چرا بعد از فتح خرمشهر جنگ ادامه یافت؟/ شرطی که صدام برای پایان دادن به جنگ نپذیرفت

امیر سرتیپ دوم ستاد مسعود بختیاری در گفت وگو با جام جم آنلاین در واکنش به برخی از تحلیل ها که با گذشت سه دهه از پایان جنگ تحمیلی بر عدم ضرورت جنگ بعد از فتح خرمشهر تاکید دارند، گفت: باید برای تنویر افکار عمومی و پاسخ به آنهایی که می گویند چرا بعد از بیرون راندن عراق از خرمشهر جنگ ادامه پیدا، بهتر است فضای سال 1361را تحلیل کنیم و نه شرایط صلح و آرامش سال 1397را. وقتی در سوم خرداد 61 خرمشهر آزاد شد، چیزی نزدیک به 4هزار کیلومتر مربع همچنان در اشغال ارتش متجاوز عراق بود. این مناطق مشتمل بر نوار مرزی استان خوزستان، مرز خسروی- نفت شهر – مهران- بخشی از نواحی استان ایلام و مناطقی هم از استان کرمانشاه در تصرف نیروهای عراقی بود. حال، آیا منتقدان ادامه جنگ از این مسئله باخبرند که در خصوص دست کشیدن رزمندگان از نبرد نظریه پردازی می کنند؟!

وی با تاکید بر اینکه خیلی ها به غلط تصور می کنند پس از علمیات بیت المقدس و فتح خرمشهر تمام کشور از لوث وجود دشمن آزاد شد، افزود: پس از این رخداد شرایط نظام جمهوری اسلامی ایران برای طرح آتش بس این بود که اولا رژیم صدام باید بپذیرد که اولا متجاوز است؛ در ثانی بغداد موظف است غرامت تحمیل جنگ را تمام و کمال به تهران پرداخت کند و همچنین نیروهای عراقی برای ترک تخاصم میان طرفین باید هر چه سریع تر مناطق اشغالی ذکر شده را باز پس دهند. اما صدام شرایط معقول و منطقی ایران را نپذیرفت و عنوان می کرد باید در همین شرایط جنگی با هم دیگر مذاکره کنیم و مضحک تر اینکه برای مرز اروند رود در خلال این مذاکره تعیین تکلیف کنیم. در شرایطی ارتش بعث در پی امتیازی گیری و برقراری یک صلح مشروط با ما بود که طبیعی است هیچ کشوری چنین آتش بس و صلحی را نمی پذیرد، مگر اینکه در جایگاه ضعف قرار داشته باشد. در آن زمان نیروهای مسلح ما در اوج اقتدار به سر می بردند. بنابراین مشخصا به دلیل باقی ماندن بخشی از اراضی ایران در تصرف عراق و عدم پذیرش صدام مبنی بر خروج از ایران و دست کشیدن از تجاوز موجب ادامه جنگ شد.

امیر بختیاری در این باره خاطر نشان کرد: فضای التهابی و روحیه انقلابی دهه شصت از یک طرف و مقاومت طاقت فرسایی که 22 ماه در برابر هجمه گسترده و اشغالگری عراق ایستادگی کرد اجازه نمی داد به راحتی در خصوص صلح و آتش بس تصمیم گرفت. از سویی دیگر خانواده های شهدا و رزمندگان با عظمی جدی درخواست ادامه جنگ و تنبیه متجاوز را از مسئولان امر مطالبه می کردند و لذا اینکه الان بگوییم باید ترک جنگ می کردیم، طبیعتا خیلی راحت است. اما بهترین تصمیم در آن مقطع همان ادامه نبرد با دشمن بود. افرادی که بعد از فتح خرمشهر تزهای مختلفی ارایه می دهند که باید چنین و چنان می شد باید به این سئوال پاسخ دهند، چطور می شود دو سال با دشمن جنگید و در آستانه یک پیروزی صحنه را خالی کرد؟ آیا این اقدام به لحاظ نظامی –امنیتی و استراتژیک قابل قبول است، نیروی متخاصمی که در طول اشغال خرمشهر هر کاری خواست سر مردم انجام داد و کشور را به ویرانی کشید، به سادگی او را رها کنیم؟

فرمانده ارشد دوران دفاع مقدس در آجا با تاکید بر اینکه اساسا به لحاظ امنیتی مذاکره کردن با دشمن و ترک مخاصمه در زمان اشغال سرحدات هر کشوری نوعی خود زنی است و موجب فشار بیشتر نیروی مهاجم می گردد، عنوان کرد: در آن مقطع وقتی برای جمهوری اسلامی ایران مسجل شد صدام به هیچ یک از خواسته های تهران مقید نیست و حتی در چارچوب قواعد و حقوق بین الملل حاضر به ترک سرزمین ما نیست، از این رو شورای عالی دفاع ادامه فشار به دشمن – خروج آنها از مرز و تنبیه متجاوز را مشی عملیاتی جبهه های حق علیه باطل قرار دادند. به اعتقاد بنده بعنوان یک فرمانده نظامی حاضر در میدان جنگ این نوع نگرش راهبرد کاملا درستی در آن برهه تاریخی بودم شما اگر بخواهید 30 سال بعد از پایان جنگ راه کار مناسبی را برای مدیریت آن در نظر بگیرد به هیچ وجه با واقعیات آن زمان هم خوانی نخواهد داشت.

امیر بختیاری در پایان تصریح نمود: با توجه به اینکه ارتش بعث عراق بعد از بیرون رانده شدن به هیچ وجه از هم پاشیده نشد و کاملا برای حملات بعدی آماده بود، ما با علم به این مسئله که احتمال تجهیز دوباره نیروهای مسلح صدام با وقفه ای یکی دو ماهه وجود دارد، لذا سازش ناپذیری با دشمن را در دستور کار خود قرار دادیم. اما در مقابل روحیه رزمندگی و مسئولیت پذیری آحاد نظامیان و غیر نظامیان اعم از ارتش- سپاه- بسیج و نیروهای مردمی بر حصر اقتصادی و کمبودهای فراوان ما در جنگ غلبه کرد و ملت ما را در 8سال جنگ بدون تعارف سربلند بیرون آورد.

محمدرضا شجاعیان/ جام جم آنلاین