توقف تنبیه بدنی با تقویت مهارت معلمی

تنبیه بدنی در مدارس، سریالی بی‌انتهاست، یک ماجرای همیشگی، با شکل‌های متفاوت در حالی که شدیدترین مجازات برای این کارها کسر30 درصد حق فوق‌العاده برای یک معلم و تعلیق سه ماه معلمی دیگر بوده است.

دیروز علیرضا سلیمی از نمایندگان عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به این زنجیره حوادثِ ناخوشایند واکنش نشان داد و خواستار ارائه گزارش از آموزش و پرورش به مجلس شد، ولی به نظر می‌رسد برای توقف تنبیه در مدارس باید بیش از اینها کار شود، اقداماتی که محمد دیمه‌ور، معاون سابق وزارت آموزش و پرورش که بتازگی صندلی‌اش را ترک کرده و این روزها در دانشگاه فرهنگیان به معلمان آینده تدریس می‌کند، بر آنها تاکید دارد. هر سال، سال تحصیلی به امید تکرار نشدن حوادث ناخوشایند به پایان می‌رسد ولی سال که نو می‌شود باز هم حوادث گذشته تکرار می‌شود.

به نظر شما راه مقابله با بروز خشونت در مدارس و توقف تنبیه چیست؟

بهترین و موثرترین راه، تاکید مداوم بر مهارت‌های اساسی معلمی است بخصوص مهارت‌هایی همچون مهرورزی و احترام به شخصیت دانش‌آموزان. در واقع در مراکز آموزشی و حتی در جامعه باید به‌صورت مکرر پرهیز از خشونت تکرار شود تا این موضوع در فضای ذهنی افراد به‌عنوان عملی قبیح جا بیفتد. امروزه با ادله محکم و منطقی ثابت شده که تحقیر و تنبیه نه‌تنها جواب نمی‌دهد که به‌عنوان یک ضدتربیت عمل می‌کند و باعث نفرت از فرد مرتکب می‌شود. البته بگویم که درصد اندکی از معلمان ما اینچنین هستند ولی همین تعداد اندک نیز موجب سرافکندگی نظام آموزشی هستند. بنابراین باید سیستم مراقبتی فعال‌تر باشد و توجه به شأن دانش‌آموز در برنامه‌های مدیریتی مدارس گنجانده شود.

فکر نمی‌کنید اگر صلاحیت‌های معلمی، سالانه رصد شود و افراد مشکل‌دار از چرخه آموزش خارج شوند اوضاع بهتر می‌شود؟

سنجش صلاحیت‌های حرفه‌ای معلمان در نظام رتبه‌بندی، پیش‌بینی شده که شامل صلاحیت‌های عمومی و حرفه‌ای است اما به این علت که استفاده از تنبیه محدود به عده اندکی از معلمان است با بزرگنمایی این موضوع و تعمیم دادن آن به همه معلمان چندان موافق نیستم. ولی با این حال معتقدم رفتار همان درصدی که مرتکب اعمال خشونت‌آمیز می‌شوند باید ریشه‌یابی و برای حذف آن اقدام شود.

به نظر می‌رسد مجازات معلمان خاطی چندان بازدارنده نیست. این را قبول دارید؟

بله مجازات‌ها ناچیز است، در حالی که مجازات باید با نوع رفتار خشونت‌آمیز تناسب داشته باشد. البته هیات رسیدگی به تخلفات اداری اجازه اعمال مجازات‌های متناسب را دارد، ضمن این که تنبیه در مدارس بجز تخلف اداری نوعی جرم نیز محسوب می‌شود و قابلیت بررسی در مراجع قضایی را دارد.

زمانی که در وزارتخانه بودید چنین تجربه‌ای داشتید؟

بله، در مواردی که خانواده‌ها رضایت نمی‌دادند به‌عنوان شاکی خصوصی در محاکم قضایی طرح دعوی می‌کردند، حتی در مواردی مسئولان آموزش و پرورش استان‌ها وارد عمل می‌شدند و از معلم مورد نظر شکایت می‌کردند.

مریم خباز - جامعه