از آداب انتظار غافلیم

منتظران واقعی امام زمان (عج) دل اندوهگینی دارند و هر جمعه خود را مهیا می‌کنند که شاید بیاید اما او سال‌هاست که همه مومنان را چشم به راه گذاشته است.

با همه این‌ها انتظار آدابی دارد. با نجم‌الدین شریعتی، مجری برنامه «سمت خدا» که از شبکه سه پخش می‌شود، هم‌صحبت شدیم تا از آداب منتظران واقعی بگوید.

انتـظار برای ظهور مهدی موعود (عج) به چه معناست؟

انتظار به معنای منتظر بودن برای ظهور منجی است.پیروان همه ادیان بر این باورند که روزی منجی خواهد آمد و همه جهان را پر از عدل خواهد کرد و مشکلات همه عالم حل خواهد شد. در نگاه شیعه انتظار به معنای انتظار برای ظهور حضرت مهدی (عج) است.این انتظار آدابی دارد که باید آنها را رعایت کنیم و گرنه فقط لاف انتظار می‌زنیم به قول حافظ ؛ لاف عشق و گله از یار زهی لاف دروغ / عشقبازان چنین مستحق هجرانند ! انتظار به معنای نشستن نیست بلکه به معنای حرکت و امید و مهیا کردن جامعه برای آمدن منجی است.

مهم‌‌ترین آداب انتظار چیست و چه آسیب‌هایی دوره انتظار را طولانی‌تر خواهد کرد؟

به نظرم بزرگ ترین آسیب دوره انتظار این است که ما شرایط زمان خود را نمی‌شناسیم. دوره غیبت کبری یکی از پیچیده‌ترین دوره‌های زندگی است.کار شیعیان در این دوره بسیار سخت است.در عصر انتظار و بنا به روایاتی که از امام صادق (ع) نقل شده شیعیان وارد دوره شبهه‌ای می‌شوند که امامی نمایان نیست و شیعیان از این دوره خلاص نمی‌شوند مگر آنکه دعای غریق را بخوانند. دعای غریق عبارت است : « اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا رَحِیمُ یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِی عَلَی دِینِکَ». این دعا باعث ثبات قلب و استقامت در راه می‌شود.دوران غیبت، دوران پر از فراز و نشیب است که آسان هم نیست.در قرآن و کتاب‌های شیعه، آدابی برای منتظران ذکر شده که اولین آن صبر در برابر بحران‌ها و سختی‌هاست.غیبت امام زمان (عج) ما را از اتفاقات خوب خلقت محروم کرده است و برای رسیدن به روزهای خوب باید مصائب را تحمل کنیم.منتظران واقعی کسانی هستند که هم خودشان صبر کنند و هم دیگران را به صبر و عمل صالح توصیه کنند ، سوره والعصر ویژگی منتظران واقعی را نشان می‌دهد.

دنیا به سمت جنگ و تنش‌های مختلف حرکت می‌کند در چنین شرایطی آیا فقط «صبر» کفایت می‌کند؟

«صبر» یکی از ویژگی‌های منتظران امام زمان (عج) است در کنارش تقوا و محاسن اخلاقی هم از شروط انتظار است. منتظر واقعی باید با تقوا و صبور باشد که اگر با این ویژگی‌ها قبل از ظهور امام (عج) از دنیا برود مانند کسی است که امام مهدی (عج) را درک کرده است.با وجود همه جنگ‌ها و بی‌عدالتی‌ها اگر به قرآن پناه ببریم و دستمان در دست امام معصوم باشد، سرگردان نخواهیم شد.ما به حال خود رها نشده‌ایم؛ پیامبر (ص) فرمودند: من از میان شما می‌روم اما دو چیز را برای شما به یادگار می‌گذارم یکی قرآن و دیگری اهل بیت.اما ما متاسفانه از هر دوی اینها غافل شده و دور افتاده‌ایم به همین دلیل دچار بحران و جنگ و بی‌عدالتی شده‌ایم.اگر امام زمان (عج) را دوست بداریم و از آموزه‌های اهل بیت پیروی کنیم هرگز دچار نابسامانی نمی‌شویم.قرآن و کتاب‌هایی مانند نهج‌البلاغه برای ما کافی است تا خوب زندگی کنیم.امیرالمومنین (ع) فرمودند از من بپرسید تا شما را راهنمایی کنم چون من به راه‌های آسمان آگاه‌ترم تا راه‌های زمین.صحیفه سجادیه و ادعیه این کتاب راه‌‌های رستگاری را به ما نشان می‌دهد.

ما کشوری اسلامی و شیعه هستیم اما شما به این نکته اشاره کردید که ما از قرآن و عترت فاصله گرفته‌ایم به نظرتان چرا برای ما چنین اتفاقی رخ داده است؟

چند سال قبل موسسه‌ای که وابسته به صهیونیست‌هاست تحقیقی انجام داد تا راه‌های موفقیت ایران را شناسایی کند.در این تحقیق به دو موضوع رسید؛ یکی عاشورا و دیگری انتظار برای ظهور حضرت مهدی (عج). انتظار به معنای امیدواری به ظهور منجی.مردم ما بشدت به ظهور آقا امام زمان (عج) امیدوارند اما در آداب انتظار کاهلی می‌کنیم که به نظرم بخشی از آن به فناوری‌های جدید بستگی دارد که خلوت مردم را پر کرده و جلسات وعظ و سخنرانی را دچار رکود کرده است.همه ما به نوعی سرگرم دنیا و خودمان شده‌ایم .به نظرم این سرگرمی و غفلت ما را از راه درست دور کرده است. وقتی غافل شوی و بصیرت خود را از دست بدهی، از آموزه‌های دینی و معنوی دور می‌شوی.البته معتقدم نهادهای فرهنگی و متولیان مذهبی و دینی ما نیز دچار ضعف و کاهلی هستند؛ آموزش و پرورش، مساجد، صدا و سیما ، رسانه‌های مکتوب و ... بیشتر باید در زمینه انتظار کار کنند.باید زمان خود و اضطرارمان به امام معصوم را درک کنیم که اگر متوجه این موضوع شویم و درک کنیم که بیشتر مشکلات ما با ظهور امام زمان (عج) حل خواهد شد در مسیر درست قرار خواهیم گرفت و اداب انتظار را به درستی رعایت خواهیم کرد.

البته می‌توان از دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای تحلیل مفهوم انتظار استفاده کرد اما از شواهد چنین برمی‌آید که قابلیت‌‌های این فضا کمتر استفاده می‌شود؟

گروه‌‌ها و افراد زیادی در این فضاها حضور دارند و روی مفهوم انتظار کار می‌کنند اما واقعیت این است که این ‌ فناوری‌ها چون متعلق به آن‌طرفی‌هاست جاذبه‌‌های دروغین و زرق و برقش بیشتر ما را سرگرم کرده است. به نظرم زیربنایی‌ترین کار برای ترویج مفهوم انتظار را مدارس و دانشگاه‌ها می‌توانند انجام دهند.جایی که معلم و دانش آموز و دانشجو و استاد روبه رو با هم در ارتباط هستند و به حرف هم گوش می‌دهند.خانواده‌ها و صدا و سیما بسیار می‌تواند تاثیرگذار باشد.ترویج مفهوم انتظار و فرهنگ و دغدغه آن نباید فقط به ماه شعبان محدود شود اما متاسفانه رسانه‌‌ها فقط در این ماه به مفهوم انتظار و آداب منتظران واقعی می‌پردازند و در طول سال این موضوع بسیار مهم به حاشیه می‌رود.