پایان سکوت برای نجات فلسطین

این اقدام برخلاف قطعنامه‌های سازمان ملل و نظر اکثر کشورهای دنیا از جمله متحدین آمریکا در اروپا و کشورهای عربی و اسلامی است که معتقدند این اقدام آمریکا می‌تواند چشم‌انداز حل و فصل مسالمت‌آمیز مساله فلسطین و رژیم صهیونیستی را تحت‌تاثیر قرار دهد. این تصمیم دونالد ترامپ موجی از واکنش‌های منفی را در دنیا به همراه داشته و باعث شده که سازمان آزادیبخش فلسطین اعلام کند فلسطین تمام قراردادهای خود، از جمله قرارداد اسلو را با اسرائیل در صورت عدم تغییر مواضع در مورد بیت‌المقدس فسخ می‌کند.

دکتر احمد سروش‌نژاد، کارشناس مسائل خاورمیانه و فلسطین معتقد است که قرارداد اسلو از ابتدا برای رسیدن به اهداف اسرائیلی‌ها تبیین شده و باید هر چه سریع‌تر این توافق لغو می‌شد. وی در گفت‌وگو با جام‌جم در این زمینه به سوالاتمان پاسخ داده که می‌خوانید.

اخیرا قرارداد اسلو که در مورد صلح میان فلسطین و رژیم صهیونیستی بود توسط سازمان آزادیبخش فلسطین لغو شده است. تحلیل شما از این اتفاق چیست؟

بسته شدن قرارداد اسلو تحت شرایط خاصی صورت گرفت. معاون سابق وزیر خارجه آمریکا که دو دوره سفیر آمریکا در اسرائیل بود به همراه 32 نفر از کارشناسان نظامی - اقتصادی این کشور بعد از انتفاضه 1987 که انتفاضه اول بود کار تحقیقاتی را انجام دادند و از درون آن پیشنهادی بیرون آمد که نتیجه‌اش روند قرارداد اسلو بود که فلسطینی‌ها توسط فلسطینی‌ها کنترل شوند و بر اساس ترتیبات امنیتی‌ این قرارداد فلسطینی‌های مبارز، توسط نیروهای امنیتی فلسطینی‌ تحت کنترل قرار گیرند. بنابراین آنچه که از درون اسلو بیرون آمد تشکیلات خودگردانی بود که فلسطینی‌ها را تحت کنترل قرار می‌داد و اساسا چیزی عاید فلسطینی‌ها نمی‌شد و هرچه بود به نفع اسرائیلی‌ها طراحی شده بود تا این قرارداد از 1993 و 94 ادامه پیدا کند و تا الان بیش از 24 سال از آن گذشته است. البته در این قرارداد هیچ‌کدام از شرایط در نظر گرفته شده برای فلسطینیان تحقق پیدا نکرده که با توجه به چنین شرایطی لغو این قرارداد به سود مبارزین فلسطینی و جریان مقاومت در فلسطین خواهد بود. محمود عباس هم با توجه به روندی که تاکنون طی شده تلاش زیادی کرد که بتواند از طریق مذاکره، گفت‌وگو و سازش دستاوردهای اندکی پیدا کند ولی عملا این روند و قرارداد، امکان دستیابی به یک توافق خوب را مهیا نکرد. در حال حاضر با توجه به جریانی که آمریکایی‌ها دنبال می‌کنند و دیدگاه‌هایی که رئیس‌جمهور جدید آمریکا در مورد بیت‌المقدس که بزرگترین معامله بزرگ قرن، مبنی بر این‌که رژیم صهیونیستی به عنوان یک کشور یهودی‌ شناسایی شود وجود دارد عملا محمودعباس دیده است که دستاوردهای اندکی از طریق این قرارداد به دست آمده و کمکی به فلسطینیان نکرده است. محمود عباس هم‌اکنون به دنبال این است تا بتواند بخشی از جریان فلسطینی که با او از مدت‌ها قبل راهشان را جدا کرده بودند به خودش نزدیک کند و جریان مقاومت را مقداری تقویت کند آن هم نه به دلیل این‌که اعتقادی به جریان مقاومت دارد بلکه می‌خواهد با استفاده از دستاوردهای جریان مقاومت امتیازاتی را از رژیم صهیونیستی یا آمریکا در مذاکرات یا گفت‌وگوهای سازش پیش رو بگیرد.

بحث سر این است که چرا قراردادهایی که منجر به سازش می‌شود چنین سرانجامی پیدا می‌کند؟

اساسا قراردادی می‌تواند پایدار بماند که طرفین را بتواند به یک نتیجه مورد دلخواه نزدیک کند، قراردادی که نتواند خواسته‌های فلسطینی‌ها و حتی بخش‌های کوچکی از نظرات آنان را تحقق ببخشد و نتواند چارچوب‌های حقوق تضعیف‌شده مردم این کشور را احیا کند عملا منجر به شکست می‌شود. هنگام بسته شدن قرارداد اسلو، تقریبا اکثر کارشناسان موقع تنظیم و امضا اعلام کردند که این قرارداد محکوم به شکست است، چون قرار دادی است که اهداف اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها را در منطقه محقق می‌کند و هیچ دستاورد ملموسی برای فلسطینی‌ها نداشته و ندارد، بلکه در برخی موارد مثل ترتیبات امنیتی لحاظ شده کاملا به ضرر جریان مقاومت و فلسطین است.

عربستان به ‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای اسلامی به طرف آمریکا و اسرائیل چرخیده و حمایت از فلسطین را رها کرده است دلیل این موضع‌گیری چیست؟

متاسفانه براساس اخبار و شواهد، عربستان در این بازی، به ضرر آرمان فلسطین و به نفع رژیم صهیونیستی نقش فعالی داشته است. عربستان اقدامات و موضعگیری‌هایی دارد که متاسفانه تسهیل‌کننده اقدامات رژیم صهیونیستی است، مثلا عادل‌الجبیر وزیر امور خارجه عربستان گفته است که اشکالی ندارد پایتخت فلسطینیان تغییر کند که این حرف چراغ‌سبز به اسرائیل و آمریکاست و نشان می‌دهد با هماهنگی عربستان بخش زیادی از این اقدامات در حال شکل‌گیری است که متاسفانه بزرگ‌ترین ضربه را به آرمان فلسطین زده و در جهان اسلام خلل و تفرقه‌ای ایجاد کرده است. این رفتار عربستان باعث شده صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها از هر فرصتی حداکثر استفاده را ‌بکنند تا بلکه بتوانند معامله بزرگ قرن یعنی به رسمیت شناختن یک دولت یهودی را دنبال و پایتخت اسرائیل را شهر مقدس قدس اعلام کنند. البته تمامی این رفتار‌ها نشان می‌دهد که این سیاست‌ها برای مقابله با رشد جریان مقاومت طی سال‌های اخیر و از ترس این‌که این جریان موفق شود و باقی‌مانده دستاوردهای آنان در منطقه را دچار مشکل کند دنبال می‌شود.

جهان اسلام با لغو این قرارداد چه موضعگیری‌ای باید داشته باشد؟

طبیعی است که جهان اسلام باید موضعگیری‌های نه حرفی بلکه عملی را تعقیب کند، چون تشکیل یک جریان مقاومت دیگر در سطح جهان اسلام برای مقابله با رژیم صهیونیستی و حتی برای مقابله با جریان‌های سازش کمک‌کننده است. لذا در این زمینه جهان اسلام باید واکنش نشان بدهد، اما اگر امروز و فردا کند و با حرف و سخن بخواهد کار را پیش ببرد قطعا صهیونیست‌ها به نتایج دلخواهشان می‌رسند. اگر جهان اسلام می‌خواهد کیان اسلام را در منطقه حفظ کند حتما باید یک اقدام عملی جدی داشته باشد تا بتواند جلوی اشغال و جنایت و زیاده‌خواهی را بگیرد.