‌هجده از بیست برای «بیست‌ هجده»

مهمانان خوانده و ناخوانده

برنامه افتتاحیه با حضور حشمت مهاجرانی و علی پروین، اسطوره‌های فوتبال ملی کشورمان خبر از تولید و تدارک ویژه‌تری از ادوار گذشته برنامه سازی فردوسی‌پور می‌داد. برنامه‌ای متفاوت و پربیننده که بیشتر از تحلیل و بررسی فوتبالی به نقل خاطرات شیرین فوتبالی این دو چهره مطرح مستطیل سبز گذشت. در ادامه شاهد حضور نمایندگانی از بازیکنان فعلی و اسبق تیم ملی فوتبال کشورمان و نیز مربیان تیم‌های باشگاهی از جمله مهدی مهدوی‌کیا، فرهاد مجیدی، جواد نکونام و رامین رضاییان بودیم که در کنار مجریان، در اوایل و اواسط هر نیمه به آنالیز تیم‌های در حال رقابت می‌پرداختند. اما دعوت از کارلوس پویول، کاپیتان سابق تیم ملی اسپانیا و بارسلونا به عنوان کارشناس و مهمان ویژه این برنامه و بعد از آن عدم صدور اجازه حضور وی، موجی از شایعات را درباره دلیل این عدم حضور شکل داد که از موی بلند پویول تا صرف هزینه هنگفت برای این حضور را شامل می‌شد.

در این رابطه، در پاسخ رسانه‌ای مرتضی میرباقری، معاون سیما درخصوص چرایی این عدم‌حضور آمده است: «بعد از دعوت فیگو کاپیتان تیم ملی پرتغال در برنامه سال گذشته حواشی زیادی شکل گرفت که لزومی ندارد یک چهره خارجی برای حضور چند دقیقه‌ای‌اش در برنامه ورزشی، چند صدمیلیون پول دریافت کند. همان زمان رئیس شورای ورزش سیما بعد از بررسی این مساله و جلوگیری از حواشی، رسما ابلاغ کرد دعوت از کارشناسان خارجی در برنامه‌های ورزشی و پرداخت چندصدمیلیونی برای چند دقیقه حضور ولو این‌که از سوی اسپانسر هم صورت بگیرد، ممنوع و مخالف سیاست‌های رسانه ملی است. بنابراین ما از ابتدا هم تصمیمی برای حضور کارشناس خارجی در برنامه ۲۰۱۸ نداشتیم. شایعه عدم‌حضور پویول به‌دلیل ظاهرش از سوی بی.بی.سی انتشار یافته و رسانه ملی این مساله را صد در صد تکذیب می‌کند.

ناصر کریمان، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه سیما هم از آنتن زنده برنامه «حالا خورشید» با پاسخ رسمی به این دست حاشیه‌سازی‌ها گفت: مگر نمی‌شد با قاببندی مساله ظاهری وی را درست کرد؟ ما با توجه به مشکلات معیشتی مردم در این روزها و رقم‌هایی که بابت حضور او در برنامه مطرح شد، فکر کردیم که آیا صلاح است او به برنامه دعوت شود یا خیر و معتقد بودیم که حضور او صلاح نبود.

ماجرای یک گزارش و گزارشگران غایب

اولین رویارویی تیم ملی کشورمان مقابل مراکش با گزارشگری عادل فروسی‌پور، شاید به خاطر حساسیت‌های اولین بازی در جام‌جهانی مملو از کلمات و تعبیرات عامیانه و سطحی بود که به بیننده بازی این احساس منتقل می‌شد که یا فروسی‌پور در حال گزارش مسابقه دیگری است یا تماشاگر چیزهایی که عادل می‌بیند، نمی‌بیند. استفاده از عباراتی چون «چقدر خوبن بچه ها»، «چقدر این تیم خوبه»، «چقدر ماهند اینا»، «چقدر لذت داریم می‌بریم ما» شاهد این مدعا هستند. از این مجری موفق و محبوب فوتبالی که از تحصیلات آکادمیک رسانه‌ای برخوردار است، به کار بردن چنین ادبیات سطح پایینی بعید به نظر می‌رسد. باید قبول کرد، در کنار همه جذابیت‌ها و تفاوت‌های گزارش فوتبالی از جنس عادل فردوسی‌پور، در برهه‌هایی از خود واقعی‌اش فاصله می‌گیرد و گزارشش مقهور جو و هیجانات کاذب می‌شود. همین‌طور در حین اجرای برنامه، ارائه آمار فوتبالی و بیوگرافی بازیکنان و حواشی زندگی خصوصی آنها بر ارائه اطلاعات و تحلیل‌های واقعی فوتبالی می‌چربید که می‌توانست کمرنگ‌تر باشد.

با این همه، غالب گزارش‌ها و محتواهای تولیدی در این برنامه از سطح کیفی بالایی برخوردار بود؛ ارائه گزارش‌های پرهیجان در عین حفظ بی طرفی، تلاش برای ارائه نظرات کارشناسانه فوتبالی درحین گزارش‌ها، حفظ تب و تاب فوتبالی برنامه بعد از حذف ایران از جام و جلوگیری از افت بینندگان و در ضمن پیگیری ادامه رقابت ها، تلاش برای ایجاد تفاوت و جذابیت بیشتر با حضور مهمانان ایرانی و خارجی در استودیو و یا تحلیلگران ورزشی و گزارشگران مطرح جهان به‌صورت آنلاین، طراحی و تولید آیتم‌های متنوع از معرفی تیم‌ها و کشورهای حاضر در جام‌جهانی، گزارش‌های متنوع محمدحسین میثاقی از قلب برگزاری بازی‌ها در روسیه شماری از این جذابیت‌های تصویری بودند.

در کنار گزارش‌های گرم و پرشور فوتبالی در مدت برگزاری جام جهانی از زبان عادل فردوسی‌پور، جواد خیابانی، محمدرضا احمدی و... غیبت رضا جاودانی و مزدک میرزایی محسوس بود. جاودانی در مصاحبه‌ای با دادن نمره خوب به اجراهای جام جهانی، دلیل این غیبت را درگیری در امور دیگر اعلام و اضافه می‌کند، غالبا حضور در این‌گونه برنامه‌ها به تشخیص گروه ورزش اتفاق می‌افتد. به گفته وی، پنج دوره جام جهانی را اجرا کرده است و اگر یک دوره هم دوستان دیگر اجرا کنند هیچ مشکلی به وجود نمی‌آید. در این رابطه، با فردوسی پور هم تلفنی صحبت کردم و ایشان هم محبت داشت. اما مزدک میرزایی در خصوص دلیل عدم‌حضورش در اجرای این دوره از رقابت‌ها، عنوان می‌کند: «چون در شبکه مستند فعالیت دارم؛ شبکه سه بنده را به چشم یک گزارشگر می‌بیند، چون در آن جمع دوستانی که بیشتر تهیه‌کنندگی برنامه‌های ورزشی را دارند، جای ندارم. هیچ اختلافی با عادل فردوسی‌پور ندارم اما به همین‌خاطر ترجیحم این بوده که نباشم و در شبکه مستند به عنوان تهیه‌کننده فعالیت ورزشی‌ام را ادامه بدهم.»

حامیان مادی و معنوی

با تمام محدودیت‌های تولید یک برنامه زنده و مفصل تلویزیونی که نیاز به تامین هزینه‌های خودش از سوی یک یا چند اسپانسر دارد، ولی گنجاندن حجم بالای این تبلیغات می‌تواند به کیفیت و سطح اجرای برنامه لطمه بزند. این‌که مجری - گزارشگر خوبی مثل محمدرضا احمدی مجبور بود مرتبا در چند جای برنامه حواس مردم را به فلان کالا و یا نصب اپلیکیشن جلب کند، از احساس واقعی و اعتماد مخاطبان در حین اجرای برنامه ورزشی بکاهد. هدفی که می‌تواند تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌های چند ماهه دست‌اندرکاران شبکه سه و برنامه «بیست‌هجده» را به مخاطره بیندازد.

این برنامه در مدت یک ماه با حمایت و همکاری جمعی از کارشناسان، هنرمندان و ورزشکاران روی آنتن رفت؛ هم در کنار مجریان برنامه 2018 بود.

تحلیل‌های تخصصی و متفاوت حمیدرضا صدر در کنار ارائه اخبار و اطلاعات لحظه‌ای محمدرضا احمدی و آنالیزهای عادل فردوسی‌پور، در نوع خود جذاب و غافلگیرانه بود. همین‌طور همراهی پیوسته هنرمندانی چون سیروان خسروی در زمینه تامین بخشی از محتوای موسیقایی و ایجاد طراوت و سرزندگی بیشتر در حین پخش کلیپ‌ها و آیتم‌ها شایان ذکر و توجه است. ضمنا سیروان خسروی قطعه «هفتاد میلیون ستاره» را برای حمایت از تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل ساخته بود که مورد استقبال مردم قرار گرفت.

معدل قبولی از نگاه تماشاچیان

به‌رغم همه تلاش‌ها و نیز حاشیه سازی‌ها، یک بار دیگر بزرگ‌ترین رویداد ورزشی جهان با تلخ‌کامی‌ها و شیرینی‌های خاص خودش به پایان رسید، در حالی که برآیند آمار نشان‌دهنده استقبال کم نظیر بینندگان فوتبال دوست از برنامه «بیست هجده» است. عادل فردوسی‌پور، ساخت این برنامه را سنگین، سخت و طاقت‌فرسا دانسته و نتیجه کار را مثبت ارزیابی کرده است. او همچنین از نگاه آماری، رضایت مخاطبان را ۹۱ درصد اعلام می‌کند که در نوع خودش رکورد محسوب می‌شود. به اعتقاد وی، همیشه همراهی مردم انگیزه بیشتری برای ادامه کار به آنها می‌دهد و موجب کمرنگ شدن سختی‌ها و بی‌مهری‌ها می‌شود. همچنین سیدمرتضی میرباقری، معاون سیما هم با حضور در پشت صحنه برنامه تلویزیونی «بیست هجده» در آخرین روز این برنامه، از نزدیک به 50 میلیون نفر بیننده مستمر برنامه «بیست هجده» براساس آخرین مطالعات سازمان صداوسیما خبر داد.

به اعتقاد وی، در مقایسه با کارهای‌های مختلفی که تاکنون تولید شده است، این برنامه استثنایی‌ترین برنامه‌ای است که در طول این سال ها مخاطبان از آن رضایت بالا داشتند.

و آخرین خبرها...

آخرین خبرها حاکی از آن است که جمعه شب پشت صحنه و اتفاقات برنامه در طول یک ماه پخش خواهد شد. این برنامه در ۷۰ دقیقه تدارک دیده شده است و جمعه شب، 29 تیر ساعت 22:30 از شبکه سه پخش خواهد شد.

پشت پرده یک شایعه

پس از اتمام پخش برنامه و در پی حواشی زیادی که در فضای مجازی به‌خاطر پخش زنده اختتامیه جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه از شبکه سه و توزیع مدال‌ها توسط رئیس‌جمهور زن کرواسی، پوتین و مکرون مطرح شد، خبری عجیب درباره خداحافظی عادل فردوسی‌پور با صداوسیما و پایان همکاری‌اش در این عرصه منتشر شد.

حتی نامه‌ای نیز در فضای مجازی پخش شد که گفته می‌شد دستخط فردوسی‌پور است. فردوسی‌پور با رد این شایعه نسبت به آن واکنش نشان داد و گفت: «هیچ نامه‌ای ننوشته‌ام. موضوع نگارش‌نامه و اتفاقات پس از آن را تکذیب می‌کنم. این بحث‌ها و حاشیه‌هایی که مطرح شده است را در فضای مجازی دیده‌ام و از طرح آنها تعجب می‌کنم. موضوع پایان همکاری من با تلویزیون صحت ندارد.»

سارا صالحی

رادیو و تلویزیون