نگاه «360 درجه» به مسائل روز

این برنامه رخدادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هفته را مورد توجه قرار می‌دهد. 360 درجه به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدهادی نعمت‌اللهی جمعه‌ها ساعت 21 و 30 دقیقه از شبکه مستند پخش و بازپخش آن روز بعد ساعت 14 و 30 دقیقه روانه آنتن می‌شود. محمد قربانی، راوی این مستند است که سردبیری هم به عهده خود اوست. در این مستند، متناسب با موضوع، تصاویر موبایلی که توسط مردم گرفته شده نیز پخش می‌شود.

گره‌‌گشایی از رویدادهای مهم

سید سلیم غفوری، مدیر شبکه مستند درباره شکل گیری طرح مستند 360 درجه به جام‌جم گفت: شبکه مستند به دلیل نوع برنامه‌ها و جنس‌شان، برنامه مجری‌محور و استودیومحور ندارد که بتواند به مسائل مبتلا‌به روز جامعه و تحولاتی که روزانه و هفتگی ذهن عمومی مردم را اشغال می‌کند، توجه داشته باشد. این در حالی است که شبکه‌های دیگر در برنامه‌های صبحگاهی، عصرگاهی و شامگاهی خود به چنین موضوعاتی می‌پردازند. بنابراین بعد از جمع‌بندی‌ها تصمیم گرفتیم یک برنامه مستند هفتگی را طراحی کنیم و به مهم‌ترین موضوعاتی که در هفته اتفاق افتاده، بپردازیم و از ابعاد مختلف آنها را مورد بررسی و تحلیل قرار بدهیم.

وی ادامه داد: در برنامه‌هایی که تا به حال پخش شده موضوعات مختلفی همچون اغتشاشات اخیر کشور، کشتی سانچی، بالارفتن قیمت دلار و... را مورد بررسی قرار داده‌ایم. تلاش کرده‌ایم گروه پژوهش برنامه از ابعاد مختلف روی موضوعات کار کرده و با مشورت با کارشناسان مختلف، گره‌های ذهنی مردم را استخراج کنند و بعد برای دریافت پاسخ‌های مناسب به این گره‌ها به سراغ کارشناس و مسئولان بروند. در مجموع عوامل این مستند تلاش می‌کنند جان کلام را بگویند و از زوایای مختلف به پاسخ‌ها دست پیدا کنند.

مدیر شبکه مستند با اشاره به جوان بودن 360 درجه عنوان کرد: با توجه به این که برنامه جوان است، نمی‌توانیم ادعا کنیم به نقطه مطلوب کامل دست پیدا کرده‌ایم، اما بازخوردهایی که از مردم، اهالی رسانه و شبکه‌های اجتماعی دریافت کرده‌ایم، نشان می‌دهد موفقیت‌های خوبی به دست آورده‌ایم. غفوری در پاسخ به این سوال که خودتان شخصاً تا چه میزان به عوامل این برنامه برای انتخاب سوژه‌ها کمک می‌کنید، عنوان کرد: 360 درجه شورای سردبیری دارد که در آن درباره موضوعات تصمیم‌گیری و بعد نتیجه نهایی اتخاذ می‌شود. من هم در این شورا نکات لازم را به دوستان می‌گویم.

او در پایان گفت: تلاش ما این است در این برنامه مهم‌ترین موضوعات را مورد بررسی قرار بدهیم و به قول معروف به گره‌های ذهنی مردم ورود پیدا کنیم.

ادعا کردن سخت است

محمدهادی نعمت‌اللهی، تهیه‌کننده و کارگردان 360 درجه در پاسخ به این سوال که بر چه اساسی موضوعات این مستند را انتخاب می‌کنید، توضیح داد: ما به سوژه‌هایی که برای مردم در طول هفته مساله است، می‌پردازیم و اتفاقات مهم را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ برای مثال، در یکی از قسمت‌ها ما می‌خواستیم به بهانه سالگرد پلاسکو این اتفاق را بررسی کنیم و به سراغ نقاط مبهم پرونده آن برویم، اما یکدفعه سانحه کشتی سانچی اتفاق افتاد و با اهمیت یافتن این سوژه، موضوع را تغییر دادیم و روی کشتی سانچی کار کردیم.

وی ادامه داد: ما به موضوعاتی می‌پردازیم که مردم درباره آن حرف می‌زنند و در فضای مجازی پیام‌های مختلف را رد و بدل می‌کنند. تلاش داریم تحلیل‌های منصفانه و کارشناسانه داشته باشیم. همیشه در تلویزیون گزارش‌های خبری درباره اتفاقاتی که جریان ساز بوده خیلی سریع تولید شده، اما برنامه‌ای که بحث کارشناسی آن در قالب مستند مطرح شود و تحلیل درست ارائه بدهد، کم داشتیم. ماهیت مستند 360 درجه این است.

این مستندساز عنوان کرد: البته با توجه به سرعت نقل و انتقالات رویدادها در فضای مجازی، ادعا داشتن در این مورد سخت است. اما ما تلاش کرده‌ایم منصفانه و کارشناسانه به سوژه‌ها بپردازیم، به همین دلیل با مخالفان و موافقان یک موضوع صحبت می‌کنیم و از نظرات هر دو طرف بهره می‌بریم. این‌گونه نیست که فقط یک خط فکری را در برنامه ترویج بدهیم.

نعمت‌اللهی درباره پخش تصاویری که مخاطبان با تلفن همراه‌شان گرفته‌اند از 360 درجه توضیح داد: به نظرم ظرفیت‌ها در تلویزیون متفاوت شده است. معتقدم این‌طور حرف زدن، هم ظرفیت‌ها را بالا می‌برد و هم به رسانه اعتبار می‌دهد. اگر یکسویه به یک موضوع بپردازیم، نتیجه درستی نمی‌گیریم. برخی تصور می‌کنند طرح واقعیت‌ها در یک رسانه خودزنی است، اما به نظرم به آن رسانه اعتبار می‌دهد. وی افزود: البته این برنامه از شبکه مستند پخش می‌شود. شاید اگر در شبکه یک و دیگر شبکه‌های سراسری پخش می‌شد، باید روش‌های دیگری را مدنظر قرار می‌دادیم.

این تهیه‌کننده در ارزیابی نظرات و بازخوردهای مردمی در خصوص مستند 360 درجه هم گفت: توقع داشتیم بازخورد مردم خوب باشد، اما نه این قدر سریع. البته کار ما سختی‌های خاص خودش را دارد. تلاش می‌کنیم روز به روز فرم و چینش مصاحبه‌ها در برنامه با وسواس بیشتر و ایراد کمتر باشد.

سوژه‌هایی از دل وسایل نقلیه عمومی

محمد قربانی، راوی و سردبیر مستند 360 درجه درباره پذیرش اجرای این مستند و این که به نوعی نخ تسبیح بین تصاویر و کارشناسان است، به خبرنگار ما توضیح داد: خودم خبرنگار اجتماعی هستم و سال‌هاست این دغدغه را داشته‌ام که مستند گزارشی متفاوتی داشته باشیم. وقتی آقای نعمت‌اللهی پیشنهاد مستند 360 درجه را داد، خیلی خوشحال شدم به یک رویداد، نگاه صرفاً خبری نداریم و زاویه دید ما عمیق‌تر از خبر است و در قالب مستند به موضوعات می‌پردازیم.

وی ادامه داد: ما به سراغ موضوعاتی می‌رویم که در جامعه داغ است یا پیش‌بینی می‌کنیم میان مردم داغ شود. خودم هم در گروه تعیین سوژه هستم و روی موضوعات با هم حرف می‌زنیم و به نتیجه مشخص می‌رسیم.

این راوی و سردبیر عنوان کرد: معیار ما برای تعیین سوژه مردم هستند و نه خبرنگاران، زیرا ما اهالی رسانه در طول روز با خبرهای زیادی رو‌به‌رو می‌شویم. به همین دلیل روی موضوعاتی کار می‌کنیم که با آن درگیر هستند و در وسایل نقلیه عمومی مثل تاکسی و اتوبوس درباره آن حرف می‌زنند.