آس‌بادهای غول‌آسای ایران جهانی می‌شوند

به گزارش ایسنا، لوتک دشت مسطحی در مسیر زابل، زاهدان است که بیشترین آس‌بادهای خشتی اغلب بازمانده از دوران صفویه و قاجاریه را می‌توان در آن یافت. سازه‌هایی که زمانی مهارکننده‌ باد بوده‌ و حالا تسلیم همان باد شده‌اند. در این منطقه تنها شش آس‌باد به یادگار مانده است.

بزرگ‌ترین این آس‌بادها در 70کیلومتری جنوب غربی زابل، پس از شهر سوخته، خارج از جاده اصلی و در محوطه قلعه رستم هنوز سرپا ایستاده، هرچند در برابر توفان اخیر اندکی قد خم کرده و جز اتاق‌های خشتی به ظاهر مرمت شده، رد دیگری از آن باقی نمانده است.

کامبیز مشتاق گوهری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان، به آس‌باد بزرگ اشاره می‌کند و درباره‌ آن می‌گوید: این آس باد سال 1380 شناسایی شد؛ اما موقعیت بیابانی منطقه، آن را در مخاطره و البته هدف کاوش‌های غیرمجاز قرار داد. او که پیگیری پرونده ثبت آس‌بادهای این استان در فهرست جهانی یونسکو را در اولویت قرار داده، می‌گوید: این پرونده مشترک است، اما اصرار داریم روی آس‌بادهای سیستان تاکید بیشتری شود؛ چرا که اختراع مردم این منطقه بوده و باید حق آنها ادا شود. در منابع تاریخی حتی یک جمله پیدا نمی‌کنید که خاستگاه آس‌بادها را جایی غیر از سیستان و بلوچستان دانسته باشد، در همه آن منابع تاریخی بلااستثناء نام این خطه آورده شده است.

گوهری اضافه می‌کند:‌ پرونده آس‌بادها برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو، بین سیستان و بلوچستان، خراسان‌جنوبی و رضوی و احتمالا هرات افغانستان مشترک خواهد بود؛ چرا که این آس‌بادها هنوز در روستای شکیبان و خواجه قلعه در نزدیکی هرات افغانستان وجود دارند که اتفاقا یکی از آنها را ایرانی‌ها مرمت کرده‌اند.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان اصرار دارد پیشنهاد ثبت این پرونده از سوی ایران در یونسکو مطرح شود نه افغانستان.

وی تاکید می‌کند: آس‌بادها بدون هیچ تردیدی ابداع مردم خطه‌ سیستان است؛ گرچه آس‌بادهای دیگری از خراسان تا هرات افغانستان وجود دارد؛ اما آنچه در این منطقه ساخته شده کاملا متمایز از آنهاست، برای همین در پرونده آن تاکید زیادی بر پررنگ نشان دادن اهمیت سیستان و بلوچستان داریم.