روایت جام‌جم از ریز و درشت سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر ایران که امروز به کار خود پایان می‌دهد

آخر شاهنامه؛ جشن گفت‌وگوی تئاتر ایران

سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در حالی امروز با برگزاری اختتامیه به پایان راه خود می‌رسد که بی شک می‌تواند به عنوان یکی از جذاب‌ترین و در عین حال پرحاشیه‌ترین دوره‌های برگزاریش، در تاریخ ثبت شود؛ رویدادی که می‌خواهد جشن گفت‌وگوی تئاتر ایران باشد. چند اجرای پر شور و استقبال کم‌سابقه مخاطبان تئاتر از چند نمایش، اما به جشنواره جان بخشید تا سی و ششمین فجر تئاتری ها، سرد و گرم را کنار هم تجربه کرده باشد.

کد خبر: ۱۱۱۷۴۰۸

اجراهای پرشور و شهرستانی‌های راضی

با وجود حواشی‌ای که برای سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ایجاد شد، تئاتری‌ها برخی اتفاقات بنیادین جشنواره را به فال نیک گرفتند؛ به طور مثال، در این دوره، کمترین انتقادات از جانب گروه‌های شهرستانی به شیوه برگزاری جشنواره وارد شد. این در حالی بود که تقریبا هر سال عادت داشتیم گروه‌های شهرستانی را در قالب اپوزیسیون‌های محلی جشنواره بپذیریم و انتقاداتشان را درباره چیدمان جدول اجراها، حمایت‌ها مادی و غیر مادی و... بشنویم. امسال اغلب گروه‌ها از تقسیم‌بندی برخی بخش‌ها به گروه‌های« الف» و« ب» راضی بودند. فضل‌ا... عمرانی نویسنده و کارگردان نمایش «آواز ماهی‌ها در مرداب» از بندر دیر که در بخش مسابقه تئاتر ایران «ب» در سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به صحنه رفت در این باره می‌گوید: معتقدم قصد فرهاد مهندس‌پور به عنوان دبیر جشنواره از این تقسیم‌بندی، بهای بیشتر دادن به کارگردان‌های جوان و گروه‌های تئاتر شهرستان‌ها بوده است. در جشن گفت‌وگوی تئاتر ایران به گونه‌ای عمل شده است که از هر استان یک نماینده در جشنواره حضور داشته باشد که این تقسیم‌بندی به نظر من به کارگردان‌های جوان و تازه کار انگیزه بیشتری می‌دهد.

نکته دیگری که برخی کارگردان‌های شهرستانی این دوره از جشنواره عنوان کرده‌اند، همکاری مناسب دبیرخانه با گروه هاست و این که کمک هزینه‌های سه میلیون تومانی بموقع به دستشان رسیده و بر اساس اعلام‌ها، موعد پرداخت‌های دیگری هم در کار خواهد بود.

اینها همه در حالی بود که پیش از این که تئاتری‌ها وارد روزهای برگزاری سی و ششمین جشنواره فجرشان بشوند، چالش‌هایی را از سر گذراندند. اولین چالش، مربوط به طراحی پوسترهای جشنواره بود. استفاده از ایموجی‌های معروف شبکه‌های اجتماعی در این پوسترها منتقدان بسیاری برای جشنواره دست و پا کرد. فارغ از محتوای نقدها و بررسی کم و کیف آنها، پاسخگویی طراح پوستر و دبیر جشنواره در نشست خبری پیش از آغاز جشنواره، خبرنگاران و منتقدان را قانع نکرد و همین باعث شد بحث بر سر پوسترها چند روزی ادامه داشته باشد؛ پوسترهایی که آشکارا آمده بودند عادت‌های آشنای مخاطبان هنرهای تجسمی و نمایشی را بر هم بزنند، اما سیل نقدها سعی داشت هدف اساسی پوسترها، که مهم‌تر از چگونگی اجرای‌شان بود، به چشم نیاید.

ثمره رونق تئاتر برای جشنواره

لابد شنیده‌اید تئاتر ایران دو سه سالی است پررونق شده و جلوی برخی سالن‌ها برای تماشای نمایش‌ها صف تشکیل می‌شود، برخی آثار میلیاردی می‌فروشند و برخی آن‌قدر سر و صدا به پا می‌کنند که حتی فیلم‌های سینمایی با گستره توزیع و نمایششان هم به این حد از توجه نمی‌رسند. درباره دلایل بروز این وضع بارها در جام‌جم نوشته‌ایم. کارشناسانی از طیف‌های گوناگون دلایل مختلفی را برای شکل‌گیری این رونق برشمرده‌اند. فارغ از این که، این رونق تا چه حد به عواملی مجهز است که بتواند پایداری‌اش را تضمین کند، دست‌کم حالا می‌شود گفت این رونق و توجه مخاطبان بالقوه تئاتر به آن، تنور جشنواره تئاتر فجر را هم گرم کرده است. استقبال مخاطبان از اغلب نمایش‌های صحنه‌ای و همچنین بخش آف استیج (عنوانی که از این دوره به جای نمایش‌های خیابانی و محیطی استفاده شده است) آن طور که مدیران سالن‌ها و تماشاگران می‌گویند چشمگیر بوده است. اینها را فعلا می‌توان به حساب تلاش اهالی تئاتر برای کشاندن مخاطب بیشتر به سالن‌ها گذاشت؛ تلاشی که ثمره‌اش این بار در زمین جشنواره تئاتر فجر هم قابل ردیابی است.

امروز؛ اختتامیه

اجرای نمایش‌های مختلف از بخش‌های مختلف شب گذشته به پایان رسید تا امروز تئاتری‌ها خودشان را به تالار وحدت برسانند و پای اعلام نتایج و نام برندگان بنشینند. با این که فرهاد مهندس‌پور، دبیر این دوره از جشنواره شخصا با برگزاری جشنواره به صورت رقابتی مخالف بود، اما این دوره نیز طبق روال سابق با رقابت همراه بوده تا مراسم پایانی جشنواره، امروز با هیجان بیشتری برگزار و دنبال شود. سیامک احصایی، کارگردان تئاتر، قرار است کارگردانی اختتامیه سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را عهده دار باشد. مدیریت مراسم به عهده حسین مسافرآستانه است و محمدرضا شهیدی فر مراسم را مجریگری خواهد کرد.

راستی، امروز از سه نفر از بزرگان تئاتر ایران هم قرار است در قالب مراسم پایانی جشنواره تجلیل شود؛ هوشنگ آزادی ور که او را به عنوان یکی از چهره‌های مهم و تاثیرگذار هنر تئاتر ایران از زمان فعالیتش در کارگاه نمایش تا ترجمه کتاب مهم «تاریخ تئاتر جهان» می‌شناسیم و همچنین احمد دامود و جمشید خانیان.