پول قرض بدیم؟ پول قرض ندیم؟

قرض دادن پول سنت حسنه‌ای است، هرچند در گذشته بسیار بیشتر مرسوم بود و دایره قرض دادن پول به آدم‌ها حتی تا سوپری سر کوچه هم گسترده بود و حالا شاید فقط و فقط به اقوام درجه یک محدود شده باشد، اما همچنان وجود دارد.

برخی بر این باورند که قرض دادن آدم‌ها را ثروتمند می‌کند هر چند این باور هم ریشه در گذشته‌های ایرانیان دارد و بسیاری دیگر هم بر این اعتقادند که کلا عمل قرض دادن پول کار بیهوده‌ای است، این دسته معتقدند که اگر قصد کمک است می‌توان پول را بخشید وگرنه قرض دادن پول، کار عاقلانه‌ای از سوی این دسته از افراد شمرده نمی‌شود.

پولی که هست؛ اعتمادی که رفت

یکی از مهم‌ترین دلایل کمرنگ شدن سنت حسنه پول قرض دادن اعتمادی است که در جامعه از بین رفته است.

اعتمادی که آن‌قدر کمرنگ شده تا دایره افرادی که شامل قرض دادن می‌شوند محدود به نزدیکان درجه یک شما هستند البته این اعتماد تنها محدود به افراد و شهروندان عادی نمی‌شود و وقتی هر روز خبر کلاهبرداری‌های ریز و کلان تیتر خبرها می‌شود ناخودآگاه به این اعتماد عمومی هم خدشه وارد می‌شود البته که دلیل مهم دیگرش که شاید هم اساسی‌تر باشد وضعیت نابسامان اقتصادی در این سال‌هاست.

در حقیقت پولی وجود ندارد که بخواهیم قرض بدهیم یا اگر وجود دارد آنقدر حیاتی هست که فکر برنگشتن پول می‌تواند زندگی شما را به هم بریزد.

بسیاری بر این باورند که کلا نباید به کسی پول قرض داد، بخصوص به فامیل و اعضای خانواده! این کار روابط خانوادگی را خراب می‌کند.

اگر به اندازه کافی پول دارید، آن را قرض ندهید، بلکه آن را هدیه داده و از خیر پس گرفتنش بگذرید البته نباید این هدیه دادن به یک عادت تبدیل شود.

اگر خواهرزاده یا برادرزاده‌تان همواره روی کمک مالی شما حساب می‌کند، پول‌هایی که می‌دهید بیشتر علائم بیماری را آشکار می‌کند و خود بیماری را درمان نمی‌کند.

فرد مورد نظر چه در خرج کردن بی‌گدار به آب بزند و چه این سبک زندگی را دنبال کند، دائم پول دادن به او مشکلی را حل نمی‌کند و اصل مساله باید رفع و رجوع شود.

قرضی که ریشه دوستی را می‌خشکاند

چه بسیار دوستی‌ها که به واسطه پول قرض دادن به دشمنی تبدیل شده است و چه بسیار رابطه‌ها که سرد شده‌اند. یک راه حاضر و آماده برای از دست دادن دوستانتان، پول قرض دادن به آنهاست. راه حاضر و آماده دیگر پول قرض ندادن به اوست.

به طور کلی به نظر می‌رسد پول و دوستان را نمی‌توان با هم داشت. وقتی صحبت پول می‌رسد، دوستی‌ها کنار رفته و نفس انسان‌ها جلو می‌آید.

در اغلب موارد پول نقش اساسی در ایجاد شکاف بین دو دوست ایفا می‌کند. این موضوع در مورد شریک کاری صدق نمی‌کند چون هنگامی‌ که شما وارد یک رابطه کاری می‌شوید، می‌دانید پول چیزی است که رابطه شما براساس آن پایه‌گذاری شده است، اما در رابطه با دوستان، پول باعث خواهد شد افراد در موقعیت‌های نامناسبـی قرار بگیرند.

فردی ممکن است خود را برتر یا بالاتر از دیگری احساس کند که این باعـث ناهنجاری در روابط خواهد شد.

بدهکار باشید نه طلبکار!

شاعر و نویسنده انگلیسی می‌گوید بهتر است بدهکار باشید تا طلبکار... بدهکار فقط دوستش را از دست می‌دهد، اما طلبکار هم دوستش را از دست می‌هد هم پولش را! اما در این میان راه‌هایی هم وجود دارد که بشود هیچ کدام از این دو مورد ارزشمند را از دست نداد.

راه‌هایی که همه‌اش به شمایی که مردد در قرض دادن هستید برمی‌گردد. در اولین گام برای از دست ندادن پول و البته دوستتان باید به خصوصیات اخلاقی او توجه کنید که آیا او فرد خوش حسابی است؟ آیا همیشه قرضش را سر موعد پرداخت کرده است؟ در این صورت خیالتان بابت قرض دادن پول به وی آسوده است، اما اگر فرد مقابل کسی است که به طور مداوم پول قرض می‌گیرد و بدهی‌هایش را پرداخت نمی‌کند، پس باید دقت کنید.

با قرض بالا ریسک نکنید

نکته مهم بعدی مقدار پولی است که فرد مقابل از شما درخواست کرده است، گاهی اوقات بهتر است در مورد مبالغ بالا دقت بیشتر و ریسک کمتری کنید اگر فرد مقابل مورد اعتماد است و سر موعد پول شما را بازمی‌گرداند پس نگرانی وجود ندارد، اما این را هم بدانید که هیچ کس نمی‌تواند از فردای خود باخبر باشد، پس دقت بیشتری کنید.

نباید هیچ وقت به خاطر رودربایستی با کسی تمام ذخیره مالی‌تان را قرض بدهید تا خودتان هم دچار بحران مالی شوید، همیشه برای خودتان یک سقفی را در نظر بگیرید.

تا دلیل قرض گرفتن چه باشد

همیشه علت پول قرض گرفتن را از فرد مقابل بپرسید. بدون رودربایستی از او بپرسید که این پول را برای چه کاری می‌خواهد و چرا دچار بحران مالی شده است؟ شما با دانستن این اطلاعات راحت‌تر می‌توانید تصمیم به پول قرض دادن بگیرید.

گاهی اوقات در زندگی موارد استثنایی و غیرمنتظره پیش می‌آید که افراد نیاز به پول قرض گرفتن از دیگران پیدا می‌کنند. خوب در این شرایط اشکالی ندارد که مشکل دیگران را برطرف کنیم، اما اگر کسی برای تجمل‌گرایی یا هزینه‌های اضافی پول قرض بگیرد حتما در بازپرداخت آن دچار مشکل می‌شود.

زمان بازپرداخت

رودربایستی را کنار بگذارید و اگر پولی قرض دادید مدت قرض را مشخص کرده و زمان بازپرداخت را به فرد مقابل گوشزد کنید. مثلا طبق یک برنامه سه یا شش ماهه مدت بازپرداخت را تعیین کنید.

مثلا از طرف بپرسید اگر نتواند پول را برگرداند چه خواهد شد؟ خوب در هر صورت فرد مقابل همه تلاش خود را برای بازگرداندن پولش خواهد کرد، اما اگر نتوانست تمام اقساطش را بپردازد چه خواهید کرد؟ بهتر است همیشه محکم‌کاری کنید تا بعدا دچار مشکل نشوید، اما باز هم تمام این محکم‌کاری‌ها نباید باعث شود پا روی حسن‌نیت و خوش‌قلبی خود گذاشته و کسی را در این روزهای سخت و وانفسا از کمکتان محروم کنید؛ پس پول قرض بده، اما با آدابش و آسان‌گیر باش تا خدا بر تو آسان بگیرد... آیه قرض‌الحسنه را که فراموش نکرده‌اید...؟!

آذر کمانی - حقوقدان

ضمیمه چمدان جام جم