بدون شلوغ بازی و حاشیه کار می کنیم

چند هفته پیش و در بحبوحه کشمکش‌ها و تبلیغات مختلف هنرمندان برای برگزاری کنسرت موسیقی خیابانی، یک گروه موسیقی تقریبا آرام و بی‌سر و صدا در پارک آب و آتش تهران به اجرای موسیقی پرداخت. این کار از سوی موسسه توسعه هنرهای معاصر با مدیریت شما انجام شد و محمد معتمدی خواننده این اجرا هم گفت کارهای زیادی شده تا بتواند روی صحنه برود و بخواند. این کارهای زیاد چه بوده و چه دشواری‌هایی داشته است؟

ما در شرایطی بودیم که احساس کردیم برگزاری کنسرت خیابانی تبدیل به یک نیاز شده و باید به شکلی درست به این موضوع پرداخت، نه از آن هیولایی ساخت که دستگاه‌های امنیتی و انتظامی را هم نگران کند و نه نادیده‌اش گرفت. مجموع شرایط ما را به این مسیر سوق داد که اجرایی در فضای باز پارک داشته باشیم و ثابت کنیم می‌شود بدون حاشیه و سر و صدا در شهر تهران موسیقی اجرا کرد.

نمی‌خواستید اولین جایی باشید که در این شرایط کار را به سرانجام رسانده است؟

نه. به‌هیچ‌وجه چنین قصدی نداشتیم. نه می‌خواستیم موازی با کسی پیش برویم و نه در تقابل با دیگران حرکت کنیم. ما فقط می‌خواستیم اتفاقی بیفتد که مردم شاد باشند و مهم نبود نفر چندم باشیم.

تصمیم به برگزاری این کنسرت قبل از پیشنهاد هنرمندان برای برگزاری کنسرت خیابانی بود یا بعد از آن؟

به نظرم قبل از این ماجراها بود. خیلی هم کاری نداشتیم دیگران چه مسیری می‌روند و چه می‌کنند. اما فضایی ایجاد شده بود که همه تصور می‌کردند دستگاه‌های امنیتی نمی‌گذارند این اتفاق بیفتد، در حالی که اگر با آرامش پیش رفته و مسیر بی‌حاشیه تری را طی می‌کردند، احتمالا می‌توانستند مجوز بگیرند. بتازگی آقای مرتضی‌پور، رهبر ارکستر مصاحبه کرده و گفته سال‌های قبل هم چنین اتفاقاتی رخ داده و ارکستر برای اجرا به فضای باز رفته است. ما دقیقا همین مسیر را رفتیم، شلوغ نکردیم، فقط درخواستمان را با دستگاه‌های انتظامی مطرح کردیم و درخواست مجوز کردیم. جایی هم که برای اجرا تعیین شد به لحاظ امنیتی خیلی خوب بود و در نتیجه هم دیدیم که مردم از کار راضی بودند.

برخوردشان چگونه بود؟

مردم نهایت همکاری را داشتند. ضمن این‌که باید تاکید کنم آقای معتمدی هم کاملا حرفه‌ای ظاهر شد و موسیقی سنتی را که بخشی از هویت ماست اجرا کرد. او می‌توانست مانند برخی گروه‌های موسیقی مردم را تحریک کند و فضا را برای سوءاستفاده برخی افراد فراهم کند، اما این کار را انجام نداد و مردم را با کاری فرهنگی و هنری مواجه کرد که همراهی‌اش کردند. در پایان اجرا هم دیدیم مردم خودشان زباله‌هایشان را جمع کردند و حتی در جمع‌آوری صندلی‌ها هم کمک کردند. تاکید می‌کنم این بی‌عقلی است که فکر کنیم دستگاه انتظامی می‌خواهد مردم خوشحال نباشند، به هیچ وجه این‌طور نیست، آنها نگرانی‌هایی دارند که گروه‌های موسیقی می‌توانند با مدیریت و برخورد درست آن را حل کنند.

از نهادهای امنیتی مرتبط هم بازخوردی گرفتید؟

همین که سکوت کردند یعنی مشکلی نبوده.

چرا آقای معتمدی را انتخاب کردید؟

مساله ما در واقع خیلی خواننده اجرا نبود و کارمان گروه‌محور بود، موضوع ارکستری که داریم برایمان مهم تر بود و ممکن است در فرصت‌های مختلف با خوانندگان دیگری هم روی صحنه برود. البته در این اجرا هم ابتدا قرار بود وحید تاج، خواننده گروه باشد که مشکلاتی برایش پیش آمد و با محمد معتمدی مذاکره کردیم. بهتر است درباره ارکستر که کاملا از سازهای ایرانی تشکیل شده، کمی توضیح بدهم. در تعاملاتی که با کشور قزاقستان داشتیم، با این موضوع روبه‌رو شدیم که آنها می‌خواستند ببینند یک ارکستر سازهای ایرانی چه صدادهی دارد، با آقای فرهاد فخرالدینی وارد مذاکره شدیم و ارکستر مورد نظر زیر نظر ایشان شکل گرفت. فخرالدینی بهترین‌ها را انتخاب کرد و ارکستر خوبی شکل گرفت که اجرایش در قزاقستان هم بازخورد خیلی خوبی داشت. بعد از این اجرا تصمیم گرفتیم ارکستر را حفظ کنیم تا اجراهایی در داخل و خارج از کشور داشته باشیم. این اجرا هم یکی از همین بخش‌های برنامه ما برای ارکستر بود.

در ادامه سراغ گروه‌های موسیقی پاپ نمی‌روید؟

بضاعت مجموعه ما در حدی نیست که بتوانیم از ده گروه حمایت کنیم. کار ما از یک وجه حمایت از سیاست‌های معاونت هنری است و از گروه‌های متعدد در برنامه‌ها و رویدادهای مختلف حمایت خواهیم کرد، پیش آمده که در برنامه‌ای از گروه‌های پاپ هم حمایت کنیم، اما اگر قرار باشد من انتخاب کنم، سراغ موسیقی پاپ نمی‌روم.

اما مردم این روزها موسیقی پاپ را بیشتر می‌شنوند. مثلا اجرای موسیقی پاپ در پارک بیشتر آنها را به خودش جلب می‌کند تا موسیقی ایرانی.

سلیقه مردم را خودمان تغییر دادیم، ما ذائقه‌شان را فست فودی کردیم، خودمان هم می‌توانیم فضا را مدیریت کنیم. بعلاوه این‌که در اجرای همین ارکستر دیدیم مردم تمایل دارند موسیقی ایرانی بشنوند و ما هم برای حفظ هویت و اصالتمان باید نهایت تلاشمان را بکنیم. البته ما هیچ مشکلی با انواع موسیقی نداریم و بارها پیش آمده که از گروه‌های موسیقی پاپ هم حمایت کرده ایم و اگر کمتر در این عرصه وارد می‌شویم به این دلیل است که موسیقی پاپ چرخه اقتصادی خود را دارد و نیاز کمتری به حمایت ما دارد.

برگزاری کنسرت موسیقی خیابانی در پارک‌ها و خیابان‌های تهران را ادامه می‌دهید یا همین یک تجربه بود و تمام شد؟

هر جا فرصتش باشد و در توان ما هم باشد، حضور پیدا خواهیم کرد. در اولین فرصت به سمت جنوب تهران می‌رویم و کنسرتی را برای مردم برگزار می‌کنیم. در این اجرا هم خواننده و هم ارکستر بی‌نهایت خوشحال و هیجان زده بودند، ما هم خوشحالیم اما خودمان را نقد هم کردیم و سعی می‌کنیم در اجراهای بعد همه چیز خیلی بهتر باشد. مثلا در این اجرا، شب اول شرایط به‌گونه‌ای بود که گروه بدون ساندچک روی صحنه رفت و صدا کمی مشکل داشت، اما در شب دوم مساله برطرف شده بود. امیدوارم سربازهای خوبی باشیم و بتوانیم در همین مسیر پیش برویم. چون هیچ نهادی مخالف برگزاری این رویدادها نیست و می‌توان با هماهنگی و همراهی اتفاقات خوبی را برای شهر رقم زد.

گرفتن مجوز قانون همه کشورهاست

در تمام دنیا نوازنده‌های درجه 3 هم برای اجرای تک‌نفره گوشه خیابان نیاز به مجوز دارند، به شهرداری مراجعه کرده و برای یک ربع اجرا مجوز می‌گیرند. هر کسی نمی‌تواند از راه برسد و موسیقی اجرا کند، حالا اجراهای بزرگ تر هم مجوزهای لازم را دریافت می‌کنند و به‌هیچ‌وجه شرایط این‌طور نیست که سازوکار قانونی برای اجرای موسیقی وجود نداشته باشد.

زینب مرتضایی‌فرد

فرهنگ و هنر