بزرگ‌ترین جانور جهان در خلیج فارس

آمارها می‌گویند طول بدن بزرگ‌ترین موجود زنده روی زمین حدود 33 متر و وزن آن بالغ بر 150 تن است. تا همین چند وقت پیش روایت‌های افسانه‌‌ای بسیاری درباره بزرگی قلب نهنگ آبی مطرح بود؛ برخی بر این باور بودند قلب این جانور می‌تواند به بزرگی یک ماشین باشد، حتی عده‌ای می‌گفتند رگ آئورت یک وال آبی به اندازه‌ای بزرگ است که یک انسان می‌تواند براحتی در آن شنا کند. ژاکلین میلر، متخصص بخش پستانداران موزه سلطنتی اونتاریو و همکارانش دو سال پیش توانستند یک نهنگ بزرگ آبی را کالبدشکافی کنند. نتیجه این کالبدشکافی چهار ساعته حاکی از آن بود که قلب وال آبی در حد و اندازه ماشین‌های کوچک زمین‌های گلف است. علاوه بر این، اندازه آئورت هم خیلی کوچک‌تر از حد انتظار گزارش شد؛ یعنی در اندازه‌ای که شاید فقط سر یک انسان بتواند در آنجا بگیرد. قلب نهنگ آبی مذکور حدود 150 سانتی‌متر طول داشته و با هر ضربان می‌توانسته 227 لیتر خون را وارد رگ‌ها کند. استحکام بافت‌های قلب این نهنگ 180 کیلویی در آزمایشگاه به اندازه‌ای بود که تیم موزه سلطنتی اونتاریو را مجبور به استفاده از نزدیک به چهار لیتر فرمالدئید کرد! اما همه این آمارها لزوما در مورد همه افراد این گونه مصداق ندارد و موارد نامتعارف هم ثبت شده است.

دایناسورها بزرگ‌تر بودند یا نهنگ‌های آبی؟

دانشمندان باور دارند نهنگ‌ آبی از هر نوع دایناسوری که زمانی روی کره زمین زیست می‌کرده، بزرگ‌تر است. در واقع این پستاندار آبزی به عنوان بزرگ‌ترین جانوری که تاکنون سروکله‌اش روی کره زمین پیدا شده، شناخته می‌شود. در مقام مقایسه، وزن این موجود خارق‌العاده را به اندازه وزن 20 فیل آفریقایی (بزرگ‌ترین حیوان روی خشکی) می‌دانند. دهان نهنگ آبی به اندازه‌ای است که اعضای یک تیم فوتبال می‌تواند روی زبان آن‌جا بگیرند. وزن زبان نهنگ آبی حدود 3600 کیلوگرم، یعنی چیزی در حدود وزن یک مینی‌بوس برآورد شده است.

شکم به این بزرگی چطور سیر می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نهنگ‌های آبی این است که آبزی هستند و این وزن خارق‌العاده را در اصل، آب حمایت می‌کند. بدیهی است اگر قرار بود نهنگ‌ها در خشکی باشند، باید چنان استخوان‌های بزرگ و سنگینی می‌داشتند که بتواند وزن زیادشان را تاب بیاورد. منبع اصلی تغذیه بزرگ‌ترین جانور روی زمین، یکی از کوچک‌ترین جانوران اقیانوس‌ها، یعنی همان کریل‌هاست. اینها سخت‌پوستان کوچکی هستند که طول آنها فقط پنج سانتی‌متر است، اما در اصل مهم‌ترین منبع تغذیه نهنگ‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. نهنگ‌های آبی مانند سایر اعضای خانواده وال‌ها دندان ندارند و به جای دندان تیغه‌های شاخی مثلثی شکل بلند و مژک‌داری به نام بالن یا پلیت دارند که به تعداد زیاد از سقف دهان آنها آویزان است. آنها با استفاده از این تیغه‌ها یا صفحه‌ها، غذا را فیلتر می‌کنند و بعد می‌بلعند. نهنگ‌های آبی نام خود را از رنگ پوست آبی‌شان گرفته‌اند که البته روی آن لکه‌هایی به رنگ خاکستری و سفید هم دیده می‌شود. جلبک‌هایی که گاهی اوقات به قسمت‌هایی مانند معده آنها می‌چسبد، نوعی ته رنگ زرد هم به نواحی شکمی می‌دهد. جلبک‌ها سرمنشاء نام دوم نهنگ‌های آبی، یعنی تحت سولفوری هستند.

فرناز حیدری