77 یا همان هراز می‌شویم؛ جاده‌ای قدیمی که از مهم‌ترین محورهای مواصلاتی بین تهران و مازندران است. این مسیر تا امامزاده هاشم ارتفاع می‌گیرد و پس از آن، به پیچ‌های بسیار می‌رسد و از آن پس ارتفاع کم می‌کند تا به پای بلندترین قله ایران برسد؛ دماوند سر افراز!... اینجاست که شاهد نزدیک‌ترین نما از بزرگ‌ترین آتشفشان نیمه‌فعال آسیا هستیم و همین است که می‌گویند جاده هراز هیچ همانندی در ایران ندارد.

به راندن در جاده هراز ادامه می‌دهیم، این بار اما از کنار رود اهورا مزدا (می‌گویند نام رود هراز از کلمه اهورا مزدا گرفته شده) می‌گذریم؛ همان رودی که از دشت لار از دامنه‌های دماوند سرچشمه می‌گیرد و در دره هراز پیچ و تاب می‌خورد تا به دریای مازندران برسد.

کناره زیبای رود را گرفته و ادامه می‌دهیم تا به تابلوی «فاصله 35 کیلومتری آمل» برسیم. کم‌کم به سمت راست جاده نزدیک شوید تا آنجا که تابلوی امامزاده روستای لهاش را ببینید، حال وارد جاده فرعی شوید که ابتدا با پلی از روی رودخانه عبور کرده و بعد با پیچ‌های زیاد و پرشیب بالا می‌رود.

11 کیلومتر دورتر به روستای لهاش و امامزاده می‌رسید؛ دومین امامزاده در مسیر. امامزاده دیگری هم در این مسیر هست که در انتهای جاده و مقصد جای گرفته؛ امامزاده‌ای بر بلندای قله الیمستان که مدفنش، غرق در شکوه ستودنی کوهستان است و فضای آرامش بخشی را برایتان مهیا کرده است.

اگر پنج کیلومتر دیگر برانید، به روستای الیمستان می‌رسید.حالا دیگر وقتش رسیده از مرکب بی‌روح و آهنین خود پیاده شوی، پاشنه‌ها را بالا بکشی و پای در پاکوب‌های منتهی به قله بگذاری؛ همان پاکوب‌هایی که از میان زیباترین جنگل‌های پاییزی عبور می‌کنند.

قبل از رسیدن به روستا ممکن است حراست روستا از شما بخواهد با ماشین جلوتر نروید؛ در این صورت نیز بدون مشکل می‌توانید همانجا ماشین را پارک کرده و از مسیرِ کنار جاده وارد جنگل شده و راه بالا را در پیش بگیرید.

گم نشوید!

در هر صورت داشتن جی‌پی‌اس مسیر یا راهنما الزامی است وگرنه گم شدن در مسیر جنگلی که با ریختن برگ‌های رنگارنگ پاییزی پاکوب را می‌پوشاند، بسیار محتمل است. این جنگل با وجود زیبایی بسیار و با وجود معروفیتش گمشده هم کم نداشته.

حتما بسیاری از افراد که در آن گم شده‌اند، مسحور زیبایی‌های جنگلِ هزار رنگ که در پاییز مه غلیظی آن را فرامی گیرد، شده‌اند که راه را از بیراهه بازنشــــناخته و خود را به دردســــر انداخته و دیگران را نگران کرده اند.

ارتفاع می‌گیریم تا مقابل دماوند پرصلابت

از روستای الیمستان تا قله، مسیری هفت کیلومتری پیش رویتان است که هزار متر هم افزایش ارتفاع دارد (چیزی شبیه افزایش ارتفاعی که در مسیر پناهگاه کلک چال داریم، گرچه به دلیل طولانی‌تر بودن مسیر، شیب آن کمتر است).

یعنی از ارتفاع 150 و اندی متری روستا، به ارتفاع 2500 و اندی متری قله می‌رسیم. کمی بیش از نصف مسیر، جنگلی است، ولی وقتی ارتفاع بیش از 2000 متر می‌شود، بتدریج از فضای جنگلی خارج می‌شویم.

حالا دیگر در پاکوبی قدم خواهید گذاشت که در پایین دستش درختان انبوه دیده می‌شود و کمی آن طرف‌تر، دقیقا آن سوی دره، کوه‌های البرز مرکزی و در راس همه آنها، قله دماوند را می‌توان نظاره کرد، این دفعه اما با زاویه دید بازتر.

جای زانوان رستم اینجاست

این سفر انگار سفر مسیرهای زیبا و خاطره‌انگیز است. گذر از هر بخشی از مسیر لذتی وصف‌ناشدنی دارد.

اگر مسیرمان را ادامه دهیم به دشتی در بالاترین نقطه می‌رسیم
همان جا که ابتدایش دو گودال بزرگ به عمق بیش از ده متر نگاهمان را می‌دزدد.

بعضی می‌گویند محل برخورد شهاب‌سنگ است و بعضی هم آن را ناشی از فرونشست زمین می دانند، ولی جالب‌تر از همه نظر محلی‌هاست که آنها را جای زانوان رستم می‌دانند، وقتی که خم شده بود تا از دریا آب بنوشد!

یک امامزاده باصفا، یک جای دنج

انتهای دشت اما کلبه‌های چوبی و ساده دارد که نقش زائرسرای امامزاده را دارند و می‌تواند محل استراحت و اطراق باشد.

کلبه‌ها در پای آخرین شیب مسیر قرار دارد، شیبی که طی کردنش شما را به قله الیمستان و گنبد ساده و باصفای امامزاده قاسم می‌رساند.

شیب تمام شد، حالا بر بلندترین قسمت مسیر ایستاده‌ایم؛ روبه‌رویمان قللی مرتفع و پایین‌دست و از میان مه‌ها گودال‌های دوگانه دیده می‌شوند. کمی پایین‌تر هم شاخه‌های درختان بلندقامت از میان ابرها بیرون زده. به طرف امامزاده قاسم می‌رویم، می‌توان در فضای ساده، کوچک و با صفایش نشست تا هم تن و جسم خسته و هم روحمان پرتلاطم‌مان کمی آرامش بگیرد...

حواستان باشد که...

فقط به خاطر داشته باشید وقتی قدم در جنگل یا هر منطقه ناشناخته طبیعی دیگر می‌گذارید، نکاتی را باید رعایت کنید و در ذهن بسپارید تا مشکلی پیش نیاید و بیشتر از طبیعت لذت برد.

بهترین فصل پیمایش این مسیر، بهار و پاییز است .

اگر از تهران عازم این سفرید، و بویژه اگر بهار است و روزها بلندتر، در برنامه‌ای فشرده و یکروزه می‌توانید این مسیر را رفته و برگردد.

قبل از حرکت حتما یکی از آشنایان و یا افراد مورد اعتماد را از مقصد و هدف سفر خود مطلع کنید.

خورد و خوراک و آشامیدنی به اندازه نیاز به همراه داشته باشید.

یک جعبه کوچک یا کیف کمک‌های اولیه همراهتان باشد.

حتما جی‌پی‌اس همراه داشته باشید (که این روزها به آسانی در گوشی‌ همراه نیز قابل استفاده است) یا به اتفاق یک راهنمای آشنا به مسیر به جنگل بروید.

آتش بزرگ‌ترین دشمن جنگل است، جنگل را با دشمنش تنها نگذارید.

در نهایت این‌که هر گاه وارد طبیعت شدیم، نه‌تنها زباله‌ای رها نکنیم، بلکه اگر شیء ناهمگونی با طبیعت دیدیم، آن را با خود برگردانیم.

داوود فضائلی

جام‌جم