بر آستان خدمت

تحلیل شما از حکم انتصاب تولیت آستان قدس رضوی چیست؟

در سالگرد ارتحال تولیت فقید آستان قدس رضوی، حضرت آیت‌ا... واعظ طبسی، وظیفه خود می‌دانم یاد و خاطره این اسطوره انقلابی و مبارز را که انصافا زحمات و مرارت‌های زیادی را برای پیروزی انقلاب اسلامی تحمل کردند و بویژه در طول دوران تولیت آستان قدس رضوی منشأ آثار و برکات فراوانی برای این آستان مقدس و نورانی بودند گرامی بداریم.

17 اسفندماه سالگرد صدور حکم تولیت معزز آستان قدس، حضرت آیت‌ا... رئیسی از سوی مقام معظم رهبری است، در این حکم که به منشور هفت‌گانه معروف شده، افق‌ها و مأموریت‌های جدید پیش روی مجموعه گذاشته شده و این منشور به عنوان سند بالادستی، رسالتی خطیر و مهم را برای آستان قدس رضوی تعریف کرد. خدمت به محرومان و مستضعفان، خدمت به مجاورین، رسیدگی به زائران و استفاده بهینه از ظرفیت‌های فرهنگی که به تعبیر زیبای مقام معظم رهبری در سطح جهان قابل ارائه است و استفاده از اماکنی که به لحاظ قدمت تاریخی از فاخرترین ابنیه‌های جهان محسوب می‌شوند در این حکم بصراحت به آنها اشاره شده است. همچنین ساماندهی شرکت‌های اقتصادی وابسته به آستان قدس رضوی از دیگر موارد حکم تولیت آستان قدس رضوی است. مأموریت‌های جدید، ساز و کار جدید هم می‌طلبد.

بر اساس مأموریت‌های جدید باید تغییراتی لحاظ می‌شد. کارگروه‌های تخصصی با محوریت شخص آیت‌ا... رئیسی تشکیل شد و پس از آن جمع‌بندی تمام برنامه‌ها و مروری بر اقدامات گذشته داشتند و بر اساس مأموریت‌های جدید و منشور هفت‌گانه سیاست‌های راهبردی را تدوین کردند که اوایل مرداد سال 95 به صورت رسمی ابلاغ شد. این سیاست‌های راهبردی سایه انداز در عرصه‌های مختلف فرهنگی، زائر محوری، اقتصادی، اخلاق و فرهنگ، علم، توسعه و عمران و ... است.

این سیاست‌ها شامل شش سرفصل و 30 بند است که در هر فصل به موارد حیاتی و رسالت‌های آستان قدس رضوی اشاره شده است. برای سیاست‌های راهبردی 12 کارگروه با حضور نخبگان و دانشگاهیان تشکیل و متناسب با سرفصل‌ها 175عامل حیاتی و 485 شاخص کلان موفقیت جمع‌بندی و تصویب شد.

یکی از مهم‌ترین موارد مورد تأکید در منشور هفت‌گانه، کمک رسانی به محرومان و مستضعفان و رسیدگی به زائران و مجاوران است، در این خصوص چه اقداماتی انجام شده است؟

مقام معظم رهبری به دلیل شناخت و معرفت عمیقی که نسبت به امام رضا(ع) دارند، یکی از مهم‌ترین ارکان خدمت در دوره جدید را خدمت به محرومان و مستضعفان تبیین فرمودند. زیرا سیره عملی امام رضا(ع) نیز همین بوده است و در تمام دوره‌های زندگی پربار و پر فراز و نشیب حضرت، سر سفره ایشان همیشه محرومان و پا برهنه‌ها بوده‌اند.

منابع مالی و درآمدهای آستان قدس رضوی از عواید موقوفات و نذورات مردم است. اگر تکیه ما بر اساس حساب و کتاب و داشته‌های مالی آستان قدس باشد به آن اندازه‌ای نیست که مشکلات و معضلات تمام محرومان و مستضعفان را برطرف کنیم.

کار ارزشمندی که تولیت محترم انجام دادند توجه به ظرفیت‌های مردمی بود. ایشان مفاهیم جدیدی از خادم، خدمت و مخدوم را برای ما تبیین کردند که مبانی نظری ارائه خدمات بر اساس الگوی جدید برای همگان مشخص شد.

یکی دیگر از طرح‌های موفقی که در حال اجراست، طرح زیارتی «مبدأ به‌ مبدأ» است که مورد حمایت آستان قدس رضوی است و تاکنون بیش از 600 هزار زائر زیارت اولی به بارگاه منور رضوی مشرف شده‌اند.

توسعه خادمیاری در اردوهای جهادی، ارائه خدمات رایگان پزشکان و متخصصان و کارآفرینی از دیگر مواردی است که در راستای محرومیت‌زدایی با قوت و قدرت ادامه دارد.

برای تحقق دو بند مهم محرومیت‌زدایی در منشور هفت‌گانه، دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی در استان‌ها راه‌اندازی شد. امروز با اجرای این طرح‌ها، پزشکان متخصص به نام مبارک امام رضا(ع) به محرومان و مستضعفان کمک می‌کنند. به عنوان نمونه در دو ماه اخیر 70 پزشک متخصص در قالب اردوهای سلامت به مناطق محروم شهرستان سرخس اعزام شدند و بیش از 3200 بیمار را معاینه و درمان کردند.

مصداق دیگر این خدمات خالصانه، ارائه خدمات آموزشی و تربیتی صد معلم به صورت افتخاری برای اوقات فراغت بچه‌های مناطق محروم بود.

ما در آغاز راه هستیم و تحولی که بناست در آستان قدس رضوی به وقوع بپیوندد نیازمند سازماندهی قوی است که با عنایت امام رضا(ع) و کمک مردم عملیاتی خواهد شد.

در حوزه احیا و صیانت موقوفات چه اقداماتی صورت گرفته است؟

بخش اعظم دارایی‌های آستان قدس رضوی موقوفات است که احیا و صیانت از آنها و ارائه گزارش عملکرد رقبات موقوفات به واقفین آثار بسیار مثبتی خواهد داشت.

تولیت محترم در اوایل مأموریت جدیدشان و اواخر خرداد 95 تأکید کردند به منظور افزایش بهره‌وری از خام‌فروشی موقوفات پرهیز شود.

پس از آن گروه‌های تخصصی وارد کار شدند و برنامه‌های مدونی را برای حفاظت، صیانت و افزایش ارزش افزوده رقبات وقفی ارائه کردند.

اگر مردم ببینند که موقوفات بخوبی اداره می‌شود، رغبت و اشتیاق آنها به وقف و نذر افزایش پیدا خواهد کرد.

خدمات گسترده‌ای که برای محرومیت زدایی صورت گرفته، افزایش ظرفیت و توسعه مهمانسرای حضرت و افزایش پخت غذا و... که نتایج این خدمات را مردم حتی در روستاهای محروم و دورافتاده کشور می‌بینند، قطعا موجب رضایتمندی بیشتر آنان از خادمانشان در آستان قدس رضوی خواهد شد.

بحمدا... در سال 95 در مقایسه با سال 94، 25 درصد افزایش نذورات داشتیم. بهترین ارزیابی‌کننده و قضاوت‌کننده خود مردم هستند. وقتی مردم خدمت را می‌بینند به‌رغم تمام مشکلات اقتصادی این روند افزایشی را مشاهده می‌کنیم.

ما در موقوفات هم چند پروژه عمده را آغاز کرده‌ایم که پروژه عظیم زائر شهر رضوی یکی از آنهاست. این پروژه در 3 فاز به ظرفیت 20 هزار نفر اسکان در حال ساخت است که در سال 96 فاز نخست آن به بهره برداری رسیده و فاز دوم نیز 35 درصد پیشرفت داشته است.

با تدبیری که در دوره تولیت جدید آستان قدس رضوی صورت گرفت، مردم می‌توانند در قالب وقف مشارکتی و با هر مبلغی که توانایی دارند در انجام این کار خیر و خداپسندانه سهیم شوند.

شاید در حال حاضر مانند صد سال گذشته اراضی بزرگ وجود ندارد که مردم بتوانند بخشی از آن را وقف کنند، اما موقوفات جدید می‌تواند همین مشارکت‌ها باشد. یکی دیگر از زمینه‌های مشارکت، مجتمع‌های میان راهی امام رضا(ع) است که تاکنون حدود 20مجتمع راه‌اندازی شده و بنا داریم با همت مردم و خیران و حمایت آستان قدس در مسیرها و جاده‌های منتهی به مشهد مقدس مجتمع‌های بیشتری را در اختیار زائران قرار دهیم.

در دو سال اخیر شاهد اصلاحات ساختاری درون سازمانی بودیم و سازمان‌ها و معاونت‌های جدیدی نظیر معاونت امداد مستضعفین، سازمان فرهنگی، معاونت علمی، معاونت ارتباطات و رسانه، مرکز بین‌الملل ایجاد شد، این تغییر ساختارها با چه رویکردی انجام شد؟

سیاست‌های کلی در بحث ساختار سه رکن اصلی دارد؛ چابک بودن، روان و شفاف بودن و پاسخگو بودن.

بر اساس راهبردهای کلی و مأموریت جدید، معاونت امداد مستضعفین ایجاد شد.

با تأکیدات تولیت محترم و با توجه به ظرفیت‌های عظیم علمی و پژوهشی، مشهد باید به مرجع علمی جهان اسلام تبدیل شود.

امام رضا(ع)، عالم آل محمد(ص) است و باید این ویژگی حضرت در اجرای سیاست‌های راهبردی آستان قدس مورد توجه قرار می‌گرفت. از این رو معاونت علمی راه اندازی و فعالیت‌های علمی و پژوهشی شامل دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و درمانی ذیل این معاونت منسجم شد.

فعالیت‌های فرهنگی آستان قدس انصافاً در زمان تولیت فقید قابل تقدیر است، اما به هر حال برای این که اقدامات و فعالیت‌ها متمرکز باشد و مجموعه‌های فرهنگی بر اساس مأموریت‌های خودشان بتوانند بهتر و باکیفیت‌تر در سطح کشور و حتی بین‌الملل عمل کنند، سازمان فرهنگی تاسیس شد.

براین اساس، فعالیت‌های فرهنگی معاونت تبلیغات اسلامی با توجه به مأموریت جدید در حرم مطهر رضوی متمرکز شده و به اقشار و گروه‌های مختلف و انواع و اقسام تخصص‌ها ارائه خدمات فرهنگی و تبلیغی خواهد کرد.

به موضوع مرجعیت علمی اشاره کردید. در دوسال گذشته آستان قدس چقدر به تحقق مرجعیت علمی نزدیک شده و برای خلق این اتفاق بزرگ و تأثیر‌گذاری مادام‌العمر چه مسیری پیش روی مجموعه است؟

برای تحقق این مهم برخی کارها وارد مرحله اجرا شده و یک سری از کارها در حال طراحی است. یکی از برنامه‌های آستان قدس رضوی با عنوان دانشگاه جامع رضوی و شهرک علم و فناوری است که در مرحله تحقیق و مطالعه است. مکان فیزیکی‌اش در مشهد مقدس مشخص شده که گام به گام اجرایی خواهد شد.

مبنای اولیه ما این است دانشجوی داخلی در اینجا جذب نشود، زیرا به لحاظ کرسی دانشجوی داخلی به دلیل تعدد دانشگاه‌ها و مراکز علمی و دانشگاهی کشور اشباع شده‌ایم.

در عرصه‌های صنعتی و کشاورزی ما ناگزیر هستیم به سمت فعالیت‌های دانش‌بنیان برویم و در این قسمت نیز تفاهم‌نامه‌ای با معاونت علمی رئیس‌جمهور مبادله شده است.

در حوزه تخصصی کردن فعالیت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی نیز با محوریت فعالیت‌های دانش بنیان کار بزرگ و ارزشمندی صورت گرفته و در حوزه بنیاد سلامت نیز کارهای ارزشمندی در بیمارستان فوق تخصصی رضوی انجام شده است.

یکی از کارهای خیر و ماندگاری که الان در حال انجام است، ورود محققان و پژوهشگران علمی به حوزه وقف و نذر است که بعضی از کشفیات و فرمول‌های محصولات و فرآورده‌های دارویی را که به مرحله تولید انبوه می‌رسد، وقف حضرت می‌کنند.

برای درمان بیماران هموفیلی و دیالیزی نیز اقدامات زیربنایی گسترده‌ای صورت گرفته است. داروی فاکتور 8 که در آینده از ثمرات و برکات آن بیشتر خواهید شنید، از همین موضوعاتی است که با جدیت در حال پیگیری است.

بیمارستان فوق تخصصی رضوی، یکی از بیمارستان‌های روز دنیاست که با رعایت اصول فنی ایزوها موفق شده گواهینامه‌های معتبر بین‌المللی را دریافت کند.

در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی نیز کارهای ارزشمندی انجام شده که سمت و سوی تمام این فعالیت‌ها رسیدن به مرجعیت علمی جهان اسلام است.

وارد فعالیت‌های حوزه اقتصادی شویم. آن چیزی که در حکم آمده ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی است. برای این ساماندهی چه اتفاقی افتاده است؟

در مقوله ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی کارهای ارزشمندی انجام شده است. اولین اقدام ما در سال قبل برگزاری مجامع شرکت‌ها بود که برگزاری این مجامع اطلاعات مفیدی در اختیار مدیریت جدید قرار داد.

ما بر‌اساس اطلاعاتی که در اختیار مدیریت جدید قرار گرفت، توانستیم در برنامه‌های اقتصادی سال 96 ساماندهی را اعمال کنیم. خیلی از تکالیف در مجمع مصوب شد، البته هنوز کاملاً راضی نیستیم و در برخی حوزه‌ها نیاز به کار زیربنایی جدی وجود دارد که در حال پیگیری و انجام است.

تعدادی از شرکت‌ها اکثریت یا صد درصد آن، متعلق به آستان قدس است و در حال سوددهی است و تراز مثبت دارد. این شرکت‌هایی که در خدمت به مردم است، تقویت و ساماندهی شده و بر‌اساس مبانی تخصصی، شرکت‌هایی داریم که به تعبیری نه تراز مثبت داشته‌اند و نه منفی و باید تلاش کنیم به مرحله سوددهی برسانیم.

شناسنامه‌دار کردن شرکت‌ها، بررسی نقاط قوت و ضعف و آسیب‌شناسی ساز و کارهای اجرایی و ارائه برنامه زمان‌بندی، از مهم‌‌ترین اقدامات برای ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی بوده است.

عمل به اقتصاد مقاومتی، تولید ملی و اشتغال را چطور ارزیابی می‌کنید؟

یکی از مبانی سیاست‌های راهبردی اقتصاد مقاومتی، تکیه به تولید ملی و توانمندی‌های داخلی است. به نظرم یکی از مسائل عمده‌ای که شاید اگر بخواهیم از زبان گله وارد شویم همین است که کمیت‌مان در این زمینه می‌لنگد.

ما در کشور توانمندی‌های زیادی داریم. برنامه‌های صادرات و واردات ما باید بر مبنای اقتصاد مقاومتی تنظیم شود. اگر واردات ما تأثیر منفی بر تولیدات داخلی ما داشته باشد با سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی در تضاد است. تجربه کاملا این را نشان می‌دهد. من همین اواخر بازدیدهایی از کارخانه‌های قند چناران و قند تربت حیدریه داشتم. کارخانه‌ها با چغندرکارها قرارداد بسته‌اند، کشاورزان عزیز ما زحمت کشیده‌اند و محصولات یکساله‌شان را در اختیار کارخانه قرار داده‌اند، ولی وقتی قیمت شکر تولید شده از قیمت شکر وارداتی بازار بیشتر است، چگونه می‌توانند حتی جوابگوی قرارداد با کشاورزان باشند؟

البته با وزیر محترم جهاد کشاورزی مکاتباتی انجام شده و دستورات خوبی نیز دادند که امیدوارم گره‌گشایی شود.

بنابراین محور اصلی فعالیت‌های اقتصادی آستان قدس رضوی بر اساس اقتصاد مقاومتی است و سیاست و محور برنامه‌های اقتصادی نیز حمایت از تولید داخلی است.

تکیه ما بر تولید داخلی است. حالا تولید داخلی می‌تواند در یک گستره و کارخانه عظیم باشد یا در یک روستا. در حال حاضر ما در برخی روستاهای شهرستان کلات نادری با روش‌های علمی از طریق کشت گلخانه‌ای یا از طریق پرورش دام سبک وارد مقوله ایجاد اشتغال شده‌ایم.

به صورت تخصصی هلدینگ دامپروری آستان قدس رضوی آموزش را شروع کرده و به روستاییان دام سبک داده خواهد شد که در جهت توانمندسازی و محرومیت زدایی گام‌های موثر برداشته شود.

همچنین تفاهم‌نامه‌ای بین آستان قدس رضوی و کمیته امداد امام خمینی(ره) منعقد شده که از محل صندوق امداد ولایت تا سقف صد میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه به متقاضیان مناطق محروم و مستضعف تخصیص یابد و این وام 18 ماه تنفس دارد و طی مدت پنج سال مبلغ را به صندوق باز می‌گردانند.

همکاری و تعامل آستان قدس با دولت و شهرداری‌ها چگونه است؟ چه برنامه‌ای برای وصول مطالبات وجود دارد؟

نگاه مدیریتی در آستان قدس رضوی باید الهام‌گیرنده از سبک و سیره زندگانی نورانی آقا علی بن موسی الرضا(ع)باشد.

درهای حرم مطهر امام رضا(ع) به روی همه باز است. آستان قدس متعلق به یک جریان سیاسی خاص نیست و متعلق به اسلام و مردم است. با این نگاه، همکاری دوسویه و سازنده‌ای با مجموعه نهادها و دستگاه‌های خدمت‌رسان استان داریم.

در سطح ملی نیز همکاری ما با سایر مجموعه‌ها سازنده است. واقعا عرض می‌کنم هر کجا ورود پیدا کردیم و از دستگاه‌ها کمک خواستیم به دلیل ارادت‌شان به حضرت رضا(ع) و خدمتی که به زائران انجام می‌گیرد، آنها کمک می‌کنند.

من در همین جا عرض می‌کنم بضاعت دولت با توانایی آستان قدس رضوی قابل مقایسه نیست و اگر انتظار این باشد که همه خدمات به زائران را آستان قدس انجام بدهد، نمی‌توان خدمات شایسته و درخور شأن آنها را انجام داد.

همه باید کنار هم قرار بگیریم تا 30 میلیون زائری که به مشهد مقدس مشرف می‌شوند هیچ دغدغه‌ای جز زیارت نداشته باشند. بزرگان دینی ما می‌گویند خدمت به زائر کمتر از زیارت خود حضرت نیست.

مطالبات آستان قدس رضوی از دولت بابت املاک و اراضی در اختیار بالغ بر 3400 میلیارد تومان است که مراحل تائید آن طبق توافق با دولت و قانون به اتمام رسیده است.

ما مشکلات دولت را می‌دانیم و انتظار نداریم تمام 3400 میلیارد تومان نقدی پرداخت شود، ما حتی اعلام کردیم آمادگی داریم برای سهام شرکت‌هایی که می‌توانند اشتغال برای محرومان و مستضعفان ایجاد کنند، کارشناسی انجام بگیرد و در این خصوص مکاتبه با دفتر رئیس‌جمهور محترم نیز انجام شده است.

در مجموعه دولت، ساختارهایی برای خدمت‌رسانی به زائران مانند کارگروه ملی زیارت و معاونت هماهنگی زیارت استانداری پیش بینی شده. آستان قدس امروز برنامه‌های مشترکی با این مجموعه‌ها دارد؟

ریاست ستاد خدمات تسهیلات سفر و ستاد خدمات زائران به عهده استاندار خراسان رضوی است. آستان قدس رضوی محور فعالیت‌های خدماتی به زائران است که مورد قبول بقیه نهادهای استان هم هست.

اما وقتی همه مجموعه‌های خدمت رسان و اجرایی در کنار هم قرار می‌گیرند و بضاعت استانی به میدان می‌آید، اتفاقات مبارک و بزرگی خلق می‌شود که نمونه‌اش را در ایام پایانی ماه صفر مشاهده کردیم.

ریاست کارگروه ملی زیارت با معاون اجرایی رئیس‌جمهور است، یعنی در سطح ملی نیز این مهم پیش‌بینی شده و اعضای محوری هم بارگاه منور حضرت امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س) و حرم حضرت شاهچراغ(ع) است.

نظر آستان قدس رضوی امروز در رابطه با وضعیت موجود بافت پیرامون حرم چیست و چه فرآیندی باید پیگیری شود که اگر این فرآیند ایراد دارد،اصلاح شود و به سمتی برود که با مجموعه حرم مطهر و آنچه مورد نیاز زائر است، هماهنگ باشد؟

در زمانی که مرحوم کازرونی؛ وزیر وقت مسکن و شهرسازی بودند، گزارشی از طراحی بافت پیرامون حرم مطهر به محضر مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) ارائه می‌کنند. معظم له می‌فرمایند هر تغییری در اطراف و پیرامون حرم مطهر حتماً با هماهنگی تولیت آستان قدس رضوی باشد که به نظرم این اتفاق نیفتاده است.

در زمان آقای کازرونی این اتفاق افتاد و هماهنگی بود اما طرح‌ها عوض شد. طرح‌ها که عوض شد، این هماهنگی انجام نشد. تولیت محترم آستان قدس رضوی در اوایل سال قبل نامه‌ای به وزیر راه و شهرسازی نوشتند و این نکته را یادآوری کردند که در اطراف حرم اتفاقاتی در حال وقوع است که در شأن این اماکن قدسی نیست. در این قسمت گلایه‌های جدی وجود دارد، البته برخی تصمیمات در دوره‌های قبل گرفته شده و بعد به مرحله اجرا درآمده است. با این بلند مرتبه سازی‌هایی که صورت‌گرفته و با این کیفیت به نظر می‌رسد در اطراف حرم با مشکلاتی مواجه خواهیم بود.

راجع به زیرگذر حرم مطهر، شارستان رضوی و بقیه موارد در بافت پیرامون حرم مطهر نیز موضوعات مشترک مورد بحثی وجود دارد که در حال پیگیری هستیم.

مجموعه دفاتر استانی آستان قدس طی دو سال گذشته در تمام استان‌های کشور شکل گرفته. بفرمایید مهم‌ترین وظایف و علت شکل‌گیری این دفاتر چه بوده است؟

دفاتر نمایندگی آستان قدس رضوی برای آشنایی هرچه بیشتر مردم با مفهوم خادم، خدمت و مخدوم ایجاد شده و هدف از تشکیل این دفاتر افزایش سطح و گستره خدمت‌رسانی به محرومان و مستضعفان است.

دفاتر نمایندگی آستان قدس در استان‌ها نسبت به جذب خادمیاران دارای شرایط اقدام می‌کنند و بر اساس دستورالعمل‌ها برای جذب خادمیار و راه‌اندازی کانون‌های خادمیاری تلاش می‌کنند.

در حال حاضر 55 هزار نفر در سراسر کشور برای خادمیاری ثبت‌نام کرده و در عرصه خدمت رسانی به محرومان و مستضعفان در محل مورد سکونت خود به نام مبارک امام رضا(ع) گره‌گشایی می‌کنند.

پس از طی این مراحل، خادمیاران در بازه‌های زمانی معین امکان تشرف به بارگاه منور رضوی را خواهند یافت و از این مضجع نورانی کسب فیض خواهند کرد.

در حوزه مسائل فرهنگی نیز کار سنگینی بر دوش آنهاست. اعتقادمان بر این است که اگر فرهنگ و معارف امام رضا(ع) در پهنه کشور ما پیاده شود امنیت، آسایش و اخلاق را به ارمغان می‌آورد و بسیاری از مکارم و حسنات اخلاقی در سایه تحقق فرهنگ رضوی نهادینه خواهد شد.

یکی دیگر از فعالیت‌هایی که در نمایندگی‌ها پیش‌بینی شده، توسعه وقف و نذر است. مردم شریف و شهیدپرور ایران اسلامی به واسطه عشق و ارادتی که به ساحت قدسی امام رئوف(ع) دارند، دارای موقوفات و نذوراتی هستند و به دلایلی شاید طی مسافت و آمدن به مشهد برای آنها مقدور نباشد. یکی دیگر از مأموریت‌های نمایندگی آستان قدس، تسهیل امور نذر و وقف با استفاده از فناوری‌های روز است.

یکی از سؤالاتی که مردم با ادبیات مختلف از ما می‌پرسند و من می‌خواهم با همان صداقت از شما بپرسم این است آیا آستان قدس رضوی مالیات پرداخت می‌کند؟

به استناد بند الف ماده 139 قانون مالیات‌های مستقیم «موقوفات، نذورات، پذیره، کمک‌ها و هدایای دریافتی نقدی و غیر نقدی آستان قدس رضوی، آستانه حضرت معصومه(س)، آستان حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، آستان حضرت احمد بن موسی(ع) (شاهچراغ)، آستان مقدس امام خمینی(ره)، مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و سایر بقاع متبرکه از پرداخت مالیات معاف هستند.»

در مورد شرکت‌ها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس رضوی نیز بر اساس حکم حکومتی امام راحل (قدس سره) در پاسخ به استفسار تولیت فقید آستان قدس رضوی در مورخه 20/1/ 1368 آستان قدس رضوی و شرکت‌ها و موسسات وابسته از پرداخت هرگونه مالیاتی معاف هستند.

متعاقب آن مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نیز طی نامه31210/1مورخه 13/9/95ضمن تأکید بر استمرار نظر امام راحل (قدس سره) مرقوم فرمودند: در خصوص معافیت مالی آستان قدس و شرکت‌ها و موسسات وابسته نظر همان است که قبلا نیز گفته شده، نظر مبارک امام راحل (ره) نیز بر همین نهج بوده که درآمدهای آستان و شرکت‌ها و موسسات وابسته از پرداخت هرگونه مالیات معاف هستند. البته این حکم شامل مالیات‌های تکلیفی و مالیات بر ارزش افزوه نیست، لکن چون فعالیت‌های اقتصادی باید شفاف و رقابت‌پذیر باشد، توصیه می‌شود مالیات شرکت‌ها و موسسات برابر مقررات محاسبه و پرداخت و به صورت «جمعی ـ خرجی» عینا به آستان برگشت داده شود.

بر این اساس آستان قدس رضوی در تمام این سال‌ها خود را مکلف به شفافیت مالی و پرداخت دقیق مالیات‌های تکلیفی و مالیات بر ارزش افزوده می‌دانسته و به عنوان نمونه در سال 1395، آستان قدس رضوی (شامل سازمان مرکزی، مؤسسات فرهنگی و شرکت‌های اقتصادی) مجموعا مبلغ 532میلیارد ریال به عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کرده است.

این پرداخت‌ها برای این است که شرکت‌های آستان قدس رضوی که در مناقصه‌ها شرکت می‌کنند، در مقایسه با سایر شرکت‌ها شرایط برابر داشته باشند.

این مبالغ پس از جمع‌آوری از طریق خزانه‌داری کل کشور به حساب آستان قدس رضوی واریز می‌شود و برای خدمت به محرومان و مستضعفان و در راستای نیات واقفان هزینه می‌شود.