رضایت مخاطبان از برنامه‌های رمضانی تلویزیون

سریال‌ها و برنامه‌هایی که با هدف سرگرم‌سازی و فراغت مخاطبان در ساعات بعد از اذان مغرب و افطار از شبکه‌های مختلف سیما روانه آنتن می‌شوند و تا پاسی از شب همراهی‌شان می‌کنند. در این سال‌ها شاهد پخش مجموعه‌های موفقی هم بوده‌ایم؛ آثاری که با اقبال مخاطبان مواجه شده و گاه حتی موج‌هایی تاثیرگذار در جامعه ایجاد کرده‌اند. امسال نیز به روال هر ساله دو مجموعه مناسبتی در این ایام روانه آنتن شد؛ «نفس» و «زیر پای مادر» که در کنار شماری از برنامه‌های مناسبتی زنده و تولیدی تلویزیون پخش و مخاطبان روزه‌دار را به تماشای خود نشاندند. در گزارش زیر که به شکل میدانی تهیه شده، مخاطبان سیما از میزان رضایت خود از این مجموعه‌ها و برنامه‌های رمضانی می‌گویند.

سریال‌ها، همراهان اصلی خانواده‌ها

نفس و زیر پای مادر نام دو مجموعه مناسبتی در ماه رمضان امسال بود که یکی از شبکه سه و دیگری از شبکه یک سیما پخش شد. البته روال سال‌های پیش بر این اساس بود که معمولا شبکه‌های مختلف، هر کدام سریال تولیدی جداگانه‌ای را روانه آنتن می‌کردند و در هر سال شاهد پخش سه یا چهار مجموعه اصلی بودیم. امسال اما با توجه به طولانی‌تر بودن روزهای انتهایی ماه خرداد و افزایش ساعات روزه‌داری، شبکه‌های دو و پنج سیما از گردونه پخش مجموعه‌های رمضانی خارج شدند و این وظیفه تنها به دو شبکه سه و یک محول شد. البته دو شبکه یاد شده مجموعه‌های خارجی و تامینی «رستاخیز تفنگ‌ها» و «افسانه سامبونگ» را روانه آنتن کردند. در ضمن دیگر شبکه‌های سیما چون آی‌فیلم و شما هم به بازپخش مجموعه‌های موفق سال‌های گذشته چون «متهم گریخت»، «پرده‌نشین»، «صاحبدلان» و «بزنگاه» پرداختند.

خانم اشراقی 45 ساله و خانه‌دار از جمله مخاطبانی است که در این ایام بیننده مجموعه‌های نمایشی سیما بوده است. او به جام‌جم می‌گوید: بعد از اذان مغرب و نماز به تماشای مجموعه‌های مختلف می‌نشستم. اول نفس را می‌دیدم و بعد زیر پای مادر را. خانم اشراقی می‌افزاید: نفس رنگ و بویی تاریخی داشت و به نوعی تاریخ معاصر کشورمان را یادآوری می‌کرد. البته من در زمان وقوع انقلاب کودک بودم و تصاویر آن روزها را بوضوح در خاطر ندارم؛ اما احساس می‌کنم این مجموعه به لحاظ لباس، فضای خانه‌ها، خیابان‌ها و گریم بازیگران، توانست شباهت‌هایی رابا آن دوران ایجاد کند و این اتفاق خوبی بود.

این مخاطب تلویزیون ادامه می‌دهد: مجموعه زیر پای مادر هم داستانی اجتماعی و خانوادگی داشت و این از جمله موضوعاتی است که در تلویزیون می‌پسندم. با این حال نمی‌دانم چرا داستانش این‌قدر تلخ بود و گویی هیچ امیدی در زندگی شخصیت‌هایش دیده نمی‌شد.

سحرناز که 18 ساله و پشت کنکوری است هم می‌گوید: من به جای تماشای این دو سریال ترجیح می‌دادم بازپخش مجموعه‌های «شمعدونی» و «بزنگاه» را ببینم. اینها هر دو مجموعه‌هایی طنز هستند که در چند سال گذشته ساخته شدند و من همان موقع هم بیننده‌شان بودم؛ اما داستانشان آنقدر برایم جذاب بود که مجددا به تماشایشان نشستم و لذت ‌بردم. وی تاکید می‌کند: ای کاش امسال هم مجموعه طنز تازه‌ای داشتیم. طنز برای همه سنین جذاب است و روحیه کلی جامعه را هم عوض می‌کند؛ در سال‌های گذشته شاهد مجموعه‌های طنز موفقی با حضور بازیگران شناخته شده بودیم و ای کاش این روال را امسال هم می‌دیدیم.

محمد محسنی، نویسنده و فعال فرهنگی هم با اشاره به مجموعه نفس به کارگردانی جلیل سامان و مقایسه‌اش با آثار قبلی‌اش می‌گوید: نفس جذابیت کارهای سابق سازنده‌اش را نداشت؛ به نوعی انگار دست کارگردان برای مخاطب رو شده بود و بویژه بعد از ساخت دو مجموعه خوب «ارمغان تاریکی» و «پروانه» مخاطب دیگر می‌دانست که قرار است با چه اثری مواجه باشد.

از سحر تا افطار، با برنامه‌های زنده و تولیدی

رسانه ملی امسال همچون سال‌های گذشته برنامه‌های مختلفی را برای لحظات افطار مخاطبان تدارک دیده بود. برنامه‌هایی که در صدر آنها «ماه عسل» به عنوان قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین برنامه قرار داشت و در کنارش آثار دیگری چون «شهر باران»، «شهر عزیز»، «ماه نشان» و «دعوت» در ساعات بعد از افطار روانه آنتن می‌شدند.

مجید 29 ساله و دارای شغل آزاد، از جمله بینندگان برنامه ماه عسل بوده است. او می‌گوید: در ساعات منتهی به افطار، تلویزیون مغازه روشن بود و ماه عسل را تماشا می‌کردیم. به نظرم امسال بیشتر سوژه‌هایش از سوژه‌های سال‌های قبلی بهتر بود و صرفا به داستان‌های غم‌انگیز پرداخته نشد.

آقای فتح‌آبادی 71 ساله و بازنشسته هم معتقد است: از میان برنامه‌های افطاری، تا حدی برنامه شبکه پنج سیما (شهر عزیز) را می‌دیدم. در این برنامه به طور زنده مخاطبان را به تماشای حال و هوای معنوی حرم امام رضا(ع) دعوت می‌کردند و تدارک سفره‌های افطار حرم و زائرانش را نشان می‌دادند. انسان برای لحظاتی می‌توانست احساس کند خودش هم در مشهد است.

دختر بزرگ آقای فتح‌آبادی که 32 ساله و خانه‌دار است هم می‌گوید: من هم تماشای ماه عسل را به دیگر برنامه‌های افطار ترجیح می‌دادم. تماشای روایت‌های مختلف از زندگی انسان‌های گوناگون برایم جذاب است و هر بار مرا تحت تاثیر قرار می‌دهد.

تلویزیون امسال به روال هر ساله برنامه‌هایی را نیز در ساعات بامداد و لحظات منتهی به سحر و اذان صبح روانه آنتن کرد. خانم علی‌پور می‌گوید: امسال هم چون سال‌های پیش عادت داشتم از لحظه‌ای که برای تدارک غذای سحر از خواب بیدار می‌شدم، تلویزیون را روشن کنم و برنامه‌های ویژه سحر شبکه یک را ببینم. این برنامه سال‌هاست روال و ساختاری ثابت دارد و تماشای برنامه‌های عرفانی ویژه این ساعات در کنار پخش دعای سحر برایم خاطره‌انگیز بود.

شبکه دو سیما نیز حدود سه سال است برنامه‌ای متفاوت را برای ایام سحر مخاطبان نوجوانش تدارک می‌بیند. برنامه «نوسفران» که برای سومین سال متوالی، ویژه روزه‌گیران نوجوان بویژه روزه اولی‌ها روانه آنتن شد، می‌کوشید محتوایی سرگرمی‌بخش و البته عرفانی متناسب با این ساعات داشته باشد.

محمد که نوجوانی 17 ساله است، عنوان می‌کند: امسال در ماه رمضان بعد از تمام شدن امتحان‌های نهایی‌ام فرصت بیشتری برای استراحت داشتم و می‌توانستم تا سحر بیدار بمانم؛ به همین خاطر به تماشای نوسفران می‌نشستم و این برنامه را می‌دیدم.

خواهر محمد، محدثه هم اضافه می‌کند: این برنامه جذاب بود. کمتر پیش آمده است که برای مخاطبان نوجوان برنامه‌ای ویژه این ساعات ساخته شود و این اتفاقی تازه بود.

زهرا غفاری

رادیو و تلویزیون