فاطمه که از ناحیه سر، صورت و شکم مجروح شده بود با تلاش پزشکان بیمارستان آیتالله موسوی زنجان از مرگ نجات یافت تا نامش در کنار شش کودک خردسالی قرار نگیرد که دو سال پیش به دلیل حمله گرگ در روستای بزینهرود زنجان کشته شده بودند.
یکی از این کودکان چهارساله بود. او در حالی طعمه گرگ شد که فقط 200 متر با خیابان اصلی شهر فاصله داشت. گرگ، او را به باغی در اطراف شهر برده بود و خانوادهاش پس از سه ساعت، جسدش را پیدا کردند. پدر فاطمه، دختر سهسالهای که به طرز معجزهآسایی از حمله اخیر گرگ در روستای زرند نجات پیدا کرده بود، درباره حادثه به ایرنا گفت: «در خانه نشسته بودم که با فریادهای دختر 12 سالهام بیرون آمدم. او بشدت ترسیده بود. تا فهمیدم چه بر سر فاطمه آمده سریع دنبال گرگ دویدم. گرگ کودک مرا از شکم و کمر به دهان گرفته اما هنوز زیاد دور نشده بود. همراه همسرم و اهالی روستا حدود دو کیلومتر دنبالش دویدیم و با شلیک تیر آن را ترساندیم تا دست آخر دخترم را پای کوه رها کرد و دور شد.» پدر فاطمه ادامه داد: «وقتی به دخترم رسیدم، زنده بود اما خیلی درد داشت. گریه میکرد و میگفت «هاپو مرا گاز گرفت» او را به بیمارستان بردیم و تحت عمل جراحی قرار گرفت. الان حالش بهتر است.» به گفته یکی از پرستاران بیمارستان آیتالله موسوی زنجان، فاطمه به بخش مراقبتهای ویژه کودکان منتقل شده و حالش رو به بهبود است. 29 فروردین امسال نیز پسری یک ساله در روستای زواجر از توابع خدابنده زنجان مورد حمله گرگ قرار گرفته بود که دو مرد روستایی او را سه کیلومتر دنبال کردند و نجاتش دادند. او نیز چند روز قبل مرخص شد.
مقابله با گرگها، در دستور کار
وقوع این دو حادثه در کمتر از یک ماه بار دیگر اهالی روستاهای اطراف خدابنده را یاد شش کودک جانباخته در شهر بزینه رود بر اثر حمله گرگ انداخته است. یکی از اهالی روستاهای اطراف خدابنده میگوید: «در ماههای اخیر تعداد گرگها زیاد شده و امنیت و آرامش اهالی روستاهای اطراف خدابنده بخصوص زواجر، زرند، ارقین و سیامان را به هم زده است. شایع هم شده که اداره محیط زیست این گرگها را در منطقه رها کرده است.» این در حالی است که رئیس اداره حفاظت محیط زیست خدابنده با رد این شایعه میگوید: «این موضوع به هیچ وجه صحت ندارد و بیانصافی در حق حفاظت محیط زیست است. در چند روز اخیر تصمیم گرفته شد این گرگهای مهاجم توسط میرشکارها، شکار شوند.» سعید کرد، علت حمله گرگها به کودکان را شکار بیرویه طعمههای گرگ از جمله خرگوش و گراز دانست و افزود: «دستور این است که میرشکارها اول گرگها را شکار کنند سپس تولهها معدوم شوند اما این انصاف نیست چون این شکارچیان هستند که با شکار بیرویه طعمههای گرگ از جمله خرگوش و گراز باعث شدند آنها برای یافتن طعمه به حریم روستاها وارد شوند.» به گفته وی، این حیوانات درنده بر حسب غریزه و برای تامین تغذیه تولههایشان به دنبال شکار هستند اما به دلیل هجومهای اخیرشان به اهالی خدابنده، بحث شکارشان توسط میرشکارها به میان آمده است.
علت اصلی حمله گرگها
کارشناسان محیط زیست از تخریب زیستگاههای طبیعی و از بین بردن طعمههای وحشی توسط عوامل انسانی، شکار بیرویه گراز و خرگوش (منابع غذایی گرگها) توسط اهالی، انباشت غیراصولی زباله در حاشیه روستاها و شهرها، زندهگیری تولههای گرگ برای جفتگیری با سگ و سپس رهاسازی هیبرید سگ و گرگ (گرگاس) در طبیعت به دلیل تربیتناپذیر بودن و عدم توانایی شخصی در نگهداری از آنها به عنوان مهمترین دلایل ورود گرگها به حریم زندگی انسانها و حمله به کودکان یاد میکنند. حسین عبیریگلپایگانی، کارشناس محیط زیست میگوید: اگر گرگهای این منطقه را از بین ببرند، اهالی با انبوهی از گراز و خرگوش مواجه میشوند که زندگی را برای اهالی سخت خواهد کرد. درست است که انتخاب ما بین حیوان و انسان، انسان است اما باید بدانیم حفاظت از حیات وحش ضروری است. گرگها به هیچ وجه حاضر نیستند وارد محیط زندگی انسانها شوند و این از نظر رفتارشناسی حیوانات مشخص شده است.
هشدارها به اهالی
سعید کرد، رئیس اداره حفاظت محیط زیست خدابنده از اهالی روستاها خواست مراقب کودکان خود باشند و آنها را تنها در کوچهپسکوچهها رها نکنند چون گرگها از فرط گرسنگی و تغذیه تولهها به انسانها حمله میکنند. مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست زنجان نیز با تاکید بر گشت و کنترل شبانهروزی منطقه توسط محیطبانان به اهالی روستاهای زرند و زواجر توصیه کرد از سپردن گلهها به کودکان و افراد کهنسال خودداری کنند و هنگام چرای دامها از سگهای گله استفاده کنند. امجد باقری همچنین از دهیاران روستاها خواست نسبت به تعیین و معرفی مکان مناسب برای دفن زبالههای روستایی اقدام و از پراکنده کردن زبالهها در کوچهها خودداری کنند چون میتواند مکان مناسبی برای تغذیه گرگها، سگهای ولگرد و سایر حیوانات باشد. همچنین افراد کمسن و سال نباید در اوایل صبح و غروب از خانه خارج شوند چون ممکن است گرگ و دیگر موجودات خطرناک در پشت بوته و درختانی که در این منطقه بسیار است، کمین کرده باشند.
حوادث مشابه در سایر روستاها
حمله گرگها به انسانها خصوصا کودکان فقط مختص به برخی روستاهای زنجان نیست بلکه پیش از این در آذربایجان شرقی و همدان نیز رخ داده است. چندی قبل یک قلاده گرگ به ده نفر از اهالی دو روستای اسفهلان و سردرود در آذربایجان شرقی حمله و آنها را مجروح کرد. پسری چهار ساله که جزو مجروحان بود، حمله گرگ را ترسناک توصیف کرد و گفت: «برادرم دستم را گرفت، اما گرگ سعی کرد مرا با خودش ببرد. برادرم چند ضربه به او زد و مرا از دهان گرگ بیرون کشید. دیگر چیزی نفهمیدم تا این که در بیمارستان بیدار شدم.» پدرش نیز گفت: «روز حادثه، پسر بزرگم، ابوالفضل را در حالی که غرق در خون بود در آغوش گرفته و به خانه آورد. وضعیتش آنقدر وخیم بود که امیدی به نجاتش نداشتم.»
پیش از این، حمله گرگ به تعدادی از اهالی روستاهای همدان نیز خبرساز شده بود. همچنین سه قلاده گرگ با ورود به خانهای روستایی در اطراف همدان، کودکی دو ساله را به دندان گرفتند و با خود بردند. پس از چند ساعت، فقط قطعههایی از جسد کودک پیدا شد. چند ماه پس از آن نیز پسری دو ساله به نام علی در روستای بهار همدان طعمه گرگ شد، اما به شکل معجزهآسایی نجات یافت. لحظهای که گرگ ایستاد تا کودک را در دهان خود جابهجا کند، پدر علی که در تعقیب گرگ بود سررسید و فرزندش را نجات داد. خرداد 95 نیز دو قلاده گرگ، به دو کودک خردسال در روستای عمان شهرستان رزن همدان حمله کردند. در حادثه اول، یک خانواده در باغ در حال استراحت بودند و دختر هفتسالهشان کمی دورتر از آنها در حال بازی بود. ناگهان یک قلاده گرگ، دختر را به دندان گرفت و فرار کرد. پدر و مادر کودک، گرگ را دنبال کردند و سرانجام پس از طی مسافتی موفق شدند او را نجات دهند. عصر همان روز نیز یک گرگ با پنجه به پشت کودکی خردسال در همین روستا زد و قصد داشت او را با خود ببرد که با کمک بموقع خانواده، فرار کرد. قربانعلی محمدپور، مدیرکل محیط زیست استان همدان پیش از این با اشاره به افزایش حمله گرگها در فصل گرما گفته است: «هر ساله با شروع فصل بهار، نگرانی از حمله گرگها به مزارع کشاورزی و روستاها وجود دارد. در سالهای اخیر گزارشهایی از حمله گرگها به دامها و انسانها در همدان به دست ما رسیده که کانون آنها در شهرستانهای بهار و رزن است. این حملات در فصل تابستان اوج میگیرد چون در این فصل، اراضی کشاورزی پربارتر است و تراکم زبالههای انسانی افزایش مییابد. متاسفانه تخریب زیستگاه گرگها توسط انسان و عدم مدیریت زبالههای خانگی باعث تغییر رفتار گرگها در انتخاب طعمههای خود در این مناطق شده است.»
راههای مقابله با حمله گرگ
از حضور در مناطقی که قبلا در آنجا گرگ دیده شده خودداری کنید.
اگر گرگ شما را دید، فرار نکنید، در چشمانش زل بزنید، آرام آرام عقب بروید و هرگز به آن پشت نکنید.
به محض دیدن گرگ در محیط آتش روشن کنید.
با قدرت و محکم گام بردارید چون گرگ دنبال افراد سالخورده، ضعیف و زخمی است.
اگر گرگ به سمت شما آمد، پرخاشگرانه رفتار کنید و با صدای بلند فریاد بکشید.
خنجر براق یا چاقو اگر همراه دارید آن را به دست گرفته و حرکت کنید. گرگ با دیدن برق آن محتاط میشود.
اگر به شما حمله کرد و هیچ راهی نداشتید هر سلاحی اعم از چوب، سنگ و اسپری را به سمتش پرتاب کنید.
سعی کنید تا حد امکان در جایی پنهان نشوید یا نخزید.
خود را به جای بلند برسانید.
سر و صدا کنید. گرگها برای تعیین قلمرو زوزه میکشند و سر و صدایتان باعث میشود فکر کنند شما هم در حال تعیین قلمرو هستید.
به گرگها غذا ندهید. این کار ترس حیوان را کاهش میدهد و احتمال حمله را بالا میبرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ابراهیم قاسمپور در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛
ضرورت اصلاح سهمیههای کنکور در گفتوگوی «جامجم»با دبیر کمیسیون آموزش دیدبان شفافیت و عدالت