خطر جزیره‌ای شدن مشکلات محیط زیستی

برخی با تردید می‌گویند، آیا چهره‌های سرشناس حق دارند، با فعالان محیط زیست برخورد تربیتی کنند یا بهتر است این افراد وارد هیچ مناقشه‌ای نشوند و همان نقش آدم خوب ماجرا را حفظ کنند؟ آیا باید انتظار داشته باشیم، یک هنرمند تمام وجوه کارشناسی را در قواره یک متخصص یا سیاستگذار این حوزه بداند یا استفاده از ظرفیت اجتماعی خود برای جلب افکار عمومی کفایت می‌کند؟

این اتفاق،‌ بهانه‌ای است برای پرداختن به خطر جزیره‌ای شدن مشکلات محیط زیست که نه به نفع مردم خواهد بود، نه به شرایط کنونی کمکی می‌کند.

بحران‌های محیط زیستی، سن و جنس و قوم و زبان نمی‌شناسد. برای هیچ سیل و توفانی فرقی نمی‌کند که قربانی اهل شمال ایران باشد یا جنوب. وقتی از راه می‌رسد، آزمون تاریخ و جغرافیا نمی‌گیرد، همه را با خود می‌برد و مثل آتش، خشک و تَر را با هم می‌سوزاند.

شاید امثال من که در آن جلسه نبودیم و فقط دقایق کوتاه مشاجره را دیده‌ایم، اما آیا این تمام حقیقت است؟ آیا در این نوع مباحثات، نگرانی از یک بحران فنی یا تخصصی موضوع دعواست یا دغدغه‌های قومیتی هم سهمی پیدا کرده است؟

متاسفانه، جر و بحث‌های محیط زیستی اخیر، نمای کوچکی از معضلی است که اندک اندک گسترده می‌شود.

این که هر یک از ما تنها به دایره پیرامونی خود بپردازیم و گمان کنیم، اگر ما در امان باشیم، اتفاق بدی رخ نمی‌دهد، حکایت کسی است که در کشتی سوراخ نشسته و تنها نگران جای خودش است!

این روزها که دنیا شاهد چالش جدید امنیتی است و مرزهای سیاسی از شمال عراق تا جنوب اسپانیا در معرض درگیری است، دامن زدن به منازعات محیط زیستی که شائبه‌های قومی دارد، به نفع هیچ کس نیست و شعله‌ور کردن اختلافات دو یا چند استان همجوار نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه بالا گرفتن این قبیل تنش‌ها می‌تواند مخاطرات و تبعات وخیم ملی در پی داشته باشد.

باید هشیار بود که هیجانی کردن اوضاع و سوار شدن بر موج احساسات مردمی، منجر به ایجاد جزیره‌های تازه خواهد شد و در هم آمیختن مسائل قومیتی با معضلات محیط زیستی در داخل کشور، خطای راهبردی پرهزینه‌ای است که تاوان آن را همه ما و بلکه نسل‌های آینده خواهیم پرداخت.

رفع مشکلات محیط زیستی، نیازمند صبوری، خردورزی و هم‌افزایی است. دمیدن در آتش، اگرچه در کوتاه‌مدت هیجان‌انگیز جلوه می‌کند و ممکن است احساس قهرمان بودن ایجاد کند، اما بدون تردید در درازمدت خسارت‌های غیرقابل جبران در پی دارد.

دکتر اصغر محمدی فاضل - کارشناس محیط زیست