پایداری اقتصاد زیر سایه شفافیت‌است

به گزارش جام جم آنلاین، دکتر مهدی پازوکی، اقتصاددان و استاد دانشگاه در این زمینه گفت: شفافیت یکی از پیش‌نیازهای اصلی پایداری در اقتصاد است و تصور اینکه بدون شفافیت رونق یا پایداری اقتصادی داشته باشیم تقریباً غیرممکن است.
پازوکی در ادامه افزود: مهم‌ترین دستاورد شفافیت برای معادلات اقتصادی حذف رانت و سوءاستفاده‌های مختلف است، به همین دلیل است که می‌بینیم علی‌رغم تأکید چندباره مقام معظم رهبری درباره شفافیت امور بازهم در لایه‌های میانی مدیریتی و اجرایی مشکلاتی داریم و بعضاً با حاشیه‌سازی این مهم نادیده گرفته‌شده است.
وی معتقد است همین موضوع یعنی عدم شفافیت اقتصادی باعث شده تا تقریباً 60 درصد از اقتصاد ایران تقریباً زیرزمینی بوده و خبری از پرداخت مالیات یا سایر موارد در این بخش نباشد، درحالی‌که عدم شفافیت این حجم بزرگ از اقتصاد کشورمان می‌تواند هزینه‌های سنگینی به جامعه تحمیل کند.
این استاد دانشگاه به خبرنگار ما گفت: درحالی‌که کارشکنی غرب علیه اقتصاد ایران هرروز شدیدتر می‌شود نباید فراموش کنیم شفافیت اقتصادی می‌تواند راهکار مقابله دقیق و قابل‌اعتمادی با این خصومت باشد، اما متأسفانه همان‌طور که قبلاً اشاره شد وجود رانت باعث شده تا گروهی در این زمینه مقاومت کرده و دائم به دنبال کارشکنی درزمینه شفافیت باشند.
پازوکی معتقد است نبود شفافیت مشکلات عمده‌ای برای تهیه آمارهای مختلف و کاربردی برای اقتصاد ایجاد می‌کند و درنهایت تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های اقتصادی را با چالش مواجه می‌کند، به‌عنوان‌مثال وقتی ما فرار مالیاتی گسترده‌ای داریم، چطور انتظار می‌رود که بتوانیم بودجه‌های موردنیاز را تأمین کرده و درنهایت روند رشد را تجربه کنیم؟
وی تأکید کرد: در شرایط فعلی بارها مسئولان اعلام کرده‌اند در شرایط جنگ اقتصادی قرار داریم و باید بر اساس همین شرایط برنامه‌ریزی کنیم، اما لازم است به این سؤال پاسخ دهیم که مگر نه این است که برای برنامه‌ریزی باید اطلاعات دقیق و آمارهای صحیح در اختیار داشته باشیم که همان شفافیت است؟ پس باید دراین‌باره همانطورکه بالاترین مقام کشورمان تأکید فرموده‌اند گام برداشته و جدیت داشته باشیم.
این اقتصاددان معتقد است، بی‌توجهی به اهمیت شفافیت در اقتصاد تاکنون باعث شده به‌نوعی ایران بهشت دلال‌ها و فرارهای مالیاتی باشد و ازاین‌رو می‌بینیم که روند شکل‌گیری فعالیت‌های اقتصادی پویا و سازنده به حداقل خود رسیده باشد و بیشتر شاهد رونق و توسعه سفته‌بازی باشیم که شاهد مثال آن‌هم بازارهای هیجانی طی شش ماه گذشته است.
به گفته پازوکی در برخی موارد مدیران میانی در نهادها و سازمان‌های سیاست‌گذار نگران شفافیت به دلیل واکنش‌های اجتماعی و اقتصادی هستند درحالی‌که واقعاً این افراد باید در نظر داشته باشند که شفافیت یا همان اتاق‌های شیشه‌ای اصلی‌ترین عامل آرامش اقتصادی و کاهش نوسان‌های مربوطه است، چون مردم و فعالان اقتصادی درباره آینده خود ابهام نداشته و می‌توانند اصولی برنامه‌ریزی کنند بدون اینکه واکنش‌های هیجانی هزینه‌ای سنگین به اقتصاد تحمیل کند.
وی به خبرنگار ما گفت: اجرای اصل شفافیت دقیقاً نسخه‌ای است که می‌تواند منجر به شکل‌گیری اقتصاد مقاومتی باشد چون در این فضا است که هرگونه کمبود، پتانسیل و رانت از بین خواهد رفت. نکاتی که مبنای شکل‌گیری و اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی درراستای منافع ملی کشورمان است، به همین دلیل حالا که مقام معظم رهبری بازهم نسبت به شفافیت در امور تأکید فرموده‌اند لازم است بااراده‌ای جدی در این زمینه فعالیت کنیم و مدیران ارشد دولتی باید این کار را از خودشان آغاز کنند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: البته یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در نظر گرفته شود تفسیر دقیق خود شفافیت است، چون نباید این نکته را اشتباه تفسیر کنیم و باعث به حاشیه رانده شدنش باشیم و نتوانیم از کارکردهای دقیق و منطقی آن در مدیریت کلان کشور استفاده کنیم.
پازوکی معتقد است برای رسیدن به شفافیت موردنظر مقام معظم رهبری باید سه قوه دست‌به‌دست یکدیگر دهند تا شیوه‌های سنتی مدیریتی شکل‌گرفته در کشورمان که کمترین نوع شفافیت را به خود دیده کم‌کم حذف‌شده و به‌جای آن اصولی شفاف و با کمترین خطا جایگزین شود.
وی تصریح کرد: برای دستیابی به چنین مهمی دولت باید ضمن بررسی و تعیین نقاط ضعف قانون در مورد شفافیت مدیریت کلان کشور موارد را به مجلس شورای اسلامی ارائه کند و نمایندگان نواقص قانونی را برطرف کنند تا به دنبال آن قوه قضاییه نیز بتواند قاطعانه با هرگونه تخلف برخورد کند.
این استاد دانشگاه افزود: البته بر اساس آنچه تا امروز تجربه کرده‌ایم در بخش قوانین معمولاً کمبودی نداریم مشکل اصلی شیوه‌های اجرایی و نحوه کنترل و بازرسی آن است، ازاین‌رو شاید مسئولیت خود دولت و قوه قضاییه کمی بیشتر از مجلس باشد.
عماد عزتی / جام جم آنلاین