راهبرد امنیت ملی آمریکا؛ آرزوهای بلندپروازانه رئیس‌جمهور

دونالد ترامپ در شعارهای رقابت انتخاباتی و دوران استقرار در کاخ سفید از قرار گرفتن آمریکا در جایگاه واقعی خود در جهان سخن به میان آورده است. این سخنان و رفتارها،‌ ناظران را به گفته‌های جان اف کندی، سی و پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدای دهه 60 قرن بیستم رهنمون می‌کند. کندی با توجه به این‌که آمریکا در آن دوران با مشکلاتی مواجه بود نظریه‌ای را ارائه کرد مبنی بر «مرزهای جدید» که اعتقاد داشت واشنگتن باید برای احیای پرستیژ خود بر چهار موضوع متمرکز شود. اول رفاه عمومی، دوم آموزش، سوم تحقیقات علمی و چهارم احیای برنامه مدون اقتصادی. رئیس‌جمهور فعلی آمریکا هم در این سند راهبردی به طور عمده بر چهار محور فوق متمرکز شده است. تفاوت عمده دونالد ترامپ با جان اف‌کندی در این است که رئیس‌جمهور کنونی مستقر در کاخ سفید تقریبا بخش عمده‌ای از کشورهای مطرح دنیا را مورد آماج حملات تند لفظی قرار داده است و نوعی رفتار تهاجمی را از خود به نمایش می‌گذارد. اجرای محتوای این سند راهبردی با توجه به خلق و خوی اخلاقی دونالد ترامپ، جهان را با تنش و خطر جدیدی مواجه می‌کند؛ بویژه دو منطقه مهم یعنی غرب و شرق آسیا که مستعد درگیری‌های خشونت‌بار هستند. از جنبه دیگر، آرزوهای منعکس شده در سند راهبردی بدون برخورد سخت نظامی اجرا نخواهد شد، علاوه بر این‌که با الفاظ نامناسب و غیردیپلماتیک قدرت‌های بزرگی مانند چین و روسیه را مورد خطاب قرار می‌دهد. این در حالی است که مسکو و پکن برگ برنده کره شمالی را در اختیار دارند که از آن طریق می‌توانند کنش های آمریکا را محدود کنند و همچنین روسیه در منطقه غرب آسیا و بویژه در کشور سوریه از نفوذ قابل ملاحظه‌ای برخوردار است که این مورد هم توان آمریکا را در میدان عمل محدود می‌کند. تحولات نظام بین‌الملل در شرایط کنونی مانند دوران جنگ سرد و دهه‌های 1960 و 1970 میلادی نیست که آمریکا از نقش بسیار تعیین‌کننده‌ای برخوردار باشد. اگرچه در دوران کنونی، واشنگتن درصدد جلب قدرت‌های نوظهور مانند هند است، اما این تفکر که دنیا به خاموشی فرورفته و آمریکا خیمه خود را بر این خاموشی به پا خواهد کرد یک نظریه کهنه و منسوخ شده است که مخصوص سفیدپوستان نژادپرست آمریکایی است.

دونالد ترامپ پس از انتشار این سند سخنرانی کرد. انگیزه وی از این اقدام جلب و جذب دنیا به سمت خود و نمایش ظاهری قدرت آمریکا و سپس ارسال پیامی به داخل آمریکا و افکارعمومی که همچنان رئیس‌جمهور به وعده های خود پایبند است.
در نهایت باید اذعان کرد تحقق نظریات ترامپ بسیار بلندپروازانه و از لحاظ اجرا بسیار سخت است و مشخص نیست کنگره آمریکا به چه نحو با این موضوع برخورد خواهد کرد و این مواضع به قانون تبدیل خواهد شد یا خیر.

دکتر علی بیگدلی

استاد دانشگاه شهید بهشتی