چگونه حاشیه نشینی را مهارکنیم؟

دلایل بسیار زیادی موجب افزایش حاشیه نشینی شده است که از جمله این دلایل می توان به فقر و بیکاری گسترده در روستاها و مناطق کم جمعیت کشور اشاره کرد. در صورتی که روستاییان از رفاه نسبی برخوردار باشند و دسترسی به امکانات مورد نیاز زندگی برای آنها فراهم باشد، خود به خود ترمز حاشیه نشینی هم کشیده می شود.

اما متاسفانه در کشور ما توزیع عادلانه صنایع و ثروت در همه نقاط اتفاق نیفتاده است. مثلا می‌شد به‌جای ایجاد شهرک های صنعتی در اطراف شهرهای بزرگ که خودش به افزایش حاشیه نشینی دامن می زند، همین کارخانه ها و صنایع را در روستاها و شهرهای کوچک توزیع کنیم. این اتفاق موجب می شد که هم آمار اشتغال در روستاها و شهرهای کوچک افزایش پیدا کند و هم حاشیه نشینی کمتر شود.

نباید از خاطر برد که افزایش حاشیه نشینی به افزایش جرایم و آسیب های اجتماعی منجر می شود. در روستاهای کشور، شاهد یک نظارت اجتماعی از طرف خود روستاییان هستیم، طوری که افراد در محیط روستا، دست به هر کاری نمی‌زنند، اما چنین همبستگی و نظارت اجتماعی در حاشیه شهرها وجود ندارد و افراد خاطی، ارتکاب جرایم برایشان راحت تر است.

در حالی که نهادهای مختلفی، متولی ساماندهی مناطق حاشیه ای کلانشهرها هستند، اما یک نهاد واحد نداریم که مسئولیت اصلی رفع آسیب های اجتماعی در این مناطق را به عهده بگیرد. البته نباید فکر کنیم که مقابله با پدیده حاشیه نشینی، فقط وظیفه دولت هاست، بلکه باید کل حاکمیت و مردم با هم متحد شوند و حداقل اجازه ندهند که حاشیه نشینی بیشتر شود.

اگر برنامه‌ریزی دقیق‌تری صورت نگیرد و نهادهای متولی با هم هماهنگ نباشند و همچنین اگر آبادانی و تجهیز روستاها و شهرهای کم جمعیت، به طور ویژه تری در دستور کار قرار نگیرد، شک نکنید که در آینده نیز مشکل حاشیه‌نشینی افزایش خواهد یافت.

حسن لطفی - عضو کمیسیون اجتماعی مجلس