70درصد از مشکلات اقتصادی کشور حاصل ناکارآمدی مدیریتی است

غلامرضا مصباحی مقدم، اقتصاددان و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نهم معتقد است یک نوع بزرگ نمایی در ایجاد رابطه میان بخش سیاست خارجی و مناسبات اقتصادی شکل گرفته تا موجب غفلت نسبت به ظرفیت های اقتصادی بالقوه موجود در کشور شود. در این‌باره جام‌جم آنلاین با وی گفت و‌گویی داشته اشت که در ادامه می‌خوانیم:

بنا برگفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، سردگمی فعلی بازار کشور بیش از اینکه حاصل اثرات تحریم های خارجی باشد، تحت تاثیر سوء مدیریت داخلی است. به نظر شما چرا و چگونه شرایط فعلی بازار به سمت تعلیق اقتصادی سوق پیدا کرده است؟

همان طور که مقام معظم رهبری نیز اشاره داشته اند عدم توجه دولت به اقتصاد داخلی کشور و انتظار نسبی برای بهبود شرایط اقتصادی موجب شده تا یک رکود و سکون در کشور شکل گیرد. به ضرس قاطع می توان گفت که بیش از 70 درصد از مشکلات اقتصادی کشور ناشی از ناکارآمدی مدیریتی است. کشور ما در تحریم های گذشته که شورای امنیت سازمان ملل نیز با آن همراه بوده نفت را با قیمت هربشکه 35 دلار می فروخته که در حال حاضر به بیش از 70 دلار رسیده و تقریبا 2400 هزار بشکه می فروشیم، همین امر نشان دهنده بهبود وضعیت ما نسبت به گذشته می باشد.

یعنی شما معتقدید وضعیت اقتصادی کشور نسبت به دوران قبل از برجام با بهبود نسبی روبرو خواهد بود؟

بله حتما همین طور است. به نظر بنده الان اروپایی ها با آمریکا همراهی نخواهند کرد. در گذشته برخی از کشورهای دوست ما به دلیل تحریم های شورای امنیت با ما همکاری های لازم را انجام نمی دادند و حتی صادرات فنی، مهندسی ما به کشورهایی همچون الجزایر با مشکل روبرو شده بود. ولی با برداشته شدن تحریم های شورای امنیت، طبیعتا وضعیت فعلی با بهبود نسبی روبرو شده و ما در مقابل خود فقط آمریکایی ها را می بینیم. البته من منکر ترس شرکت های اروپایی از تحریم های آمریکا نمی شوم و شاید شرکای تجاری آمریکا از ایران خارج شوند ولی در هرحال وضعیت کنونی بستر مناسب تری را برای دولت ایجاد کرده تا به مقاوم سازی درونی اقتصاد بپردازد.

شما به درونی سازی اقتصاد کشور اشاره کردید ولی وقتی من با برخی از اقتصاددان ها صحبت می کنم اعتقادی به کلمه اقتصاد مقاومتی نداشته و این بهره برداری از این اصطلاح را صرفا به ایران مختص می دانند. نظر شما در این باره چیست؟

این حرف برخی از اقتصاددان ها عجیب به نظر می رسد چون مساله مقاومت یک واژه اقتصادی کاملا شناخته شده است. البته ممکن است کسی بگوید که من با مقاومت در اقتصاد موافقم ولی به طور کلی واژه اقتصاد مقاومتی را قبول ندارم که این مساله ای مجزاست. کسی که چنین اعتقادی دارد در واقع همه مبانی اقتصادی را با رویدادهای نرمال جوامع بشری سنجیده و اقتصاد در شرایط غیرنرمال را تجربه نکرده است.ما اکنون در کشور با شرایط غیر نرمال اقتصادی روبرو هستیم و به همین منظور تنها راهکار عملی مساله اقتصاد مقاومتی است.

لزوم شورای مشورتی دولت و اقتصاددانان در شرایط فعلی چگونه ارزیابی می کنید؟

اصولا کار عقلایی در مناسبات یک جامعه در صورتی انجام می‌گیرد که با استفاده از مشورت‌ها و اتاق فکر‌ها باشد. اگر رییس‌جمهور یک اتاق فکر از نخبگان و صاحب‌نظران متنوع داشته باشد، یا هر یک، یک اتاق فکر در کنار خودشان داشته باشند، از صاحب‌نظران، متفکران، شخصیت‌های باتجربه و مدیران سابق بهره بگیرند، یقینا مدیریت شرایط اقتصادی روند بهتری را طی خواهد کرد. حضرت علی(ع) می‌فرمایند: هر کس مشاوره کند با مردان، مردان بزرگ جامعه و مردان اقتصادی، از عقل آن‌ها استفاده می‌کند. وقتی برنامه ها و راهبردهای اقتصادی مطرح شده توسط تیم دولت موفقیت آمیز نبوده باید به سراغ برون رفت از اتاق های بسته برویم و با استفاده از نیروهای متخصص اقتصادی دریچه های جدیدی را برای برون رفت از وضعیت اقتصادی امتحان کنیم.

به‌نظر شما راه‌حل برون‌رفت از وضعیت فعلی چه عواملی را در بر دارد؟

اولا نکته اساسی توجه به اقتصاد داخلی ایران و تولید ملی ماست. اقتصاد ایران یک اقتصاد بزرگ است. یک اقتصادی که بر اساس رتبه‌بندی‌های جهانی جایگاه هجدهم را در جهان دارد. شما به بخش کشاورزی نگاه کنید که نیازهای بسیار زیادی از ملت ما را تامین می‌کند. بخش کشاورزی به خارج وابستگی نداشته و عمدتا داخلی است. بخش مسکن به خارج وابستگی نداشته و متغیرهایش عمدتا داخلی است این ها نمونه هایی است که نشان می دهد 80 درصد از ظرفیت های اقتصادی کشور در درون ایران وجود داشته است. بنابراین شرایط ایجاد شده را نمی توان به عوامل خارجی گره زد چرا که ما در بسیاری از حوزه ها منابع دیگر کشورها را نیز حتی تامین می کنیم. یک نوع بزرگ نمایی در ایجاد رابطه میان بخش سیاست خارجی و مناسبات اقتصادی شکل گرفته تا موجب غفلت نسبت به ظرفیت های اقتصادی بالقوه موجود در کشور شود.

نسترن نعمتی/جام‌جم آنلاین