نرخ 20 تا 23 درصدی سود اوراق بدهی بلندمدت دولت

وزارت امور اقتصادی و دارایی با انتشار عملکرد سود اوراق بدهی دولتی تا پایان بهمن 95 آورده است: استفاده دولت‌ها از امکانات بازار بدهی، امری رایج و پذیرفته شده در سطح جهانی است.

در ایران نیز رویکرد دولت در استفاده از ظرفیت اوراق بدهی از جمله اسناد خزانه اسلامی و اوراق مرابحه و اجاره، گامی برای ارتقای نظام تأمین مالی دولت و رشد و توسعه روزافزون بازار سرمایه به‌شمار می‌رود و از این رو، اکنون اوراق بدهی دولتی با نمادهای مختلف در بازار عرضه می‌شود.

براساس این گزارش، اسناد خزانه کوتاه‌مدت دولتی با سررسیدهای کمتر از یک سال با نماد «سخا» و اسناد خزانه با سررسید یکساله با نماد «اخزا» در بازار عرضه می‌شود. تاکنون اسناد خزانه کوتاه‌مدت «سخا 1» تسویه شده و اسناد کوتاه‌مدت جدید با نماد «سخا 2» آماده عرضه به بازار است. همچنین 11 سری اسناد خزانه با سررسید یکساله با نمادهای «اخزا 1» تا «اخزا 11» نیز منتشر شده که اسناد خزانه «اخزا 1» تا «اخزا 5» تسویه شده‌ و نمادهای «اخزا 6» تا «اخزا 11» هنوز به سررسید نرسیده‌است و همچنان در بازار معامله می‌شود.

یک مرحله اوراق مرابحه گندم با نماد «گندم 9707»، دو مرحله اوراق اجاره دولت با نماد «اجاد 1» و «اجاد 2» و اوراق مرابحه مربوط به سازمان بیمه سلامت با نماد «سلامت» نیز منتشر شده است.

اکنون بازار اوراق بدهی دولتی در قالب بازار سرمایه کشور شکل گرفته و این اوراق در بازار ثانویه در فرابورس قابل معامله است اما بخش اعظم آن در کنترل بازارگردانان بزرگ (شرکت‌های تأمین سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و ...) قرار دارد.

در این ارتباط نحوه تنظیم سود اوراق با استراتژی‌های تعیین مقدار و زمان عرضه اوراق (با فرض انجام تعهدات دولت در سررسید اوراق) بر فرآیند معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه تأثیر خواهد گذاشت.

همچنین با توجه به این که اوراق بدهی از نوع اوراق بدون ریسک (همانند سپرده بانکی) محسوب می‌شود، می‌تواند یک معیار بازدهی برای سرمایه‌گذاران قرار گیرد و در صورت نامناسب بودن نرخ بازدهی آن، نبود تعادل در سایر بازارها را به دنبال خواهد داشت.

رصد و پایش این موارد برای تداوم بهره‌برداری دولت از اوراق بدهی در سال‌های آینده با لحاظ کمترین هزینه و اتخاذ تصمیمات مقتضی به‌منظور تنظیم نرخ بازدهی مناسب اوراق در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های جانشین از اهمیت بسزایی برخوردار است.

معاونت اقتصادی وزارت اقتصاد تاکید کرد: از میان روش‌های متعدد محاسبه نرخ سود اوراق، محاسبه بازدهی تا سررسید (نرخ سود مؤثر)، مهم‌ترین روشی است که ارزش فعلی جریان وجوه دریافتی از یک ابزار بدهی را با ارزش روز آن برابر می‌کند.

با توجه به محاسبه بازدهی تا سررسید در تاریخ 27/11/1395 نرخ سود مؤثر اوراق بدهی یکساله در محدوده 27 تا 29 درصد و نرخ اوراق بلندمدت به دلیل پیش بینی کاهش قابل ملاحظه تورم و به تبع آن نرخ سود در آینده، پایین‌تر از نرخ کوتاه مدت و در محدوده 20 تا 23 درصد قرار دارد.

با آن که اکنون نرخ سود (مصوب) درنظر گرفته شده برای عرضه اولیه اوراق دولتی، فارغ از بازده بازار تعیین می‌شود، ولی در بلندمدت و در صورت تأکید بر استمرار استفاده از سازوکار انتشار اوراق برای تأمین مالی بودجه، پیروی نرخ سود در نظر گرفته شده در عرضه اوراق از نرخ بازده بازار اجتناب‌ناپذیر خواهد بود که این امر طبیعتا در سال‌های آینده افزایش هزینه‌های تأمین مالی دولت از این محل را به‌دنبال خواهد داشت.