حق کمیسیون بنگاه در خرید آپارتمان؛ هر آنچه باید بدانید

بسیاری از کسانی که برای خرید و فروش خانه یا آپارتمان به بنگاه‌ها مراجعه می‌کنند ممکن است اولین بار باشد که گذرشان به آژانس املاک می‌خورد و به طور کلی از شرایط پرداخت وجه و همینطور پرداخت حق مشاور بی‌اطلاع باشند.

حق مشاور که در اصطلاح به آن حق کمیسیون گفته می‌شود مبلغی است که به آژانس املاک پرداخت می‌شود و در واقع هزینه بستن قرارداد و حق‌الزحمه مشاور و آژانس است که هم از طرف خریدار و هم از طرف فروشنده پرداخت می‌شود.

در ادامه برخی نکات در ارتباط با حق کمیسیون نام برده می‌شود تا خریداران هنگام خرید آپارتمان با آگاهی بیشتری به آژانس‌های املاک مراجعه کنند و با مشکلی مواجه نشوند.

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای رهن، اجاره و خرید آپارتمان

حق کمیسیون در قراردادهای مختلف مبلغ متفاوتی دارد و براساس اینکه قرارداد خرید آپارتمان یا هر ملکی باشد و یا اینکه قرارداد رهن و اجاره باشد به صورت متفاوتی محاسبه می‎شود البته به طور کلی نحوه محاسبه مبلغ همه از یک الگو نشات می‌گیرد و به طور کامل نیز مشخص شده است تا شک و شبهه‌ای برای مشاوران آژانس‌ها و همچنین مالکان یا مستاجران باقی نماند.

در نهایت مشاورین املاک تنها مجاز هستند براساس تعرفه مشخص شده با استفاده از نحوه محاسبه، از طرفین معامله کارمزد بگیرند.

در ادامه فرمول محاسبه حق کمیسیون املاک در خرید آپارتمان، رهن و اجاره آپارتمان شرح داده می‌شود تا در هر معامله‌ای به راحتی بتوان با آگاهی کامل حق کمیسیون را محاسبه کرد.

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای خرید آپارتمان

طبق تعرفه اعلام شده از سوی اتحادیه مشاورین املاک، حق کمیسیون برای خرید آپارتمان در تهران برای همه املاک تجاری، اداری و مسکونی یکسان است و به صورت زیر محاسبه می‌شود.

املاک تا سقف 500 میلیون تومان: در صورتی که ارزش ملک بیشتر از 500 میلیون تومان نباشد، معادل 0.5 درصد ارزش ملک خرید و فروش شده، به عنوان حق کمیسیون بنگاه در نظر گرفته می‌شود. خوب است بدانید در این حالت سهم خریدار و فروشنده هر کدام نیم درصد است و در مجموع یک درصد ارزش ملک حق کمیسیون به بنگاه تعلق می‌گیرد.

املاک با ارزش بالاتر از 500 میلیون تومان: در صورتی که هنگام خرید آپارتمان ارزش ملک معامله شده بیش از 500 میلیون تومان باشد، بنگاه برای 500 میلیون آن 0.5 درصد کمیسیون از فروشنده و خریدار و برای مازاد آن 0.25 درصد کمیسیون دریافت می‌کند.

در قرارداد خرید آپارتمان به حق کمیسیون محاسبه شده بنگاه، مالیات بر ارزش افزوده نیز تعلق می‌گیرد؛ وظیفه پرداخت این مالیات بر عهده خریدار و فروشنده است.

نحوه محاسبه حق کمیسیون برای رهن و اجاره آپارتمان

مشاورین املاک برای قراردادهای اجاره آپارتمان، مجاز به دریافت 25 درصد مبلغ اجاره بها ماهیانه به عنوان حق کمیسیون هستند. در صورتی که در قرارداد مبلغی به عنوان رهن در نظر گرفته شده باشد، باید اول رهن را به اجاره تبدیل کرد و سپس 25 درصد مبلغ کل را به عنوان حق کمیسیون دریافت کرد. سهم هر یک از طرفین 0.25 درصد مبلغ رهن و اجاره علاوه بر مالیات بر ارزش افزوده است.

تبدیل رهن به اجاره نیز فرمول مشخصی دارد به طوریکه که به ازای هر یک میلیون تومان رهن، اجاره‌ای معادل 30 هزارتومان در نظر گرفته می‌شود؛ به بیان ساده‌تر، عدد رهن خانه در 30 هزار تومان ضرب می‌شود تا معادل اجاره محاسبه شود.

مثل حالت قبل، پرداخت مالیات بر ارزش افزوده حق کمیسیون بنگاه نیز به عهده موجر و مستاجر است.

دلایل اختلاف بر سر محاسبه حق کمیسیون

اتحادیه مشاورین املاک هر سال تعرفه کمیسیون و نحوه محاسبه آن را برای خرید آپارتمان و رهن و اجاره املاک اعلام می‌کند و دلیلی برای اختلاف بر سر این موارد باقی نمی‌ماند. اما چیزی که اغلب باعث ایجاد مشکل میان طرفین قرارداد و مشاورین املاک می‌شود آگاهی نداشتن طرفین قرارداد (فروشنده و خریدار) از نحوه محاسبه است به طوری‌که وقتی مبلغ کمیسیون اعلام می‌شود این اختلاف پدیدار می‌شود.
گاهی اوقات نیز قانون‌شکنی مشاورین املاک باعث پدید آمدن اختلاف می‌شود؛ برخی مشاورین برخلاف قانون و مبلغ مشخص شده حق کمیسیون، درخواست مبلغی بیشتر می‌کنند. همین موضوع هم باعث شکایت خردار و فروشنده و ناراضی بودن آنها می‌شود. لازم به ذکر است که مشاورین املاک حق گرفتن مبلغی اضافه‌تر از آنچه توسط اتحادیه مشخص شده است ندارند و باید مطابق قانون حق کمیسیون را محاسبه و از طرفین دریافت کنند.