قیام انقلابی تنها گزینه پیش‌روی جریان سازش‌کار فلسطین

جام‌جم آنلاین: معامله قرن جدیدترین نسخه‌ای است که این روزها از طرف آمریکا و اسرائیل برای فلسطین پیچیده شده است، در این طرح قرار است برخلاف توافقات قبلی خواست همیشگی تشکیلات خودگردان برای تشکیل کشور فلسطینی به پایتختی بیت‌المقدس کنار گذاشته شود و آنها با گرفتن مدیریت چند محله از بیت‌المقدس، قبله اول مسلمین را برای همیشه به صهیونیست‌ها واگذار کنند.

طرح معامله قرن که امروز با مخالفت مردم فلسطین روبرو است از طرف بسیاری از کشورهای عربی به شکل آشکار و مخفی مورد حمایت قرار گرفته و ترامپ وعده داده است در سال جاری میلادی از آن رونمایی خواهد کرد؛ در بخش دوم گفت‌وگوی خبرنگار جام‌جم آنلاین با جعفر قنادباشی کارشناس ارشد مسائل منطقه و سفیر سابق ایران در لیبی، شرایط امروز مذاکرات سازش و وضعیت گروه‌های مقاومت فلسطینی را بررسی کرده‌ایم که متن این گفت‌وگو در ادامه ارائه می‌شود.

حماس چگونه ایجاد شد؟

اخوان المسلمین فلسطین یک گروه خیریه اسلامی بود که مسئولیت توزیع غذا در غزه را برعهده داشتند، این گروه به یک باره با عنوان حماس در انتخابات شرکت کرد و بیشترین کرسی پارلمان را بدست آوردند؛ حتی به نظر نمی‌‌رسد شیخ احمد یاسین و دوستانش وقتی حماس را به وجود آوردند خیلی تصور می‌کردند که تبدیل به گروهی با شاخه‌های سیاسی یا نظامی شوند، با این حال در سال 2006 انتخابات برگزار شد و بعد از این انتخابات اسرائیلی‌ها شیخ احمد یاسین را به شهادت رسید و به فاصله یکی دو ماه بعد دکتر رنتیسی جانشین او را هم شهید کردند؛ اسرائیلی‌ها در صدد بودند چیزی به عنوان حماس مخصوصا از سمت غزه اصلا بر روی کار نیاید.

یکی از اتفاقات بسیار مهم پیش از انتخابات خروج اسرائیلی‌‌ها از غزه بود که به دلیل انتفاضه دوم اتفاق افتاد، بچه‌ها آمدند در خیابان‌ها و آنها را مجبور کردند که از غزه عقب‌نشینی کنند، آنها هم با کشتن رنتیسی و شیخ احمد یاسین داشتند سیاست سرزمین سوخته خود را ادامه می‌دادند؛ سیاست سرزمین سوخته این است که دشمن وقتی می‌خواهد عقب‌نشینی کند تمامی تاسیسات و امکانات موجود را از بین می‌برد تا دیگر کسی نتواند از آن‌ها استفاده کند، اسرائیلی‌ها در مورد غزه این کار را اینگونه انجام دادند که مهاجرین اسرائیلی که در شهرک‌هایی در غزه سکونت داشتند را خارج کردند و بعد تمام تاسیسات و حتی لوله‌های آب آن را تخریب کردند تا چیزی بدست فلسطینی‌ها نیفتد و آنها همانطور ضعیف بمانند.

بعد از خروج اسرائیلی‌ها از غزه چه اتفاقی افتاد؟

با خروج اسرائیلی‌ها از غزه در حوالی سال‌های 2004 و 2005 بلافاصله انتخابات برگزار شد و بعد اسرائیلی‌ها شیخ احمد یاسین و دکتر رنتیسی را به شهادت رساندند، در همین زمان وقتی عرفات می‌خواست سیاست مقاومت خود را ادامه دهد او را هم کشتند و تشکیلات خودگران به دست عناصر بسیار وابسته مانند محمود عباس افتاد که حتی بعضی‌ها در مورد او می‌گویند یهودی است و حداقل این است که هیچ حرکتی مثبتی برای مردم فلسطین انجام نداده است؛ اکنون نسل اولیه الفتح پیر و بازنشسته‌ای شده‌اند و اسرائیلی‌ها سعی می‌کنند با قضیه معامله قرن تا آنها از بین نرفته‌اند برای این برنامه ضدفلسطینی معامه قرن از آنها استفاده کنند که البته هنوز شرایط آن محقق نشده و مشکلات زیادی در این خصوص جلوی پای اسرائیلی‌ها وجود دارد.

می‌توان امیداور بود با رفتن نسل قبلی تشکیلات خودگردان به نفع مقاومت تغییر موضع دهد؟

اکنون زندان‌های تشکیلات خودگردان پر از مبارزان فلسطینی‌ است، نه تنها آنها در انتفاضه‌های سوم و مسجد الاقصی هیچ کمکی نکردند بلکه از این قیام‌ها جلوگیری هم کردند؛ تشکیلات خودگردان اکنون در بیت‌لحم و کرانه باختری مستقر هستند و بیشترین تلاش خود را انجام می‌دهند تا در برابر حماس و غزه قرار بگیرند؛ اگرچه آنها چندین بار تا به حال با حماس مذاکره کرده‌اند و چندین پیمان هم امضا شده است ولی آنقدر به اسرائیل وابسته هستند که حماس نتوانسته با آنها به توافق برسد؛ البته مسلم است در تشکیلاتی که افرادی مانند محمود عباس و سرانی مانند او در راس کار باشند، اجازه نمی‌دهند افراد جوان و مقاومی در کنار آنها فعال باشند و لذا حتی من ندیده‌ام که کسی از تحلیل‌گران به فتح امید داشته باشد.

آینده فلسطین چگونه خواهد بود؟

الان پدیده بسیار عجیب، ابتکاری و مهمی در صحنه فلسطین در حال اتفاق افتادن است و این پدیده عجیب این است که همه مردم فلسطین در صحنه هستند؛ اکنون مانند سوئیس که با وجود پارلمان در مورد برخی از مسائل کل مردم در همه پرسی نظر می‌دهند در فلسطین هم همه آمده‌اند برسر زمین خود و می‌گویند زمین ما را پس بدهید.

سابقا اینگونه بود که یک گروهی فلسطینی می‌رفت یک سفیر اسرائیلی را در کشوری گروگان می‌گرفت، بعد که می‌گفتند شما که هستید می‌گفتند نماینده مردم فلسطینیم و چون زمین ما را اشغال کرده‌اند این کار را در راه آزادی مردم فلسطین انجام دادیم، یعنی یک روش بسیار غیرمستقیم اجرا می‌شد اما الان طرف آمده روبروی زمین خود ایستاده و می‌گوید این زمین پدر من است و باید آن را پس بدهید اتفاقی که در کرانه باختری هم انجام می‌شود.

در هیچ کشوری این مقدار متن مردم برای بازپس‌گیری حق خود در صحنه نبوده‌اند و اکنون هر سازمانی مجبور است با این حرکت مردم همراه شود، در این شرایط حماس با توجه به پیوندهای خوب و مذهبی که با مردم بخصوص در غزه و همچنین سازماندهی خوبی که دارد می‌تواند انقلابی عمل کند.

اکنون هر سازمانی هم که انقلابی نباشد طبیعتا ناگزیر است که انقلابی باشد یا مردم آن را رد می‌کنند چون مردم خودشان دارند خون می‌دهند و الان بیش از 200 نفر در راهپیمایی بازگشت کشته‌ شده‌اند؛ 30 جمعه است که این راهپیمایی برگزار شده است و در این 30 جمعه هربار که مردم می‌روند و برمی‌گردند عده‌ای شهید و مجروح می‌شوند.

یکی از کانال‌های تلویزیون فرانسه که مجروحین این راهپیمایی را نشان می‌داد مورد انتقاد اسرائیلی‌ها قرار گرفت که چرا این‌ها را نشان می‌دهید مردم دنیا علیه اسرائیل می‌شوند، این دقیقا اتفاقی است که دارد می‌افتد؛ مردم دنیا می‌بینند که اهالی فالسطین با وجود اینکه می‌بیند ممکن است معلول شوند ولی باز هم می‌روند و این یعنی در شرایط الان هرگروهی که سرکار بیاید ناگزیر است که انقلابی باشد.

در مورد انقلاب ایران هم شرایط اینگونه بود که با وجود اینکه مراجع دیگر هم غیر از امام در آن زمان بودند ولی آنقدر مردم نسبت به شاه خشمگین بودند که هیچ‌کدام از آنها را حساب نمی‌کردند و رهبری را می‌خواستند که بگوید به خیابان‌ها بریزید، اکنون در غزه‌ هم مردم در حالی که از گرسنگی به مرز جانبازی رسیده‌اند گروهی را برای رهبری می‌خواهند که گرسنه، مبارز و واقعا انقلابی باشد.