ظرفیت‌های خوزستان برای غلبه بر بیکاری

به گزارش جام‌جم، آخرین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران، خوزستان را با 14.9 درصد نرخ بیکاری، بعد از استان‌های چهارمحال و بختیاری و کرمانشاه سومین استان کشور در زمینه بیکاری معرفی می‌کند.

البته رضا میرانی، معاون اشتغال اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان به ایسنا گفته است که آمار ارائه شده، آماری فصلی است که برای تابستان 96 و به صورت نمونه‌گیری، تنظیم و ارائه شده و کل جامعه را در بر نمی‌گیرد، بنابراین نمی‌توان به طور کامل به آن استناد کرد.

سخن این مقام دولتی گرچه بظاهر صحیح است، اما نکته اینجاست که در این جدول، نرخ بیکاری در بهار 96 و تابستان سال 95 نیز در همین حدود و به ترتیب 15.3 و 14.9 است که نشان‌دهنده تکرار و ثبات این نرخ و افزایش میزان اعتبار آن است.

ظرفیت‌های مغفول مانده

از این گذشته نکته مهم‌تر، شرایط خوزستان است که در ظاهر با این نرخ از بیکاری همخوانی ندارد. خوزستان استانی است که ظرفیت‌هایی متعدد در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، صنایع نفت و گاز، گردشگری، مرزهای آبی و بندرهای تجاری و... دارد و با وجود چنین ظرفیت‌هایی شاید باید با کمترین عدد در انتهای جدول نرخ بیکاری قرار می‌گرفت، نه بعد از استان‌هایی چون چهارمحال و کرمانشاه که از بخش اعظمی از این ظرفیت‌ها بی‌بهره‌اند، در مقام سوم کشور! لذا نکته مبهم این است که چرا خوزستان با وجود چنین ظرفیت‌های سرشاری باید با چنین نرخ بالایی از بیکاری مواجه باشد.

همایون یوسفی، نماینده مردم اهواز در مجلس، دولتی بودن اقتصاد و اشتغال در خوزستان و پایین بودن سهم بخش خصوصی در کار و تولید را مهم‌ترین عامل نرخ بالای بیکاری در این استان می‌داند.

یوسفی در تشریح اظهارات خود به جام‌جم می‌گوید: بزرگ‌ترین عامل اشتغال‌زایی در خوزستان، صنایع نفت و گاز و پالایشگاه‌هاست که ساختاری دولتی دارند و وجودشان باعث شده بخش خصوصی کمتر فرصت رشد و حضور و توان رقابت در عرصه کار و اشتغال را پیدا کند.

وی تاکید می‌کند اما صنایع نفت و گاز تنها فرصت اشتغال‌زایی خوزستان نیست و خوزستان با وجود ظرفیت‌هایی چون کشاورزی، آب، گردشگری، مرزهای آبی و خشکی، همجواری با کشورهای متعدد و....، غنی‌ترین نقطه کشور به لحاظ منابع است که متاسفانه به دلایل مختلف به این فرصت‌های بزرگ اشتغال‌زایی توجهی نشده است.

رقم بیکاری خوزستان بیش از اینهاست

نکته دیگری که در این آمار جای بحث است، صحت رقم 14.9 نرخ بیکاری اعلام شده است که ظاهرا چندان با واقعیات موجود در استان خوزستان منطبق نیست. خوزستان تا پیش از جنگ تحمیلی، آبادترین استان کشور به لحاظ وجود مزارع سرسبز و باغات و نخلستان‌های پربار، بندرهای تجاری و اقتصادی پررونق بود، اما پس از جنگ، آبادی و اشتغال و رونق از تمام این بخش‌ها تقریبا رخت بربست و امروز نیز تنها با بخشی از توان و ظرفیت این بخش‌ها همچنان فعال است و نفس می‌کشد و شاید بیشترین تکیه اش بر صنایع نفت و گاز باشد. تنها نگاهی گذرا به حال و روز شهرهای آبادان و خرمشهر که هنوز زخم‌های جنگ تحمیلی بر پیکرشان التیام نیافته، گویای این ادعاست. به گفته غلامرضا شرفی، منتخب مردم آبادان در مجلس، آمار بیکاری در دو شهرستان آبادان و خرمشهر از مرز 50 درصد تجاوز کرده که این رقم پیگیری بحث اشتغال در این دو شهرستان را گوشزد می‌کند.

حجت‌الاسلام مجید ناصری‌نژاد، رئیس مجمع نمایندگان خوزستان نیز وضعیت بیکاری در این استان را واقعا نگران‌کننده اعلام کرده و خواستار مقابله مسئولان کشوری با این بحران می‌شود.

نگاهی گذرا به وضعیت امروز صنایع خرمشهر شاید به درک بهتر بحران بیکاری در این شهر کمک کند.

اکنون حدود پنج سال از تعطیلی شرکت صابون‌سازی خرمشهر با نام تجاری یاس که بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد شوینده و بهداشتی کشور و صادرکننده نمونه بود می‌گذرد، این شرکت بخش عمده‌ای از اشتغال خرمشهر را تأمین می‌کرد که به دلیل برخی سوء‌مدیریت‌ها ورشکسته شد و پس از پنج سال هنوز وضعیت شغلی حدود 69 کارگر باقیمانده این واحد تولیدکننده با بیش از 24 ماه حقوق معوقه معلوم نیست.

یک شرکت ارتباطی نیز که نخستین و بزرگ‌ترین تولیدکننده تلفن‌های همراه هوشمند در کشور است و پیش از این حجم بالایی از اشتغال ( 2000 نفر) خرمشهر را تأمین می‌کرد، اکنون تنها با 10 درصد ظرفیت کارگران خود کار می‌کند.

در کنار اینها، بندر خرمشهر نیز با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و ظرفیت بالا برای سرمایه‌گذاری و اشتغالزایی همچنان در انتظار احیای اروندرود از طریق لایروبی و خارج‌سازی مغروقه هاست، تا دوباره صدای بوق کشتی‌های بزرگ تجاری را بشنود و رنگ رونق و آبادی بگیرد، ظرفیتی بی‌نظیر که ولی‌الله حیاتی، فرماندار خرمشهر درباره آن گفته است: اگر اروندرود احیا شود و رونق تجاری بندر خرمشهر پا بگیرد، به بودجه‌های جاری دولتی نیاز نخواهیم داشت.

بیکاری خوزستان روبه کاهش است

سیدعلی بحرینی مقدم، معاون اقتصادی استانداری خوزستان با غیردقیق خواندن آمار فصلی بیکاری، آمار قابل استناد را نرخ رسمی و سالانه (یا هر 5 سال یکبار) بیکاری عنوان کرده و به جام‌جم می‌گوید: بر اساس سرشماری سال 90 مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در استان، 25.7 درصد بود که در سرشماری سال 95 به 14.3 کاهش و نرخ مشارکت هم از 36.4 به بیش از 40درصد افزایش پیدا کرده و این یعنی ما شاهد روند مثبتی به لحاظ اشتغالزایی در سال‌های اخیر در استان بوده‌ایم.

بحرینی در عین حال اذعان می‌کند که با وجود ظرفیت‌های بی‌شمار در خوزستان هنوز جای کار بسیاری وجود دارد، که در این راستا برنامه ریزی‌های خوبی نیز در بخش فولاد، نیروگاه، پتروشیمی، آب و فاضلاب و طرح 550 هزار هکتاری کشاورزی صورت گرفته که باعث شده امید به زندگی و اشتغال در استان رشد پیدا کرده و نرخ بیکاری روند نزولی بیابد، طوری که در مسجد سلیمان نرخ بیکاری از 43.4 درصد به 22.7 درصد در سال 95 کاهش یافته است.

معاون اقتصادی استانداری خوزستان به گردشگری نیز به عنوان یکی دیگر از بخش‌های مهم ایجاد اشتغال در استان، اشاره کرده و یادآور می‌شود که به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های مورد نیاز در این بخش تاکنون نتوانستیم از این ظرفیت بهره کافی ببریم.

فاطمه مرادزاده - ایران